Yapı izin, sanayi, yurtdışı üretici.. (Köşe yazısı 21.11.2018 Kayseri Star Haber Gazetesi)
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Türkiye’yi yakından ilgilendiren üç konuda daha güncel bilgileri sizler için Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden alarak sizlerle paylaşmak istiyorum.
Yapı İzin İstatistikleri
Belediyeler tarafından verilen yapı ruhsatlarının 2018 yılının ilk dokuz ayında bir önceki yıla göre bina sayısı %41,4, yüzölçümü %55,1, değeri %44,7, daire sayısı %58,6 azaldı.
Yapı ruhsatı verilen binaların 2018 yılı Ocak-Eylül ayları toplamında;
Yapıların toplam yüzölçümü 105,9 milyon m2 iken bunun 54,9 milyon m2’si konut, 31,3 milyon m2’si konut dışı ve 19,6 milyon m2’si ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleşti.
Kullanma amacına göre 72,5 milyon m2 ile en yüksek paya iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar sahip oldu. Bunu 9,2 milyon m2 ile kamu eğlence, eğitim, hastane veya bakım kuruluşları binaları izledi.
Yapı sahipliğine göre, özel sektör 84,3 milyon m2 ile en büyük paya sahip oldu. Bunu 20,1 milyon m2ile devlet sektörü ve 1,4 milyon m2 ile yapı kooperatifleri izledi. Daire sayısına göre ise toplam 485 bin 356 dairenin 441 bin 147’si özel sektör, 39 bin 262’si devlet sektörü ve 4 bin 947’si yapı kooperatifleri tarafından alındı.
Yapıların toplam yüzölçümüne göre 12,4 milyon m2 ile İstanbul en yüksek paya sahip oldu. İstanbul’u, 7,4 milyon m2 ile Ankara, 5 milyon m2 ile İzmir illeri izledi. Yüzölçümü en düşük olan iller sırasıyla Ardahan, Tunceli, ve Şırnak oldu.
Daire sayılarına göre İstanbul ili 62 bin 617 adet ile en yüksek paya sahip oldu. İstanbul’u 27 bin 523 adet ile İzmir ve 23 bin 739 adet ile Ankara illeri izledi. Daire sayısı en az olan iller sırası ile Şırnak, Ardahan ve Tunceli oldu.
Belediyeler tarafından verilen yapı kullanma izin belgelerinin 2018 yılının ilk dokuz ayında bir önceki yıla göre bina sayısı %3,7, yüzölçümü %1,6, değeri %28,8, daire sayısı %3,8 arttı.
Yapı kullanma izin belgesi verilen binaların 2018 yılı Ocak-Eylül ayları toplamında;
Yapıların toplam yüzölçümü 115,5 milyon m2 iken bunun 66,9 milyon m2’si konut, 25,9 milyon m2’si konut dışı ve 22,7 milyon m2’si ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleşti.
Kullanma amacına göre 87,5 milyon m2 ile en yüksek paya iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar sahip oldu. Bunu 6,1 milyon m2 ile toptan ve perakende ticaret binaları izledi.
Yapı sahipliğine göre özel sektör 98,8 milyon m2 ile en büyük paya sahip oldu. Bunu 14,6 milyon m2ile devlet sektörü ve 2,1 milyon m2 ile yapı kooperatifleri izledi. Daire sayısına göre ise toplam 593 bin 945 dairenin 536 bin 271’i özel sektör, 48 bin 209’u devlet sektörü ve 9 bin 465’i yapı kooperatifleri tarafından alındı.
Yapıların toplam yüzölçümüne göre 19,1 milyon m2 ile İstanbul en yüksek paya sahip oldu. İstanbul’u 10,3 milyon m2 ile Ankara, 6,7 milyon m2 ile İzmir izledi. Yüzölçümü en düşük olan iller sırasıyla Şırnak, Ardahan ve Hakkari oldu.
Daire sayılarına göre, İstanbul ili 105 bin 763 adet ile en yüksek paya sahip oldu. İstanbul’u 41 bin 795 adet ile Ankara ve 41 bin 153 adet ile İzmir illeri izledi. Daire sayısı en az olan iller sırası ile Şırnak, Ardahan ve Hakkari oldu.
Sanayi Üretim Endeksi
Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2018 yılı Eylül ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %5 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi %3,2 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,3 azaldı.
Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2018 yılı Eylül ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %1,3, imalat sanayi sektörü endeksi %2,8 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %2,5 azaldı.
2018 yılı üçüncü çeyreğinde takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %1,5 arttı. Bir önceki çeyreğe göre mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi ise %0,2 azaldı.
Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi
Ülke sınırları içinde üretimi yapılarak yurt dışına ihraç edilen malların üretici fiyatlarındaki değişimi ölçen yurt dışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE), 2018 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %7,45 düşüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre %47,70, bir önceki yılın aynı ayına göre %55,40 ve on iki aylık ortalamalara göre %33,98 artış gösterdi.
Sanayinin iki sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %5,82, imalat sanayi sektöründe ise %7,48 düşüş olarak gerçekleşti.
Bir önceki aya göre en fazla düşüş; %10,71 ile tütün ürünleri, %9,10 ile motorlu kara taşıtları, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork), %8,74 ile diğer mamul eşyalar sektöründe gerçekleşti.
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2018 yılı Ekim ayında en fazla aylık düşüş sermaye mallarında gerçekleşti.
