Metalurji ve Malzeme M\u00fchendisi Erhan Matarac\u0131, Kahramanmara\u015f merkezli depremlerde tart\u0131\u015fma yaratan moloz kald\u0131rma \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 hakk\u0131nda, uzun vadeli sorunlar\u0131n daha m\u00fchim oldu\u011funun alt\u0131n\u0131 \u00e7izdi, molozlar\u0131n kald\u0131r\u0131lmadan \u00f6nce ayr\u0131\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131na dikkat \u00e7ekti. Binalarda kalan elektronik e\u015fyalar\u0131n \u00e7evreye zarar verece\u011fini dile getiren Matarac\u0131, molozlar\u0131n ne kadar k\u0131sa s\u00fcrede kald\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131ndan \u00e7ok i\u015fin uzmanlarla yap\u0131lmas\u0131 gerekti\u011fini vurgulad\u0131. Bina yap\u0131m\u0131nda teknik konulara da de\u011finen Erhan Matarac\u0131, T\u00fcrkiye\u2019de yap\u0131lan projelerde t\u00fcm ko\u015fullar\u0131n dikkate al\u0131nmas\u0131 gerekti\u011fini s\u00f6yledi. Farkl\u0131 \u00fclkelerde ba\u015fka detaylar\u0131n dikkate al\u0131nd\u0131\u011f\u0131 in\u015faat yap\u0131m\u0131nda T\u00fcrkiye\u2019deki kusurlar\u0131 da aktaran Matarac\u0131, bina yap\u0131m\u0131 esnas\u0131nda bir\u00e7ok teknik bilgiyi de payla\u015ft\u0131.<\/p>\n

Uluslararas\u0131 m\u00fcteahhitlik firmas\u0131 sahibi Erhan Matarac\u0131, Kahramanmara\u015f merkezli depremlerle birlikte yeniden g\u00fcndeme gelen bina yap\u0131m\u0131 ve in\u015faat s\u0131ras\u0131nda yap\u0131lan denetimler hakk\u0131nda bilgileri tazeledi, projelerin kat\u0131 kurallar dahilinde yap\u0131lmas\u0131 gerekti\u011fine vurgu yapt\u0131. Yap\u0131 t\u00fcrlerinin \u00fclkenin ve vatanda\u015f\u0131n ihtiya\u00e7lar\u0131na g\u00f6re de\u011fi\u015febilece\u011fini s\u00f6yleyen Matarac\u0131, binalar\u0131n Avrupa Birli\u011fi standartlar\u0131nda yap\u0131lmas\u0131 gerekti\u011finin alt\u0131n\u0131 \u00e7izdi.<\/p>\n

Teknik detaylar veren Erhan Matarac\u0131\u2019n\u0131n a\u00e7\u0131klamas\u0131ndan \u00f6ne \u00e7\u0131kanlar \u015f\u00f6yle:<\/p>\n

\u201c\u0130n\u015faat yapma a\u015famalar\u0131n\u0131 ba\u015ftan g\u00f6zden ge\u00e7irmemiz gerekti\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorum\u201d<\/p>\n

\u201cDepremde binalar\u0131n y\u0131k\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zaman konu\u015ftu\u011fumuz konularla bug\u00fcn molozlar\u0131n ta\u015f\u0131nmas\u0131 konusundaki hatalar farkl\u0131 bir k\u00f6kten gelmiyor. \u0130n\u015faat\u0131n yap\u0131m\u0131 ve y\u0131k\u0131m\u0131, projeler a\u00e7\u0131s\u0131ndan bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zaman, ikisi de bir projedir. Bizim proje planlama a\u015famam\u0131z vard\u0131r. Nas\u0131l ki in\u015faatlar\u0131n y\u0131k\u0131m\u0131na, in\u015faattaki kusurlar sebep olduysa, molozdaki kusurlarda benzer \u015feylere sebep oluyor.<\/p>\n

\u0130n\u015faat yapma a\u015famalar\u0131n\u0131 ba\u015ftan g\u00f6zden ge\u00e7irmemiz gerekti\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorum. Bir proje yap\u0131laca\u011f\u0131 zaman ilk \u00f6ne proje ile alakal\u0131 d\u00fcnyan\u0131n her yerindeki in\u015faat projelerinde yap\u0131l\u0131r. Projenin y\u00f6netici, alt\u0131ndaki kalite departman\u0131, i\u015f sa\u011fl\u0131\u011f\u0131 ve \u00e7evre departman\u0131. \u0130n\u015faat\u0131 direkt olarak yapacak departman, onun haricinde idari departmanlar.<\/p>\n

\u0130\u015f g\u00fcvenli\u011fi taraf\u0131ndan de\u011ferlendirilen \u00fc\u00e7 fakt\u00f6r<\/p>\n

Bunlar\u0131n i\u00e7erisinde uluslararas\u0131 tabirle HSE dedi\u011fimiz; yani sa\u011fl\u0131k, g\u00fcvenlik ve \u00e7evre. Bu \u00fc\u00e7 fakt\u00f6r projenin ba\u015f\u0131nda i\u015f g\u00fcvenli\u011fi taraf\u0131ndan de\u011ferlendirilir. T\u00fcrkiye\u2019de bu konuyla ilgili genel olarak baz\u0131 ya\u015fanan kazalardan sonra i\u015f\u00e7i sa\u011fl\u0131\u011f\u0131 taraf\u0131ndan bak\u0131yoruz ama bunun son a\u015famas\u0131 da \u00e7evredir. Proje yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zaman, yap\u0131lacak proje g\u00f6zden ge\u00e7irilir. \u015eu an i\u00e7inde bulundu\u011fumuz binay\u0131 yapacaksak \u015fayet, bununla alakal\u0131 de\u011ferlendirmeler yapt\u0131\u011f\u0131m\u0131zda, biz bununla yapaca\u011f\u0131m\u0131z s\u00fcre\u00e7 i\u00e7erisinde \u00e7evreye bu zararlar\u0131, i\u015f\u00e7iye bu zararlar\u0131, \u015fehre ve havaya bu zararlar\u0131 verebiliriz gibi say\u0131s\u0131z fakt\u00f6r var. Bu i\u015fi yapacak olan firma t\u00fcm bu fakt\u00f6rleri tek tek de\u011ferlendirip bunlarla alakal\u0131 nas\u0131l \u00f6nlemler al\u0131naca\u011f\u0131n\u0131, prosed\u00fcrlere yaz\u0131p, proje ba\u015f\u0131nda m\u00fc\u015favir firma olabilir, sahibi olabilir, belediyeler olabilir\u2026 Burada, bunlarla alakal\u0131 bir onay almak zorunda.\u201d<\/p>\n

\u201cBinalar\u0131n i\u00e7inde kalan buzdolab\u0131, \u00e7ama\u015f\u0131r makineleri, televizyonlar\u2026\u201d<\/p>\n

Kahramanmara\u015f merkezli depremlerde y\u0131k\u0131lan binalar\u0131n kald\u0131r\u0131lmas\u0131nda ortaya \u00e7\u0131kan asbest konusunda, moloz kald\u0131rma i\u015finin h\u0131zl\u0131 yap\u0131lmas\u0131ndan \u00e7ok, belirli uzmanlarla yap\u0131lmas\u0131 gerekti\u011fine vurgu yapan Matarac\u0131; \u201cBuradaki kusur sadece asbest de\u011fil. Kaybetti\u011fimiz vatanda\u015flar\u0131m\u0131zdan kalan par\u00e7alar, binalar\u0131n i\u00e7inde kalan buzdolab\u0131, \u00e7ama\u015f\u0131r makineleri, televizyonlar var. Bu evlerde piller var. Bunlar\u0131n \u00e7evreye zararl\u0131 \u015feyler oldu\u011funu biliyoruz. Ama molozu ald\u0131\u011f\u0131m\u0131zda binay\u0131 komple al\u0131p bir yere ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131m\u0131zda, su yata\u011f\u0131na, topra\u011fa d\u00f6kersiniz, bunun zararl\u0131 olaca\u011f\u0131n\u0131 biliyoruz.\u201d dedi.<\/p>\n

\u201cMolozun k\u0131sa zamandaki etkisi, uzun zaman etkisinden daha zararl\u0131 de\u011fil\u201d<\/p>\n

Erhan Matarac\u0131, gerekli ayr\u0131\u015ft\u0131rmalar\u0131n yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zaman \u00e7evreye zarar vermeyece\u011fini dile getirerek s\u00f6zlerini \u015f\u00f6yle s\u00fcrd\u00fcrd\u00fc: \u201cBu molozlar y\u0131k\u0131lm\u0131\u015f, buray\u0131 1-2-3 ay i\u00e7erisinde fark etmiyor. Bu kadar s\u00fcre i\u00e7erisinde temizlemek \u00e7ok \u00f6nemli de\u011fil. \u00d6nemli olan ay\u0131klaman\u0131n yap\u0131lmas\u0131. Suyu ve topra\u011f\u0131 kirletece\u011fimize, belli bir zaman verilip, bu i\u015fin uzmanlar\u0131 gelip, buradan \u00e7\u0131kan at\u0131klar\u0131 bu \u015fekilde de\u011ferlendirelim gibi ayr\u0131mlar yaparsa sonradan bu moloz \u00e7evreye zarar vermez. Sonradan bu insanlar bu b\u00f6lgeyi kullanacak.<\/p>\n

Molozun k\u0131sa zamandaki etkisi, uzun zaman etkisinden daha zararl\u0131 de\u011fil. Direkt olarak o moloz oraya d\u00f6k\u00fcld\u00fc diye zarar vermeyecek ama biz \u015funu \u0130stanbul\u2019dan biliyoruz. Kentsel d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm projelerinin \u00e7ok yo\u011fun oldu\u011fu d\u00f6nemlerde ve b\u00f6lgelerde insanlarda solunum problemleri oldu. Bu anl\u0131k bir problem de\u011fil, belli bir vadede insanlarda sorun olu\u015ftu hatta halk aras\u0131nda kentsel d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm rahats\u0131zl\u0131\u011f\u0131 deniyordu buna.\u201d<\/p>\n

\u201c\u0130zolat\u00f6r belli bir y\u00fcksekli\u011fin alt\u0131nda zararl\u0131 bile olabilir\u201d<\/p>\n

Depremlerin ard\u0131ndan bir\u00e7ok vatanda\u015f\u0131n kendi binas\u0131n\u0131 kontrol ettirme iste\u011fi konusunda, sa\u011fl\u0131kl\u0131 ve sa\u011flam binalar\u0131n \u00f6zelliklerine de vurgu yapan Matarac\u0131, binan\u0131n \u2018ihtiyaca g\u00f6re\u2019 yap\u0131lmas\u0131na dikkat \u00e7ekti. \u201cKendimizi kal\u0131plara sokmamal\u0131y\u0131z\u201d diyen Erhan Matarac\u0131, \u015funlar\u0131 s\u00f6yledi:<\/p>\n

\u201cYap\u0131 tamamen ihtiyaca g\u00f6re, b\u00f6lgeye g\u00f6re tercihe g\u00f6re de\u011fi\u015fen bir \u015fey. Biz yap\u0131lar\u0131 planlarken hem ihtiya\u00e7lar\u0131m\u0131z\u0131, ekonomik durumu gibi bir\u00e7ok \u015feyi de\u011ferlendirmeliyiz. Orta Do\u011fu\u2019daki binalarda d\u00fcmd\u00fcz \u00e7at\u0131lar olurken Uzak Do\u011fu\u2019ya gitti\u011finizde \u00e7at\u0131lar dik olur. Bu tamamen ya\u011f\u0131\u015f\u0131n etkisini bertaraf etmek i\u00e7indir. Baz\u0131 yerlerde ince baz\u0131 yerlerde kal\u0131n yap\u0131l\u0131r. Bu ihtiya\u00e7lardan kaynakl\u0131 durum. \u0130llaki \u015fu olmal\u0131d\u0131r dememeliyiz. Hatta olmal\u0131 m\u0131d\u0131r sorusunu bir tarafa b\u0131rakal\u0131m, kendimizi bu tip kal\u0131plara sokmamal\u0131y\u0131z.<\/p>\n

Depremden sonra bu tart\u0131\u015fmalara \u00e7ok denk geldik. Bizim binada bu beton kullan\u0131lm\u0131\u015f, bu beton olmal\u0131\u2026 Her yerde bu betonun olmas\u0131 bazen zararl\u0131 olabilir. Mesela bir izolat\u00f6r tart\u0131\u015fmas\u0131 \u00e7ok oldu. Bizim arkada\u015flar\u0131m\u0131zdan ald\u0131\u011f\u0131m\u0131z bilgiye g\u00f6re izolat\u00f6r belli bir y\u00fcksekli\u011fin alt\u0131nda zararl\u0131 bile olabilir. Daha y\u0131k\u0131c\u0131 etkiye sebep verebilir. Sizin ihtiyac\u0131n\u0131z, binan\u0131n ihtiyac\u0131 ne, siz bunu ne ama\u00e7la kullanacaks\u0131n\u0131z, neye dayanmas\u0131n\u0131 istiyorsunuz\u2026\u201d<\/p>\n

\u201cHerkes kendi binas\u0131n\u0131n kontrolc\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcne ba\u015flad\u0131”<\/p>\n

Yap\u0131lacak binan\u0131n projesinin ve analizlerin do\u011fru ve ihtiyaca uygun yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 taktirde hasar g\u00f6rmeyece\u011fini dile getiren Matarac\u0131; \u201cHi\u00e7 fay hatt\u0131 olmayan bir \u00fclkede deprem g\u00fc\u00e7lendirmesine gerek yok. Yap\u0131y\u0131 yapaca\u011f\u0131m\u0131z b\u00f6lgeye bak\u0131p oradaki kar y\u00fck\u00fcn\u00fc hesapl\u0131yoruz. Afrika\u2019daki bir projede kar y\u00fck\u00fcn\u00fc hesaplamazs\u0131n\u0131z. T\u00fcrkiye veya Rusya\u2019da yapacaksan\u0131z hesaplamak zorundas\u0131n\u0131z. Bu genel uygulamalar\u0131 her yerde kullanmal\u0131y\u0131z gibi de\u011ferlendirmemiz b\u00f6yle bir sebebe g\u00f6t\u00fcrebilir bizi. \u0130llaki bu beton, demir kullan\u0131lmal\u0131 gibi \u015feyler \u015fart de\u011fil. Projenin neye ihtiyac\u0131 var, o proje m\u00fchendisli\u011fin geli\u015fmesiyle envai \u00e7e\u015fit yere konulabiliyor. Analizlere sokulur, hesaplar kontrol edilir. Bunlar yap\u0131ld\u0131ktan sonra zaten binalar\u0131m\u0131z hasar vermeyecektir.<\/p>\n

Halk\u0131m\u0131z\u0131n depremden sonra bir miktar yoruldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorum. Herkes kendi binas\u0131n\u0131n kontrolc\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcne ba\u015flad\u0131. Bu beton kullan\u0131lmal\u0131, bizim bina bundan yap\u0131lm\u0131\u015f, bu demir kullan\u0131lmal\u0131 gibi, bunlara gerek yok.\u201d dedi.<\/p>\n

\u201cTart\u0131\u015fmam\u0131z gereken konu, t\u00fcm m\u00fchendislik \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131ndaki baz\u0131 aksakl\u0131klar\u201d<\/p>\n

Vatanda\u015f\u0131n kendi binas\u0131 hakk\u0131nda, \u201ck\u0131smi fikir\u201d edinebilece\u011fini s\u00f6yleyen Matarac\u0131, y\u0131k\u0131lan binalar\u0131n \u015fekline bakarak karar vermenin do\u011fru olmayaca\u011f\u0131n\u0131 aktard\u0131. Yap\u0131lmas\u0131 gerekenin kalite y\u00f6netimi sisteminin olu\u015fturmas\u0131n\u0131 sa\u011flamak oldu\u011funu ifade eden Matarac\u0131 konu\u015fmas\u0131n\u0131 \u015f\u00f6yle s\u00fcrd\u00fcrd\u00fc:<\/p>\n

\u201cK\u0131smi fikirler edinebilir. Depremde g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcm\u00fcz bir bina var. Bina y\u0131k\u0131lm\u0131\u015f, temeliyle beraber y\u0131k\u0131lm\u0131\u015f, bina sapasa\u011flam. Zemin sa\u011flam de\u011fil. Halk gidip kolona bakarsa bunda bir \u015fey g\u00f6rmeyecek. Ama bina sa\u011flam de\u011fil. Yeterli olmayacak. Burada tart\u0131\u015fmam\u0131z gereken konu, t\u00fcm m\u00fchendislik \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131nda baz\u0131 aksakl\u0131klar oldu\u011fu fikrim var.<\/p>\n

\u201cUygulamam\u0131z gereken \u015fey, toplam kalite y\u00f6ntemi dedi\u011fimiz sistemin oturtulmas\u0131\u201d<\/p>\n

Bir proje yap\u0131laca\u011f\u0131 zaman, ben buran\u0131n yap\u0131m m\u00fchendisiysem, siz de kalite kontrol m\u00fchendisiyseniz, siz benimle nas\u0131l yapt\u0131\u011f\u0131mla ilgilenmezsiniz, bunu o bilmez. Siz kontrol\u00fc bilirsiniz. Herkes kendi alan\u0131nda uzmand\u0131r ve uzmanl\u0131\u011f\u0131n\u0131 en iyi \u015fekilde yapar sonu\u00e7ta da ortaya en iyi bina \u00e7\u0131kar. Bizim uygulamam\u0131z gereken \u015fey, toplam kalite y\u00f6ntemi dedi\u011fimiz sistemin oturtulmas\u0131.\u201d<\/p>\n

\u201cBunun sorumlusu m\u00fcteahhit midir?\u201d<\/p>\n

Bunun sorumlusu m\u00fcteahhit midir? M\u00fcteahhit diyemeyiz. Toplam kalite y\u00f6netim sisteminin eksikli\u011fidir. Bu projeyi yaparken, bundan daha \u00f6nce defalarca yapm\u0131\u015f m\u00fc\u015favir istiyorum ben diyorsunuz. Sizin \u015fartlar\u0131n\u0131z\u0131 sa\u011fl\u0131yorsa ben bu i\u015fi ald\u0131m diyor. \u0130\u015fin \u015fartnamesini olu\u015fturuyor, ihaleye \u00e7\u0131kart\u0131yor. Bu firma i\u015fin uluslararas\u0131 \u015fartlar, \u00fclkenin olu\u015fturdu\u011fu \u015fartlar\u0131n y\u00fczlerce sayfal\u0131k \u015fartnameyle ihaleye \u00e7\u0131kar. M\u00fcteahhit firma gelip teklif verdi\u011finde buna hem deneyim hem teknik ve fiyat a\u00e7\u0131s\u0131ndan ihaleyi al\u0131r\u0131m. En son a\u015famaya kadar denetlenir. Yap\u0131 denetim firmalar\u0131n\u0131n bu i\u015fi yapt\u0131klar\u0131, yapmalar\u0131 gereken k\u00e2\u011f\u0131t \u00fcst\u00fcnde bir konu var.<\/p>\n

\u201cMuayene ve test plan\u0131 olmadan projeye ba\u015flanmaz\u201d<\/p>\n

Baz\u0131 farkl\u0131 hatalar da var. En ba\u015f\u0131ndan sonuna dek i\u015fin i\u00e7indeki t\u00fcm a\u015famalar tek tek yaz\u0131l\u0131r. Sonra denir ki i\u015fin m\u00fc\u015fterisi, m\u00fcteahhidi ve m\u00fc\u015faviri. Bu a\u015famalar detayl\u0131, personeli ne kadar se\u00e7ece\u011fine kadar. O a\u015famaya ge\u00e7meden, ben onaylamadan ba\u015fka bir a\u015famaya ge\u00e7emezsiniz. Bu anla\u015fman\u0131n ard\u0131ndan b\u00f6yle tek tek gidilir. Burada muayene ve test plan\u0131 deniyor. Bu olmadan projeye ba\u015flanmaz. Tek tek bunlar yaz\u0131l\u0131r. Yap\u0131lacak i\u015f ne, bu i\u015fin kontrol\u00fcn\u00fc kimler yapacak, bu i\u015fin kontrol\u00fc neye g\u00f6re yap\u0131lacak\u2026\u201d<\/p>\n

Ucuz Suriye demiri kullanmaya izin veren sistem \u00f6ld\u00fcrd\u00fc<\/p>\n

\u201cUcuz Suriye demiri \u00f6ld\u00fcrd\u00fc diye bir haber okudum. Bu \u00f6ld\u00fcrmedi, bunu kullanmaya izin veren kontrol sistemi \u00f6ld\u00fcrd\u00fc. Bununla ilgili olu\u015fmu\u015f bir standart var. Bunun i\u00e7inde malzemenin kontrol\u00fc ve sertifikasyon olu\u015fturulmal\u0131 diye \u00fc\u00e7 ayr\u0131 paragraf var. Belirtmek zorundas\u0131n. Bizim genelde in\u015faatlarda, konutlar\u0131 konu\u015ftu\u011fumuzda malzemeler nas\u0131l kontrol ediliyor, gidiyorsunuz sanayi sitesine, ben \u015fu kalite demir istiyorum diyorsunuz. Bu malzeme ger\u00e7ekten o mu, malzemenin i\u00e7 yap\u0131s\u0131 var. Ama bu standart bizde var m\u0131, yok mu, bu standarda g\u00f6re kontrol yap\u0131ld\u0131 m\u0131\u2026 Sertifikan\u0131n kalite kontrol m\u00fchendisi taraf\u0131ndan kontrol\u00fc yap\u0131ld\u0131, bu projelerde yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 sanm\u0131yorum.<\/p>\n

\u201cAvrupa standartlar\u0131n\u0131 uyguluyoruz”<\/p>\n

TOK\u0130 binalar\u0131nda bu kontrol sisteminin olup olmad\u0131\u011f\u0131ndan haberdar de\u011filim. TOK\u0130 malzeme al\u0131rken san\u0131r\u0131m bu hata \u00e7ok olur. TOK\u0130\u2019nin kendi denetim mekanizmalar\u0131 da var bunu yap\u0131yor. Bizim y\u00f6netmelikte ve standartlarda da baz\u0131 hatalar var, denk geldi\u011fimiz \u015feyler oldu, bilin\u00e7li \u015feyler de\u011fil. M\u00fchendislik kavram\u0131n\u0131n tamam\u0131nda baz\u0131 aksakl\u0131klar var. Biz Avrupa Birli\u011fi uyum yasalar\u0131 gere\u011fi, Avrupa standartlar\u0131n\u0131 uyguluyoruz. Bence az \u00e7al\u0131\u015f\u0131yoruz.<\/p>\n

\u201cUfak tefek \u015feyler g\u00f6zden ka\u00e7abiliyor ama i\u015fe etkisi olabilir\u201d<\/p>\n

TSE \u015funu yap\u0131yor. Biz Avrupa Birli\u011fi \u00fclkelerinin standartlar\u0131n\u0131 uyguluyoruz. T\u00fcrkiye genelde British standartlar\u0131 \u00e7\u0131kar\u0131yor. Biz de ayn\u0131s\u0131n\u0131 TSE \u00fczerinde \u00e7al\u0131\u015fmalar yap\u0131yoruz. Dok\u00fcmanlar\u0131n terc\u00fcmelerinde baz\u0131 teknik hatalara rastlad\u0131\u011f\u0131m\u0131z da oldu maalesef. Bu i\u015fi k\u00f6t\u00fc tarafa g\u00f6t\u00fcr\u00fcyor. Kelime, c\u00fcmle hatas\u0131 pek \u00f6nemli de\u011fil. Ama b\u00fcy\u00fck-k\u00fc\u00e7\u00fck i\u015fareti de\u011fi\u015fti\u011fi zaman i\u015f teknik olarak terse d\u00f6n\u00fcyor. Ben diyorum ki, 20 milimin \u00fczerindeyse bu \u015fekilde yap, adam diyor ki alt\u0131nda, zaten yap\u0131labilecek bir \u015fey de\u011fil. Biz diyoruz ki yabanc\u0131 dildeki standartlar\u0131 biz okuyal\u0131m, orijinalinden g\u00f6t\u00fcrelim i\u015fi bir aksakl\u0131k olmas\u0131n. Bazen b\u00f6yle ufak tefek \u015feyler g\u00f6zden ka\u00e7abiliyor ama i\u015fe etkisi olabilir.\u201d<\/p>\n

Yap\u0131lan binadaki aksakl\u0131klar\u0131n artmas\u0131n\u0131n maliyete ba\u011flanmas\u0131n\u0131n yanl\u0131\u015f oldu\u011funu vurgulayan Matarac\u0131, bina yap\u0131m\u0131nda \u201cbilin\u00e7li olmak\u201d gerekti\u011finin alt\u0131n\u0131 \u00e7izdi. K\u00fclt\u00fcr\u00fcn olu\u015fmas\u0131 gerekti\u011fini s\u00f6yleyen Matarac\u0131, \u015funlar\u0131 s\u00f6yledi:<\/p>\n

\u201cBilmezlikten ve o k\u00fclt\u00fcr\u00fcn \u00e7ok olu\u015fmamas\u0131ndan dolay\u0131\u201d<\/p>\n

\u201cBen de Karadenizli bir m\u00fcteahhit olarak s\u00f6yleyeyim, ama\u00e7 g\u00fcn\u00fcn sonunda k\u00e2r etmektir. Ama yine de T\u00fcrkiye\u2019deki bu aksakl\u0131klar\u0131n sebebi maliyeti \u00e7ok art\u0131rmas\u0131 de\u011fil. Maalesef bu konuda onlar\u0131n da bilin\u00e7li olmamas\u0131. Biz projelerde kontrole gitti\u011fimizde \u00e7ok iyi niyetli arkada\u015flar\u0131m\u0131z\u0131n, biz bu i\u015fi y\u00fczlerce kez yapt\u0131k bu i\u015f b\u00f6yle yap\u0131l\u0131r diye, bizim standartlar\u0131m\u0131zla kavga etti\u011fimizi biliriz. Sen ka\u00e7 kere yapt\u0131n, nereden biliyorsun diye s\u00f6zlere \u00e7ok maruz kald\u0131k. Bilmezlikten ve o k\u00fclt\u00fcr\u00fcn \u00e7ok olu\u015fmamas\u0131ndan dolay\u0131.<\/p>\n

Teknik anlamda baz\u0131 detay problemler var. Ben burada sadece yasalar\u0131n de\u011fil bununla birlikte m\u00fchendislik odalar\u0131n ve kurulu\u015flar\u0131n\u0131n topyekun bir \u00e7al\u0131\u015fmayla g\u00fcn\u00fcn sonunda kaliteli bir \u015fey ortaya \u00e7\u0131karmas\u0131 gerekti\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorum\u201d<\/p>\n

M\u00fchendislik konusunda Japonya ile T\u00fcrkiye\u2019yi kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131ran Matarac\u0131, s\u00f6zlerini \u015f\u00f6yle bitirdi:<\/p>\n

\u201cYap\u0131m a\u00e7\u0131s\u0131ndan basit projelerde bu kadar kat\u0131 de\u011fil\u201d<\/p>\n

\u201cD\u00fcnyan\u0131n en b\u00fcy\u00fck 250 m\u00fcteahhidi her y\u0131l a\u00e7\u0131klan\u0131r, bu listenin 2022 y\u0131l\u0131nda 42 tanesi T\u00fcrk. D\u00fcnyan\u0131n en b\u00fcy\u00fck m\u00fcteahhit firmas\u0131n\u0131n y\u00fczde 20\u2019si T\u00fcrkler. G\u00fcn\u00fcn sonunda kar\u015f\u0131 taraftaki m\u00fc\u015fterinin talepleri o kadar kat\u0131 oluyor ki o ne derse onu yap\u0131yorsun. Hatta ayn\u0131 firma 2 farkl\u0131 \u00fclkede proje yaparken, taleplere g\u00f6re yine farkl\u0131 karakter g\u00f6sterebilir.<\/p>\n

\u00dclke de m\u00fc\u015fteri olabilir. \u0130kisine b\u00fct\u00fcn bakar\u0131z. Projenin sahibi kimse, firma olabilir devlet olabilir. Kat\u0131 kurallar kuruyor ki, T\u00fcrkiye\u2019de de var. Bir rafineriye girdi\u011fimizde uluslararas\u0131 standartlar\u0131n daha kat\u0131s\u0131n\u0131 T\u00fcrkiye\u2019de g\u00f6rebiliyoruz. \u015eartlara uyuyorlar, \u015fartlara uymak zorundalar. Firmalar uluslararas\u0131 olmak zorunda. Yap\u0131m a\u00e7\u0131s\u0131ndan basit projelerde bu kadar kat\u0131 de\u011fil.<\/p>\n

\u201cM\u00fchendisler herkesten kat\u0131 olmal\u0131”<\/p>\n

Projenin g\u00fcn\u00fcn sonunda kaliteli \u00e7\u0131kmas\u0131, m\u00fc\u015favirin projeye koydu\u011fu kat\u0131l\u0131kla alakal\u0131d\u0131r. M\u00fcteahhit k\u00e2r etmeye \u00e7al\u0131\u015fan biri. H\u0131zl\u0131ca bitirmeye \u00e7al\u0131\u015facak. Onu da hata yap\u0131laca\u011f\u0131 yerde durdurmal\u0131, onaylamadan ge\u00e7mesine izin vermemeli. Yol projesinde i\u015fin sahibi kamudur. Kamu da projeyi bizzat takip etmeli hatta m\u00fchendisler herkesten kat\u0131 olmal\u0131.<\/p>\n

\u201cM\u00fchendislik konusunda T\u00fcrkler dahi bir millet\u201d<\/p>\n

M\u00fchendislik konusunda T\u00fcrkler dahi bir millet. Sadece m\u00fchendisler de\u011fil ustalar da \u00f6yle. Japonya\u2019da tsunami oldu\u011funda n\u00fckleer santralde bir kriz ya\u015fand\u0131. 1-2 haftada \u00e7\u00f6zd\u00fcler krizi. O zaman izledi\u011fimde \u015funu s\u00f6ylemi\u015ftim: Bu problem T\u00fcrkiye\u2019de olsa \u00e7\u00f6z\u00fcm s\u00fcremiz 3 g\u00fcnd\u00fc. \u00c7\u00f6zene kadar 10 ki\u015fi \u00f6l\u00fcrd\u00fc, herkes denemeye giderdi ama 3 g\u00fcnde \u00e7\u00f6zerdik bu konuyu. Bu konuda onlar\u0131n \u00e7al\u0131\u015fma sistemi \u015f\u00f6yle: Daha \u00f6nce ba\u015flar\u0131na gelmemi\u015f bir konuda o anda fikir y\u00fcr\u00fctm\u00fcyorlar, y\u00fcr\u00fctmek de istemiyorlar. Soru sorarsan\u0131z kitaba bakar varsa cevab\u0131n\u0131 verir yoksa beklersiniz.<\/p>\n

\u201cGiderler problemi \u00e7\u00f6zer gelirler\u201d<\/p>\n

Bizde \u00f6yle de\u011fil. \u0130lla bir ustam\u0131z vard\u0131r bizim, diplomal\u0131 m\u00fchendislerden daha etkili olabiliyorlar. Giderler problemi \u00e7\u00f6zer gelirler. Ama bu adamlarda bu problemler az oluyor. Japonya\u2019da deprem oldu\u011funda binalar\u0131n y\u0131k\u0131lmamas\u0131n\u0131n sebebi, bizim halk\u0131m\u0131z gibi herkesin betonu demiri iyi biliyor olmas\u0131ndan dolay\u0131 de\u011fil. Adamlar toplam mekanizmay\u0131 her alanda kurdular. Herkes kendi i\u015fini kurmu\u015f, herkes kendi i\u015finin uzman\u0131 ve kimse bir yerden ka\u00e7am\u0131yor. \u00c7\u00fcnk\u00fc \u00e7ok ciddi bir sistem var i\u015fin i\u00e7inde.\u201d<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Metalurji ve Malzeme M\u00fchendisi Erhan Matarac\u0131, Kahramanmara\u015f merkezli depremlerde tart\u0131\u015fma yaratan moloz kald\u0131rma \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 hakk\u0131nda, uzun vadeli sorunlar\u0131n daha m\u00fchim oldu\u011funun alt\u0131n\u0131 \u00e7izdi, molozlar\u0131n kald\u0131r\u0131lmadan \u00f6nce ayr\u0131\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131na dikkat \u00e7ekti. Binalarda kalan elektronik e\u015fyalar\u0131n \u00e7evreye zarar verece\u011fini dile getiren Matarac\u0131, molozlar\u0131n ne kadar k\u0131sa s\u00fcrede kald\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131ndan \u00e7ok i\u015fin uzmanlarla yap\u0131lmas\u0131 gerekti\u011fini vurgulad\u0131. Bina yap\u0131m\u0131nda teknik konulara …<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[16],"tags":[],"class_list":["post-297187","post","type-post","status-publish","format-standard","","category-teknolo"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/297187","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=297187"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/297187\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=297187"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=297187"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=297187"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}