schema-and-structured-data-for-wp domain was triggered too early. This is usually an indicator for some code in the plugin or theme running too early. Translations should be loaded at the init action or later. Please see Debugging in WordPress for more information. (This message was added in version 6.7.0.) in /home/swtdavut/public_html/wp-includes/functions.php on line 6114Prof. Dr. A N I L\u00a0\u00a0 \u00c7 E \u00c7 E N<\/p>\n
Habe\u015fistan d\u00fcnyan\u0131n en eski \u00fclkelerinden birisi oldu\u011fu gibi, T\u00fcrklerin de Osmanl\u0131 d\u00f6neminden kalma co\u011frafi bilgilere sahip oldu\u011fu en eski Afrika \u00fclkelerinden birisidir . Ne var ki , bug\u00fcn\u00fcn d\u00fcnyas\u0131nda Habe\u015fistan\u2019\u0131n ad\u0131n\u0131n de\u011fi\u015fti\u011fini\u00a0 ve bu \u00fclkenin isminin\u00a0 art\u0131k Etiyopya olarak s\u00f6ylendi\u011fi g\u00f6r\u00fclmektedir . Osmanl\u0131 d\u00f6neminin Habe\u015fistan eyaletinin, bug\u00fcn\u00fcn ba\u011f\u0131ms\u0131z ve g\u00fc\u00e7l\u00fc devleti olarak \u00f6ne \u00e7\u0131kan Etiyopya oldu\u011funu bilmek, ge\u00e7mi\u015ften bug\u00fcne uzanan Afrika k\u0131tas\u0131na do\u011fru a\u00e7\u0131l\u0131m\u0131n ilk ad\u0131m\u0131 olmaktad\u0131r. Bir milyon iki y\u00fcz bin kilometre karelik b\u00fcy\u00fck bir toprak alan\u0131na sahip olan Etiyopya ,ayn\u0131 zamanda y\u00fcz elli milyona yakla\u015fan n\u00fcfus yap\u0131s\u0131 ile t\u0131pk\u0131 T\u00fcrkiye\u2019ye benzeyen b\u00fcy\u00fck\u00e7e bir orta boy devlet olarak, do\u011fu Afrika\u2019n\u0131n \u00f6nde gelen en b\u00fcy\u00fck devletlerinden birisidir . \u00a0Resmi dili Amharca olan bu devletin ba\u015fkenti de renkli \u00e7i\u00e7ek anlam\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yan Addis Ababa kentidir . Tarihin en eski devleti olarak ilk \u00e7a\u011flardan bu yana gelen Etiyopya devletinin topraklar\u0131 ,ilk \u00e7a\u011flarda ilkel insan topluluklar\u0131n\u0131n ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 b\u00f6lgelerden birisi oldu\u011fu i\u00e7in, tarihteki ilk insan\u0131n \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 \u00fclke olarak da tarih kitaplar\u0131 bu \u00fclkeye yer vermektedirler . \u00dclkenin kuzeyinde yer alan Amhara b\u00f6lgesi , ilk insanlar\u0131n ya\u015fad\u0131klar\u0131 yer olarak daha sonraki d\u00f6nemlerde Etiyopya\u2019da ya\u015fanan olaylarda etkili olmu\u015ftur . \u00dclkenin ortalar\u0131nda yer alan da\u011fl\u0131k b\u00f6lgelere yerle\u015ferek Etiyopya n\u00fcfusunun \u00fclke b\u00fct\u00fcn\u00fcne yay\u0131lmas\u0131, zaman i\u00e7inde Amharal\u0131lar\u0131n \u00fclkenin de\u011fi\u015fik b\u00f6lgelerine yerle\u015fmeleri ile\u00a0 m\u00fcmk\u00fcn olmu\u015f ve b\u00f6ylece Etiyopya Afrika k\u0131tas\u0131n\u0131n ilk olu\u015fan devleti olarak tarih sahnesine \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r . Tarih kitaplar\u0131na\u00a0 bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zaman Afrika k\u0131tas\u0131 ile Etiyopya \u00fclkesinin bir b\u00fct\u00fcnl\u00fck arz etti\u011fi g\u00f6r\u00fclmekte ve bu do\u011frultuda\u00a0 Afrika k\u0131tas\u0131n\u0131 her alanda Etiyopya devleti , b\u00f6lgesel platformlarda \u00a0en eski ve siyasal birikimli \u00fclkesi olarak \u00a0temsil etmektedir . Uluslararas\u0131 platformlarda \u00f6nde gelen Afrika \u00fclkesi olarak, Etiyopya kendi k\u0131tas\u0131n\u0131 en \u00f6nde temsil eden bir devlettir .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Afrika k\u0131tas\u0131n\u0131n tek s\u00f6m\u00fcrge olmayan \u00fclkesi olarak Etiyopya , ikinci d\u00fcnya sava\u015f\u0131 s\u0131ras\u0131nda alt\u0131 y\u0131ll\u0131k bir \u0130talyan i\u015fgali d\u0131\u015f\u0131nda her zaman i\u00e7in ba\u011f\u0131ms\u0131z ve \u00f6zg\u00fcr bir \u00fclke olarak ayakta kalm\u0131\u015ft\u0131r .Kara \u0131rk\u0131n temsilcisi olan \u00fclkelerden birisi olarak Etiyopya Afrika ile \u00f6zde\u015fle\u015fen bir devlet yap\u0131lanmas\u0131d\u0131r .Do\u011fal olarak \u00fc\u00e7 b\u00fcy\u00fck b\u00f6lgeye ayr\u0131lan Etiyopya\u2019da birinci b\u00f6lge kuzey kesimindeki \u00a0Amharalar\u0131n ya\u015fad\u0131klar\u0131 topraklard\u0131r . \u00dclkenin kuzeyinde Hr\u0131st\u0131yanl\u0131k , g\u00fcneyinde M\u00fcsl\u00fcmanl\u0131k tek tanr\u0131l\u0131 dinler olarak yayg\u0131n egemenlik kazan\u0131rlarken\u00a0 bir \u00e7ok b\u00f6lgede ya da toplulukta yerel \u00f6l\u00e7\u00fclerde yayg\u0131nl\u0131k kazanm\u0131\u015f olan ilkel dinlerin uzant\u0131lar\u0131 g\u00f6r\u00fclebilmektedir . Afrika\u2019n\u0131n en verimli topraklar\u0131n\u0131n s\u0131n\u0131rlar\u0131 i\u00e7inde kald\u0131\u011f\u0131\u00a0\u00a0 Etiyopya do\u011fal konumu gere\u011fi bir tar\u0131m \u00fclkesidir . Geni\u015f topraklar\u0131 ve s\u0131n\u0131rlar\u0131 i\u00e7inde kalan b\u00f6lgelerde d\u00fcnyan\u0131n her t\u00fcrl\u00fc bitkisi yeti\u015ftirilirken , \u00fclke bu y\u00f6n\u00fc ile her zaman i\u00e7in bir g\u0131da deposu olarak insanl\u0131\u011f\u0131n yararlanmas\u0131 i\u00e7in a\u00e7\u0131k bir yap\u0131lanma i\u00e7indedir . Geleneksel tarzda \u00fcretim yapan Etiyopya ,son y\u0131llarda geli\u015fen teknolojinin \u00fcretim alan\u0131na aktar\u0131lmas\u0131yla birlikte\u00a0 ,\u00e7a\u011fda\u015f d\u00fcnyan\u0131n en \u00f6nde gelen g\u0131da \u00fcreticisi olan \u00fclkeler aras\u0131nda yer almas\u0131n\u0131 bilmi\u015flerdir . Amharal\u0131lar\u0131n sonradan gelen ba\u015fka halklarla kar\u0131\u015fmas\u0131 sonucunda bug\u00fcnk\u00fc \u00a0Etiyopya halk\u0131 ortaya \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r . Eritreliler , Tigreliler ve \u00a0Amharal\u0131lar ile birlikte olunca \u00fclkede \u00e7al\u0131\u015fma hayat\u0131 ve \u00fcretim normal ko\u015fullarda geli\u015fmekte ama bu gruplar aras\u0131na birileri girerek, bunlar\u0131 birbirlerine kar\u015f\u0131 k\u0131\u015fk\u0131rt\u0131rsa o zaman\u00a0 i\u00e7 sava\u015flar ve s\u0131cak \u00e7at\u0131\u015fmalar \u00f6ne ge\u00e7ti\u011fi i\u00e7in \u00fcretim d\u00fczenleri de bozulmaktad\u0131r . Bu y\u00fczden Etiyopya devleti ayakta kalabilmek ve ya\u015fam\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcrebilmek i\u00e7in kendi toplumu i\u00e7indeki farkl\u0131\u00a0 etnik gruplar\u0131n \u00e7at\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131 \u00f6nlemek ve bu do\u011frultuda \u00fclkedeki \u00e7al\u0131\u015fma hayat\u0131na \u00fclkede var olan b\u00fct\u00fcn etnik topluluklardan e\u015fit kat\u0131l\u0131mlar sa\u011flayarak\u00a0 ,i\u00e7 bar\u0131\u015f ortam\u0131nda tar\u0131msal \u00fcretimin\u00a0 en \u00fcst d\u00fczeyde olmas\u0131na kar\u015f\u0131l\u0131k\u00a0 k\u00fc\u00e7\u00fck\u00a0 end\u00fcstri \u00fcretimi s\u0131n\u0131rl\u0131 kalmaktad\u0131r .Buna kar\u015f\u0131l\u0131k hayvanc\u0131l\u0131k tar\u0131m alan\u0131n\u0131n bir par\u00e7as\u0131 olarak Etiyopya\u2019da her y\u00f6n\u00fc ile geli\u015ftirilmektedir .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Tarih a\u00e7\u0131s\u0131ndan Afrika\u2019n\u0131n hem en eski hem de en birikimli \u00fclkesi Etiyopya\u2019d\u0131r . Kara derili insanlar\u0131n d\u00fcnya sahnesine \u00e7\u0131kmas\u0131 ile birlikte ,Afrika k\u0131tas\u0131 ile birlikte k\u0131tan\u0131n en eski \u00fclkesi olarak Etiyopya g\u00fcndeme gelmekte ve y\u00f6ndeki geli\u015fmelerle , Afrika k\u0131tas\u0131n\u0131n i\u00e7inde yeti\u015fen zencilere uluslararas\u0131 alana a\u00e7\u0131lma hakk\u0131 verildi\u011fi a\u015famada ,Etiyopya g\u00fc\u00e7l\u00fc bir devlet olarak \u00a0d\u00fcnya sahnesinde \u00f6ne \u00e7\u0131kabilmektedir . Zenci kimli\u011fi ile Afrika k\u0131tas\u0131 d\u00fcnyaya a\u00e7\u0131ld\u0131k\u00e7a di\u011fer k\u0131talardaki \u00fclkeler ve topluluklar aras\u0131nda \u00e7ok y\u00f6nl\u00fc ili\u015fkiler\u00a0 geli\u015ftirilebilmektedir . Sekizinci y\u00fczy\u0131ldan itibaren devlet d\u00fczenine ge\u00e7en Etiyopya ,Saba ve Aksum krall\u0131klar\u0131 ile tarih \u00f6ncesi d\u00f6nemdeki geli\u015fmelerini tamamlayarak ,gelecek y\u00fczy\u0131llara do\u011fru sahip oldu\u011fu ilkel birikimin \u00f6tesinde haz\u0131rl\u0131k ge\u00e7irmi\u015ftir . Milat\u2019tan sonra \u00fc\u00e7 y\u00fczl\u00fc y\u0131llardan\u00a0 ba\u015flayarak Etiyopya b\u00f6lgesinde , Afrika boynuzunu merkeze alan devletler ve imparatorluklar kurulmu\u015ftur .Hr\u0131st\u0131yanl\u0131\u011f\u0131n yay\u0131lma d\u00f6neminde Etiyopya din \u00fczerinden M\u0131s\u0131r merkezli kurulan devletlere ba\u011flanm\u0131\u015ft\u0131r .Afrika k\u0131tas\u0131n\u0131n d\u0131\u015fa a\u00e7\u0131lmas\u0131 ve d\u00fcnya \u00fclkeleriyle ticaret yaparak b\u00f6lge \u00fcr\u00fcnlerinin pazarlanmas\u0131 gibi etkinlikler , gene Afrika boynuzu b\u00f6lgesi \u00fczerinden y\u00fcr\u00fct\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc i\u00e7in\u00a0 Etiyopya b\u00f6lgesi tarihin her d\u00f6neminde Afrika\u2019n\u0131n merkezi konuma sahip \u00fclkesi olmu\u015ftur . Zaman i\u00e7erisinde Sana merkezli Yahudi yap\u0131lanmalar\u0131 da g\u00fcndeme gelerek\u00a0 b\u00f6lgenin geli\u015fimi s\u00fcrecinde zaman zaman etkin olmu\u015flard\u0131r .Bug\u00fcnk\u00fc M\u0131s\u0131r ve Arabistan b\u00f6lgelerinde yeni yerle\u015fim alanlar\u0131 ile birlikte b\u00f6lgesel devlet d\u00fczenlerine y\u00f6nelme ,bir s\u00fcre sonra Etiyopya \u00fclkesini merkezi yap\u0131dan uzakla\u015ft\u0131rarak ,daha kuzeydeki M\u0131s\u0131r ve Arabistan b\u00f6lgelerine do\u011fru ba\u011flant\u0131lar i\u00e7erisine girmesine elveri\u015fli ortam\u00a0 yaratm\u0131\u015ft\u0131r .Etiyopya topraklar\u0131 \u00fczerinde kurulmu\u015f olan Aksum krall\u0131\u011f\u0131 bir s\u00fcre sonra K\u0131z\u0131ldeniz de ticaret yapan\u00a0 dinsiz topluluklar\u0131n sald\u0131r\u0131lar\u0131 sonras\u0131nda ,y\u0131k\u0131lmak durumunda kal\u0131yordu .Binli y\u0131llarda b\u00f6lgede kurulan yeni devletler zamanla geni\u015fleyerek kuzey Afrika hegemonyalar\u0131n\u0131 birbiri ard\u0131 s\u0131ra kuruyorlard\u0131 .Bu gibi devletlerin geni\u015flemeleri \u00fczerine k\u0131tan\u0131n do\u011fusundan bat\u0131s\u0131na do\u011fru bir geni\u015fleme g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor ve yerel kabileler bu d\u00f6nemden sonra b\u00f6lgesel devletlerin \u00e7at\u0131s\u0131 alt\u0131nda korunma aray\u0131\u015f\u0131yla yeni yap\u0131lanmalarda \u00f6ne \u00e7\u0131k\u0131yorlard\u0131 . Tek tanr\u0131l\u0131 dinler yay\u0131ld\u0131k\u00e7a , Hr\u0131st\u0131yanl\u0131k ve M\u00fcsl\u00fcmanl\u0131k aras\u0131ndaki \u00e7eli\u015fkiler de keskinle\u015fiyor ve kabileler dinler \u00fczerinden \u00e7eki\u015fme \u00a0ya da sava\u015f ortam\u0131na do\u011fru s\u00fcr\u00fckleniyorlard\u0131 .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 On be\u015finci y\u00fczy\u0131l sonras\u0131nda End\u00fcl\u00fcs\u2019\u00fcn y\u0131k\u0131lmas\u0131 \u00fczerine\u00a0 ve Akdeniz k\u0131y\u0131lar\u0131nda yeni yerle\u015fim d\u00fczenlerinin \u00f6ne \u00e7\u0131kmas\u0131yla birlikte ,Etiyopyal\u0131lar d\u00fcnyaya a\u00e7\u0131lan Portekizlilerin i\u015fgal giri\u015fimleriyle m\u00fccadele etmek zorunda kalm\u0131\u015flard\u0131r .Dine dayal\u0131 uygarl\u0131k d\u00fczeni Portekizlilerin b\u00f6lgeye gelmeleriyle y\u0131k\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r . Bu a\u015famadan sonra Osmanl\u0131 imparatorlu\u011fu kuzey Afrika\u2019ya girdikten sonra Portekizlileri k\u0131l\u0131\u00e7tan ge\u00e7irerek yok ettiler ve daha sonra da bu b\u00f6lgeyi Arabistan eyaleti \u00fczerinden kendi merkezleri olan \u0130stanbul\u2019a ba\u011flayarak b\u00f6lgenin yeni egemenleri oldular . Hr\u0131st\u0131yanl\u0131k ve M\u00fcsl\u00fcmanl\u0131k gibi iki b\u00fcy\u00fck dinin Afrika k\u0131tas\u0131n\u0131n kuzeyini ele ge\u00e7irmek \u00fczere harekete ge\u00e7meleriyle ,uzun s\u00fcreli ve \u00e7ok kanl\u0131 sava\u015flar birbiri ard\u0131 s\u0131ra ya\u015fanm\u0131\u015ft\u0131r .Portekiz istilas\u0131 \u00fczerine bu b\u00f6lgeye \u00a0Vatikan\u2019a ba\u011fl\u0131 Katolik papazlar\u00a0 gelmi\u015fler ve k\u0131sa zamanda\u00a0 Roma Hr\u0131st\u0131yanl\u0131\u011f\u0131n\u0131n temsilcileri olan bu din adam\u0131 kadrolar\u0131 k\u0131tan\u0131n kuzey b\u00f6lgesinde Hr\u0131st\u0131yanl\u0131\u011f\u0131 yaymak i\u00e7in \u00e7ok u\u011fra\u015fm\u0131\u015flar ama Osmanl\u0131 devletinin m\u00fcdahalesi ile bunlar\u0131n \u00f6n\u00fc kesilince , M\u00fcsl\u00fcmanl\u0131k Afrika\u2019n\u0131n kuzey b\u00f6lgelerinde Etiyopya \u00fczerinden\u00a0 yayg\u0131nl\u0131k kazanm\u0131\u015ft\u0131r . Osmanl\u0131 devleti merkezi bir imparatorluk d\u00fczenine sahip oldu\u011fu i\u00e7in Balkanlar\u2019dan Kafkaslar\u2019a , K\u0131r\u0131m\u2019dan Habe\u015fistan\u2019a kadar merkezi alan\u0131n d\u00f6rt bir yan\u0131nda ,egemenli\u011fini s\u00fcrd\u00fcrmek \u00fczere s\u00fcrekli ak\u0131nlar ve fetihler d\u00fczenleyerek d\u00fcnyan\u0131n tam ortalar\u0131nda s\u00f6zlerini ge\u00e7erli k\u0131lmaya \u00e7aba sarf ediyorlard\u0131 . Roma d\u00f6nemi sonras\u0131nda Portekizlileri b\u00f6lgeye g\u00f6nderen Hr\u0131st\u0131yan bat\u0131 d\u00fcnyas\u0131 ,M\u00fcsl\u00fcman Osmanl\u0131lar\u0131n \u00f6n\u00fcn\u00fc kesmek i\u00e7in her t\u00fcrl\u00fc manevray\u0131 yaparak ,kuzey Afrika b\u00f6lgesinde tek tanr\u0131l\u0131 dinler i\u00e7in \u00e7at\u0131\u015fmalar\u0131 s\u00fcrekli k\u0131l\u0131yorlard\u0131 .On be\u015finci y\u00fczy\u0131ldan itibaren Etiyopya b\u00f6lgesine girmi\u015f olan Osmanl\u0131lar , yirminci y\u00fczy\u0131l ba\u015flar\u0131nda Birinci D\u00fcnya sava\u015f\u0131 s\u00fcrecine\u00a0 kadar\u00a0 siyasal ve ekonomik\u00a0 hegemonyalar\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcrm\u00fc\u015flerdir . Sava\u015f s\u0131ras\u0131nda \u00f6nce Almanlar daha sonra da\u00a0 \u0130talyanlar askeri birlikleri ile\u00a0 b\u00f6lgeye gelerek kendi s\u00f6m\u00fcrgelerini bat\u0131 Avrupal\u0131 emperyalistlere kar\u015f\u0131 kurmak istemi\u015fler ama sava\u015f\u0131 kazanan \u0130ngiltere ve Fransa ittifak\u0131 b\u00f6yle bir yeni hegemonyaya izin vermeyerek \u0130talyan ve Alman egemenli\u011finin \u00f6n\u00fcn\u00fc kesmi\u015flerdir .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Bug\u00fcnk\u00fc \u00c7a\u011fda\u015f Etiyopya devletinin olu\u015fumu ,Osmanl\u0131 devletinin b\u00f6lgeden \u00e7ekilmesi ve Birinci d\u00fcnya sava\u015f\u0131n\u0131n galipleri olarak \u0130ngiltere ile Fransa\u2019n\u0131n \u00f6ne ge\u00e7mesiyle birlikte bi\u00e7imlenmi\u015ftir. S\u00fcvey\u015f kanal\u0131n\u0131n a\u00e7\u0131lmas\u0131yla birlikte b\u00f6lgeye \u0130ngilizler ve Frans\u0131zlar gelerek yerle\u015fmi\u015flerdir . B\u00f6ylece\u00a0 Afrika boynuzu Orta Do\u011fulular\u0131n elinden \u00e7\u0131karak\u00a0 Atlantik\u00e7ilerin eline ge\u00e7mi\u015ftir . \u0130ngilizler b\u00f6lgeye geldikten sonra kuzey Afrika\u2019n\u0131n y\u00f6netimini M\u0131s\u0131r \u00fczerinden olu\u015fturdu\u011fu yeni y\u00f6netim merkezine ba\u011flayarak, Osmanl\u0131 devletinin orta d\u00fcnyadaki konumunu ele ge\u00e7iriyordu .S\u00fcvey\u015f kanal\u0131n\u0131n yap\u0131m\u0131 sonras\u0131nda K\u0131z\u0131ldeniz\u2019in do\u011fu ve bat\u0131 aras\u0131ndaki ticaret yap\u0131lanmas\u0131n\u0131n merkezi durumuna gelmesi \u00fczerine ,Avrupa \u00fclkeleri bu b\u00f6lgeye yerle\u015ferek yeni bir hegemonya aray\u0131\u015f\u0131 i\u00e7ine giriyorlard\u0131 . Boynuz b\u00f6lgesindeki s\u0131cak geli\u015fmeler Etiyopya arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 yay\u0131lma alan\u0131 bulurken , zaman zaman da Tigre b\u00f6lgesinde ya\u015fayan kabilelerin y\u00f6neticileri b\u00f6lgesel devlet olu\u015fumlar\u0131 i\u00e7inde yer alabiliyorlar ve bu do\u011frultuda b\u00f6lgesel y\u00f6netim sorumlulu\u011funu Etiyopya\u2019l\u0131lar ile de payla\u015fma \u015fans\u0131n\u0131 elde ediyorlard\u0131 . Birinci d\u00fcnya sava\u015f\u0131 s\u0131ras\u0131nda \u0130ngilizler b\u00f6lgeye gelerek Aden k\u00f6rfezine kadar olan alan\u0131 kendilerine ba\u011flamalar\u0131yla , kuzey Afrika\u2019da \u0130ngiliz hegemonyas\u0131\u00a0 d\u00fczeni kuruluyordu . On dokuzuncu y\u00fczy\u0131l\u0131n son y\u0131llar\u0131nda Afrika boynuzu merkezli ticaret alan\u0131 Osmanl\u0131lar\u0131n elinden \u00e7\u0131k\u0131yor ve \u0130ngilizlerin mutlak anlamda kontrollar\u0131 alt\u0131na giriyordu .B\u00f6lgeye daha sonra gelen \u0130talyanlar b\u00f6lgede kendilerine yer ararken , Eritre b\u00f6lgesini i\u015fgal ederek burada kendilerine yeni bir s\u00f6m\u00fcrge olu\u015fturuyorlard\u0131 .Asmara kentine kadar yay\u0131lan \u0130talyanlar bu b\u00f6lgede protektora ad\u0131 alt\u0131nda\u00a0 sava\u015f ve i\u015fgal giri\u015fimlerine kar\u015f\u0131 bir koruma d\u00fczeni olu\u015fturuyorlard\u0131 . \u0130ngilizler ve Frans\u0131zlar bu a\u015famada bir ortak y\u00f6netim aray\u0131\u015f\u0131na girerek, Orta Do\u011fu hegemonyalar\u0131 \u00e7izgisinde bir de Kuzey Afrika\u2019ya d\u00fczen vermeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131yorlard\u0131 . Birinci d\u00fcnya sava\u015f\u0131 s\u00fcrecinde Libya\u2019ya asker \u00e7\u0131kartan ve \u0130talyanlara kar\u015f\u0131\u00a0 \u00e7\u0131kan \u0130ngiliz ve Frans\u0131z ordular\u0131 bu b\u00f6lgede \u00fc\u00e7 b\u00fcy\u00fck g\u00fcc\u00fcn hegemonya sava\u015f\u0131na giri\u015fmelerine kap\u0131 a\u00e7\u0131yorlard\u0131 .Bu s\u00fcre\u00e7te\u00a0 Etiyopya bu \u00fc\u00e7 b\u00fcy\u00fck g\u00fcce kar\u015f\u0131 kendini korumak \u00e7izgisinde ,Osmanl\u0131lar ile birlikte Alman askerlerine g\u00fcven besliyorlar\u00a0 ve onlar\u0131n deste\u011fi ile bir i\u015fgal hareketine kar\u015f\u0131 gerekli olan \u00f6nlemleri al\u0131yorlard\u0131 . Avrupal\u0131 devletlerin kuzey Afrika\u2019da \u00e7eki\u015fmelerinin b\u00f6lgeyi par\u00e7alamamas\u0131 i\u00e7in\u00a0 Etiyopya y\u00f6netimi o a\u015famada sava\u015fan \u00fclkelerin temsilcilerinden olu\u015fan bir ortak konsey kurarak ,b\u00f6lgede bar\u0131\u015f\u0131 korumaya \u00e7al\u0131\u015fm\u0131\u015f ve b\u00f6lgedeki s\u0131cak sava\u015f olaylar\u0131n\u0131n bu t\u00fcr bir yap\u0131lanma ile \u00f6nlenmesine \u00e7aba g\u00f6stermi\u015ftir .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 \u0130kinci d\u00fcnya sava\u015f\u0131 \u00f6ncesinde Etiyopya kral\u0131 olarak ilan edilen Haile Selasiye isimli y\u00f6netici devletin ba\u015f\u0131na ge\u00e7erek eylemsel diktat\u00f6rl\u00fck olu\u015fturmu\u015f ve\u00a0 \u0130talyan taleplerine kar\u015f\u0131l\u0131k Milletler Cemiyetinin \u00fcyesi olarak ,uluslararas\u0131 g\u00fc\u00e7leri Afrika boynuzunda bar\u0131\u015f\u0131 sa\u011flamalar\u0131 i\u00e7in\u00a0 s\u00fcrekli olarak \u00e7aba g\u00f6stermi\u015ftir .D\u0131\u015f yard\u0131m gelmeyince bunun \u00fczerine kral Haile Selasiye kendisini diktat\u00f6r\u00a0 yapan\u00a0 yeni bir anayasay\u0131 ilan ederek ,\u00fclkede mutlak bir bar\u0131\u015f d\u00fczeni kurmay\u0131 denemi\u015ftir . Ne var ki , o d\u00f6nemde \u0130talya\u2019da iktidara ge\u00e7en Benito Mussolini , \u00f6nce Arnavutlu\u011fu\u00a0 ve daha sonra da Etiyopya\u2019y\u0131 i\u015fgal ederek , Akdeniz \u00fczerinden bir kuzey Afrika hegemonyas\u0131 kurabilmek i\u00e7in harekete ge\u00e7iyordu . Bu a\u015famada\u00a0 \u0130ngiltere ve Fransa\u00a0 Milletler Cemiyeti \u00e7at\u0131s\u0131 alt\u0131nda Etiyopya i\u00e7in bir\u00a0 \u0130talyan Vesayeti karar\u0131 almaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131rken Mussolini daha h\u0131zl\u0131 hareket ederek\u00a0 ikinci d\u00fcnya sava\u015f\u0131n\u0131n ba\u015flang\u0131c\u0131nda Eritre \u00fczerinden Etyopya \u00fclkesini i\u015fgale y\u00f6nelince , Etiyopya kral\u0131 \u0130ngiltere\u2019ye ka\u00e7arak onlar\u0131n korumas\u0131 alt\u0131na girdi .\u0130talyan birliklerinin bu \u00fclkeyi i\u015fgal etmeleri sonras\u0131nda\u00a0 ise\u00a0 ,\u0130talyanlar ,Somali,Eritre ve Etyopya \u00fc\u00e7l\u00fcs\u00fcnden meydana getirdikleri Do\u011fu Afrika \u0130talyas\u0131 ile d\u00fcnya sava\u015f\u0131 ko\u015fullar\u0131nda yeni bir k\u00fcresel denge olu\u015fturarak ,b\u00fcy\u00fck \u00fclkeler aras\u0131ndaki yar\u0131\u015f\u0131 daha da y\u00fckseltmek hedefinde Etiyopya\u2019y\u0131 yeni bir d\u00f6neme do\u011fru zorlad\u0131lar . \u0130kinci d\u00fcnya sava\u015f\u0131n\u0131n biti\u015fi\u00a0 ile birlikte Etiyopya \u0130ngiliz ve Frans\u0131zlar\u0131n ortak ordusu arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile \u0130talyan i\u015fgalinden kurtuluyordu . Bu a\u015famada Eritre yaln\u0131z kalmamak i\u00e7in\u00a0 bir referandum d\u00fczenlemesi ile Etiyopya imparatorlu\u011funun bir par\u00e7as\u0131 konumuna geliyordu .Bu olaydan sonra \u0130ngilizler i\u015fgal ettikleri Ogaden b\u00f6lgesini\u00a0 Etiyopya y\u00f6netimine terk ettiler ve daha sonra da\u00a0 Somali b\u00f6lgesinin ba\u011f\u0131ms\u0131z devlet olmas\u0131n\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirdiler .Bu noktada Somali ile Etiyopya aras\u0131nda s\u0131n\u0131r ihtilaflar\u0131 ortaya \u00e7\u0131k\u0131nca gene bat\u0131n\u0131n emperyal devletlerinin devreye girerek b\u00f6lge \u00fclkeleri \u00fczerinde hegemonyalar\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcrmek istedikleri g\u00f6r\u00fcl\u00fcyordu .Somali daha sonra ba\u011f\u0131ms\u0131z devlet stat\u00fcs\u00fcne kavu\u015funca b\u00f6lgedeki ihtilaflar bir s\u00fcre i\u00e7in ask\u0131ya al\u0131n\u0131yordu .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 \u0130kinci d\u00fcnya sava\u015f\u0131 sonras\u0131nda b\u00f6lge yeniden d\u00fczenlenirken \u00fclke 12 ayr\u0131 eyalete b\u00f6l\u00fcn\u00fcyordu .80 etnik grubun\u00a0 a\u00e7\u0131k d\u00fczen i\u00e7inde ya\u015fad\u0131klar\u0131 b\u00f6lgelerde, eyaletlerin \u00a0yerel otonomi pe\u015finde ko\u015fmalar\u0131 y\u00fcz\u00fcnden \u00fclkede silah da\u011f\u0131t\u0131m\u0131 yasaklan\u0131yor ve b\u00f6ylece etnik gruplar\u0131n isyan ya da ayaklanma gibi sonu h\u00fcsran ile bitebilecek ,yanl\u0131\u015f maceralara\u00a0 kalk\u0131\u015fmalar\u0131 \u00f6nlenmek isteniyordu . Eyaletlerin bir araya gelmesinden olu\u015fan Etiyopya devleti ,federal bir krall\u0131k stat\u00fcs\u00fc alt\u0131nda hiyerar\u015fik bir hukuk d\u00fczeni kurarak M\u00fcsl\u00fcmanlar ile Hr\u0131st\u0131yanlar aras\u0131nda , bir ortak ya\u015fam d\u00fczeni olu\u015fturabilmenin \u00e7abas\u0131 i\u00e7ine giriyordu .Devletin ba\u015f\u0131nda bulunan kral mutlak anlamda devlet ba\u015fkan\u0131 stat\u00fcs\u00fcne sahip oldu\u011fu i\u00e7in otoriter sistem \u00e7at\u0131s\u0131 alt\u0131nda 12 eyaletin uyum i\u00e7inde var olabilmelerini sa\u011flayacak , yeni bir sistemin olu\u015fmas\u0131 sa\u011flan\u0131yordu . Sava\u015f sonras\u0131 y\u0131llarda \u00fclkenin ba\u015fkenti Addis Ababa kentinde Afrika Birli\u011fi ad\u0131 alt\u0131nda bir kara k\u0131ta \u00f6rg\u00fctlenmesi ger\u00e7ekle\u015ftirilmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131l\u0131yordu .Etiyopya\u2019n\u0131n ba\u015fkentinin ayn\u0131 zamanda t\u00fcm Afrika \u00fclkelerini birle\u015ftirerek bir k\u0131tasal devlet yap\u0131lanmas\u0131n\u0131n \u00f6n\u00fcn\u00fc a\u00e7acak , bu yeni \u00f6rg\u00fct\u00fcn merkezi konumuna gelmesi ile, Afrika\u2019n\u0131n en eski devletinin ayn\u0131 zamanda k\u0131tan\u0131n da merkezi \u00a0konumuna\u00a0 geldi\u011fi g\u00f6r\u00fcl\u00fcyordu . \u00a0Haile Selasiye isimli kral\u0131n \u00a0uygulad\u0131\u011f\u0131 \u00e7ok aktif bir d\u0131\u015f politika ile \u00a0t\u00fcm Asya, Afrika ve Latin Amerika \u00fclkeleri ile yak\u0131n ili\u015fkilere girmesiyle, Etiyopya\u2019n\u0131n devlet olarak prestiji hem\u00a0 Afrika\u2019da hem de d\u00fcnya \u00fclkeleri aras\u0131nda y\u00fckseliyordu . Bir anlamda kara Afrika k\u0131tas\u0131n\u0131n\u00a0 do\u011fal temsilcisi olarak d\u00fcnya \u00e7ap\u0131nda bir sempati kazanan Etiyopya, ayn\u0131 zamanda do\u011fu ve bat\u0131 bloklar\u0131na kar\u015f\u0131 bir araya gelerek \u00f6rg\u00fctlenen\u00a0 \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc d\u00fcnya hareketinin \u00f6nde gelen kurucusu oluyordu .\u0130kinci d\u00fcnya sava\u015f\u0131 sonras\u0131nda g\u00fcndeme gelen ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131k hareketlerinin canlanmas\u0131 ve say\u0131s\u0131n\u0131n artmas\u0131nda ,bat\u0131 emperyalizmine kar\u015f\u0131 her zaman direnmi\u015f olan Etiyopya\u2019n\u0131n \u00f6nde gelen bir katk\u0131s\u0131 olmu\u015ftur . Yirminci y\u00fczy\u0131l\u0131n ikinci yar\u0131s\u0131na girerken , krala kar\u015f\u0131 bir darbe yap\u0131lmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131ld\u0131 ama i\u00e7 kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131klar \u00e7\u0131k\u0131nca k\u0131sa \u00a0bir s\u00fcre i\u00e7inde\u00a0 eski d\u00fczen yeniden kuruluyordu .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Yirmi birinci y\u00fczy\u0131la do\u011fru Etiyopya devleti yoluna devam ederken ,Etiyopya kral\u0131 bat\u0131 \u00fclkelerindeki liberal programlardan esinlenerek\u00a0 devletin yap\u0131lanmas\u0131nda daha \u00e7ok demokratikle\u015fme sa\u011flayacak bir a\u00e7\u0131l\u0131m\u0131 g\u00fcndeme getirdi .B\u00f6ylesine bir a\u00e7\u0131l\u0131m sayesinde, \u00fclkedeki ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131k isteyen eyalet ayaklanmalar\u0131n\u0131n da \u00f6n\u00fcn\u00fc kesmeyi d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyordu . Halk kitleleri bu d\u00f6nemde \u00fclkedeki a\u00e7l\u0131k sorununu ortadan kald\u0131racak bir tar\u0131m reformu pe\u015finde ko\u015farlarken, kral\u00a0 \u00fclkede demokratik parlamenter rejimi kurabilecek baz\u0131 liberalle\u015fme ad\u0131mlar\u0131n\u0131n at\u0131lmas\u0131n\u0131 tercih ediyordu . Bu t\u00fcr demokratikle\u015fme giri\u015fimlerinin istenen sonucu alamamas\u0131na yol a\u00e7abilecek derecede i\u00e7 isyanlar\u0131n eyaletler d\u00fczeyinde yeniden geli\u015fmeye ba\u015flad\u0131klar\u0131 g\u00f6r\u00fclmektedir . Ogaden b\u00f6lgesinde silahl\u0131 \u00e7at\u0131\u015fmalar birbirini izlerken , \u00f6b\u00fcr tarafta \u0130srail\u2019in K\u0131z\u0131ldeniz de etkinli\u011fini art\u0131rmak \u00fczere Eritre halk kurtulu\u015f ordusu kurularak \u00f6nce sahil boyu geli\u015fen ter\u00f6r hareketlerinin\u00a0 \u00fclkede can g\u00fcvenli\u011fini ortadan kald\u0131rd\u0131\u011f\u0131 ve daha sonra da Eritre b\u00f6lgesindeki isyan\u0131n o topraklarda yeni bir siyasal d\u00fczene do\u011fru y\u00f6nelerek , Eritre\u2019yi yeniden ba\u011f\u0131ms\u0131z devlet olarak d\u00fcnya sahnesine \u00e7\u0131kartt\u0131\u011f\u0131 \u00a0g\u00f6r\u00fcl\u00fcyordu . Din alan\u0131nda Etiyopya\u2019n\u0131n kuzey ve g\u00fcney b\u00f6lgeleri olarak iki kampa ayr\u0131lmas\u0131 y\u00fcz\u00fcnden \u00fclkenin b\u00f6l\u00fcnmesine yol a\u00e7acak bir bi\u00e7imde kopukluk ya\u015fan\u0131yordu . Etiyopya u\u00e7aklar\u0131n\u0131n ka\u00e7\u0131r\u0131larak bombalanmalar\u0131, \u00fclkedeki siyasal gerginli\u011fi t\u0131rmand\u0131r\u0131rken , o d\u00f6nemin sosyalist blok temsilcilerinin olaylara kar\u0131\u015farak m\u00fcdahale ettikleri g\u00f6ze \u00e7arp\u0131yordu .Yirminci y\u00fczy\u0131l\u0131n son \u00e7eyre\u011fine girilirken \u00fclkeyi\u00a0 \u00e7ok ciddi bir a\u00e7l\u0131k ve bunun sonucu olarak isyan ko\u015fullar\u0131na s\u00fcr\u00fckleyen bir karga\u015fa ortam\u0131 g\u00fcndeme geliyordu . Bu ko\u015fullarda \u00f6\u011frenciler, i\u015f\u00e7iler ve memurlar genel greve giderken ,yoksul k\u00f6yl\u00fcler de toprak sahiplerine kar\u015f\u0131 ayaklanarak harekete ge\u00e7iyorlard\u0131 .Bu kadar kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131\u011f\u0131n bir arada ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131 \u00fczerine ,g\u00fcndeme gelen siyasal krizi gerek\u00e7e g\u00f6stererek kara kuvvetleri ayaklanma yoluna gidiyordu .Askeri hareket ko\u015fullar\u0131nda sosyalist ayd\u0131nlar ve politikac\u0131lar\u00a0 \u00f6ne ge\u00e7erek ,bat\u0131 emperyalizmine kar\u015f\u0131\u00a0 her zaman direnen bu \u00fclkede bir antiemperyalist sosyalist d\u00fczenin kurulmas\u0131na giden yolu a\u00e7\u0131yorlard\u0131 .Askeri bir ihtilal yolu ile i\u015fba\u015f\u0131na gelen \u00fclke ordusu \u00f6nde gelen siyaset\u00e7ilerin yarg\u0131lanarak as\u0131ld\u0131\u011f\u0131 bir geli\u015fmeyi silahl\u0131 kuvvetlerin deste\u011fi ile ger\u00e7ekle\u015ftiriyordu. B\u00f6ylece ilk kez resmen bir sosyalist y\u00f6netim Afrika\u2019n\u0131n en eski devletinin ba\u015f\u0131na ge\u00e7iyordu.<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Sovyetler Birli\u011fi\u2019nin destekleri ile iktidara el koyan askeri konseyin \u00f6nde gelen y\u00f6neticisi olarak Haile Meng\u00fcst\u00fc\u00a0 isimli y\u00fczba\u015f\u0131 sosyalist cuntan\u0131n ba\u015f\u0131 olarak devlet ba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131na getiriliyordu .Ayn\u0131 zamanda K\u00fcba\u2019daki\u00a0 Castro rejiminin desteklerinden yararlanan Etiyopya\u2019n\u0131n askeri cuntas\u0131 ,d\u0131\u015f yard\u0131mlar\u0131n deste\u011fi ile toparlanarak ve \u00a0harekete ge\u00e7erek\u00a0 Eritre ,Ogaden ve Tigre gibi eyaletleri yeniden Addis Ababa kentindeki\u00a0 devlet merkezine ba\u011flam\u0131\u015ft\u0131r . Askeri y\u00f6netim zaman i\u00e7inde iktidardaki yerini sa\u011flamla\u015ft\u0131rd\u0131k\u00e7a \u00a0\u00a0\u00f6zy\u00f6netim , millile\u015ftirme , devletle\u015ftirme ve kamu yarar\u0131na\u00a0 devlet hizmetlerinin yeniden\u00a0 \u00fclkenin \u00e7\u0131karlar\u0131 do\u011frultusunda \u00f6rg\u00fctlenebilmesi i\u00e7in devrimci ad\u0131mlar atm\u0131\u015ft\u0131r . 27 A\u011fustos 1977 tarihinde sosyalist y\u00f6netim resmen i\u015fba\u015f\u0131 yaparak , devleti yeniden yap\u0131land\u0131rmak \u00fczere yola \u00e7\u0131k\u0131yordu . Meng\u00fcst\u00fc y\u00f6netiminde otoriter bir Marksist sistem\u00a0 kuruluyordu .Yeni y\u00f6netim halk\u0131n a\u00e7l\u0131\u011f\u0131n\u0131 \u00f6nleyecek bir tar\u0131m reformu ile birlikte , \u00fclke n\u00fcfusunun daha kolay ve \u00f6rg\u00fctl\u00fc bir ya\u015fama kavu\u015faca\u011f\u0131 yeni bir yerle\u015fim d\u00fczeni, \u00fclkenin kuzey eyaletlerinde\u00a0 devletin yard\u0131m\u0131 ve \u00f6nc\u00fcl\u00fc\u011f\u00fcnde ger\u00e7ekle\u015ftirilmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131l\u0131yordu . Yoksul halk kitlelerinin kuzeydeki verimli topraklara ta\u015f\u0131nmas\u0131 \u00fczerine n\u00fcfus dengeleri bozulunca , orta\u00e7a\u011f d\u00f6neminde bu \u00fclkeye gelerek yerle\u015fmi\u015f olan \u00a0ve Fala\u015fa ad\u0131yla an\u0131lan kara derili Yahudiler \u0130srail\u2019e ta\u015f\u0131nm\u0131\u015flard\u0131r . \u0130srail b\u00f6yle bir organizasyon amac\u0131yla Rusya ile birlikte hareket ederek, Etiyopya\u2019n\u0131n sosyalist\u00a0 y\u00f6netimini her zaman \u00a0i\u00e7in desteklemi\u015ftir .Siyah \u00a0derili zenci \u00a0Yahudiler ile n\u00fcfusunu art\u0131rmaya \u00e7al\u0131\u015fan Yahudi devleti , sosyalist Etiyopya devletinin en yak\u0131n destek\u00e7isi olarak , Afrika k\u0131tas\u0131nda yeni kurulmu\u015f olan bir devletin \u00fczerinden \u00a0hegemonya aray\u0131\u015f\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fcr . \u0130srail Orta Do\u011fu b\u00f6lgesinde yay\u0131l\u0131rken ,Kuzey Afrika b\u00f6lgesinden de yararlanarak Orta Do\u011fu hegemonyas\u0131n\u0131 geni\u015fletmi\u015ftir . Afrika\u2019n\u0131n boynuz b\u00f6lgesinin\u00a0 merkezi bir konuma sahip olmas\u0131 ve Orta Do\u011fu\u2019nun\u00a0 g\u00fcneyini temsil etmesi \u00fczerine geli\u015fmeler de\u011ferlendirildi\u011fi zaman, kuzey Afrika\u2019n\u0131n ayn\u0131 zamanda g\u00fcney Orta Do\u011fu oldu\u011fu anla\u015f\u0131lmaktad\u0131r . Bu a\u00e7\u0131dan kuzey Afrika\u2019ya egemen olanlar\u0131n Orta Do\u011fu\u2019da da hegemonya sahibi olabileceklerini\u00a0 siyasal geli\u015fmeler\u00a0 g\u00f6stermektedir . \u0130srail\u2019in konumu bu a\u00e7\u0131dan en a\u00e7\u0131k \u00f6rne\u011fi ortaya koymaktad\u0131r . Orta Do\u011funun ortas\u0131ndan yola \u00e7\u0131kan \u0130srail\u2019in, Afrika\u2019n\u0131n kuzeyinde hegemonya aramas\u0131 bu jeopolitik b\u00fct\u00fcnle\u015fmeyi\u00a0 a\u00e7\u0131k\u00e7a kan\u0131tlamaktad\u0131r .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 \u00a0Marksist askeri d\u00f6nemde \u00fclkede bir sosyalist i\u015f\u00e7i partisinin kurulmas\u0131 ,siyasal iktidar\u0131n kurumla\u015fmas\u0131n\u0131n ilk ad\u0131m\u0131 olmu\u015ftur . \u0130ktidara gelen askerler h\u0131zl\u0131 hareket ederek\u00a0 ve hemen bir yeni anayasa\u00a0 haz\u0131rlayarak , Etiyopya devletini Sovyet tipi bir demokratik halk cumhuriyeti modeline\u00a0 d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcrm\u00fc\u015flerdir .Yeni anayasa ile birlikte askeri konsey kald\u0131r\u0131larak ,\u00fclkede demokratik halk cumhuriyeti rejimi ilan edilmi\u015ftir .Konsey ba\u015fkan\u0131 Meng\u00fcst\u00fc yeni kurulan parlamento arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile\u00a0 devlet ba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131na se\u00e7iliyordu. Eritre, Tigre , Asep ,Ogaden ve Dire Dava b\u00f6lgeleri\u00a0 ayr\u0131 bir stat\u00fc ile \u00f6zerk b\u00f6lgeler olarak ilan ediliyordu . 80 etnik toplulu\u011fun ya\u015fad\u0131\u011f\u0131\u00a0 12 eyaleti bir arada tutabilmenin kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 olarak, sosyalist y\u00f6netim be\u015f ayr\u0131 b\u00f6lgede de yerel y\u00f6netimleri \u00f6ne \u00e7\u0131kar\u0131yordu .Sosyalist y\u00f6netim siyasal ve toplumsal yap\u0131y\u0131 d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcren yeni ad\u0131mlar\u0131 atarken ,K\u00fcba sosyalist devletinin yard\u0131m i\u00e7in g\u00f6nderdi\u011fi K\u00fcba askeri birlikleri ile\u00a0 ideolojik d\u0131\u015f destekler de al\u0131n\u0131yordu . Yirmi birinci y\u00fczy\u0131la on y\u0131l kala Sovyetler Birli\u011fi da\u011f\u0131l\u0131rken d\u0131\u015f deste\u011fini yitiren Etiyopya\u2019da da sosyalist sistemden uzakla\u015farak \u00e7ok partili demokrasiye ge\u00e7iliyor ve farkl\u0131 \u00e7izgilerde bat\u0131 tipi siyasal partiler de resmen kuruluyordu .\u00d6zel sekt\u00f6r ,liberal siyaset ve parti i\u00e7i muhalefete de izin veren yenilikler, neo-liberal \u00e7izgide geli\u015fen k\u00fcreselle\u015fme ak\u0131m\u0131n\u0131n etkileri ile Etiyopya\u2019y\u0131 sosyalist d\u00fczenden\u00a0 \u00e7ekip \u00e7\u0131karan yap\u0131sal d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcmler \u00a0devlet deste\u011fi ile ger\u00e7ekle\u015ftiriliyordu .Liberalizmin \u00f6ne ge\u00e7mesi ve Marksist rejimin devre d\u0131\u015f\u0131 kalmas\u0131 y\u00fcz\u00fcnden , \u00fclkedeki sosyalist ekonomiden karma ekonomiye ge\u00e7ilerek \u00f6zel sekt\u00f6r\u00fcn de \u00f6n\u00fc a\u00e7\u0131l\u0131yordu . Bu de\u011fi\u015fikliklerin yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 y\u0131llar i\u00e7inde \u00e7ok partili sisteme ge\u00e7ilerek bu do\u011frultuda serbest se\u00e7imler yap\u0131l\u0131yor ve halk kitlelerinin deste\u011fi ile ba\u015fka partilerin iktidara gelmesinin yolu a\u00e7\u0131l\u0131yordu . Ne var ki , \u00fclkede demokrasiye ge\u00e7ilmesi ve \u00f6zerk b\u00f6lgelerin yeni anayasa ile ilan\u0131yla \u00fclkede yumu\u015fama sa\u011flamas\u0131 beklenirken , bu beklentinin tamamen tersi bir \u00e7izgide yeni kurulan Etyopya halk cephesinin\u00a0 \u00fclkenin kuzeyini denetim alt\u0131na alarak , ba\u015fkent Addis Ababa\u2019ya do\u011fru y\u00f6nelmesi ile birlikte \u00fclkede yeni bir gerginlik t\u0131rman\u0131rken askeri y\u00f6netime ge\u00e7iliyordu.<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Bug\u00fcn gelinen noktada sosyalist sistemin ile so\u011fuk sava\u015f d\u00f6neminin geride kald\u0131\u011f\u0131 ve yerine k\u00fcreselle\u015fme ak\u0131m\u0131n\u0131n kapitalist sistem \u00fczerinden\u00a0 uluslararas\u0131 alanda etkin oldu\u011fu ,yeni bir yap\u0131ya do\u011fru a\u00e7\u0131k\u00e7a d\u00fcnyay\u0131 d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcrmektedir . Ba\u011f\u0131ms\u0131z bir Afrika \u00fclkesi olarak tam bu a\u015famada Etiyopya\u2019n\u0131n sosyalist sistemden kapitalist bir sisteme do\u011fru\u00a0 evrildi\u011fi g\u00f6r\u00fclmektedir . Bu d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm k\u00fcresel kapitalist sistemin k\u00fcreselle\u015fme ak\u0131m\u0131 do\u011frultusunda b\u00fct\u00fcn d\u00fcnya \u00fclkelerine empoze edilen neo-liberal \u00e7izgideki k\u00fcresel\u00a0 plan ve programlar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile ger\u00e7ekle\u015ftirilirken ,d\u00fcnya ba\u015fka yerlere do\u011fru kaym\u0131\u015f ve ortaya k\u00fcresel d\u00fczenin kurulmas\u0131ndan sonraki yap\u0131lanman\u0131n ,bug\u00fcn\u00fcn ko\u015fullar\u0131nda haz\u0131rlanmas\u0131 gibi yeni bir durum \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r . D\u00fcnya tarihinde her d\u00f6nem kendisinden sonra g\u00fcndeme gelen yeni d\u00f6nemlerin haz\u0131rlay\u0131c\u0131s\u0131 olmaktad\u0131r .\u0130lk \u00e7a\u011flardan orta \u00e7a\u011fa , orta \u00e7a\u011fdan yeni ve yak\u0131n \u00e7a\u011flara ge\u00e7i\u015f birbirini izlemi\u015f ve bu do\u011fal geli\u015fim s\u00fcreci i\u00e7inde\u00a0 her \u00e7a\u011f kendisinden sonra g\u00fcndeme gelen yeni \u00e7a\u011flar\u0131 i\u00e7inden \u00e7\u0131kartan , ya olumlu y\u00f6nleriyle d\u00fczenleri ve kurumlar\u0131 gelece\u011fe ta\u015f\u0131yan ya da olumsuz geli\u015fmelere kar\u015f\u0131 tepki olarak kar\u015f\u0131t de\u011ferleri \u00f6ne \u00e7\u0131karan yeni olu\u015fumlar\u0131n ,bir b\u00fct\u00fcnl\u00fck i\u00e7inde gelece\u011fe do\u011fru y\u00f6neldi\u011fi bir s\u00fcre\u00e7 kendili\u011finden i\u015fleyerek insanl\u0131\u011f\u0131 y\u00f6nlendirmektedir . Bu a\u00e7\u0131dan g\u00fcn\u00fcm\u00fczde ya\u015fanan olaylar\u0131n yar\u0131n tamamen tersi ile ya da b\u00fct\u00fcn\u00fcyle ayn\u0131s\u0131n\u0131n tekrar\u0131 ile\u00a0 veya ikisinin aras\u0131ndaki etki ve tepki yans\u0131malar\u0131 do\u011frultusunda olu\u015facak olan yeni sentezler ile insanl\u0131\u011f\u0131n kar\u015f\u0131la\u015fmas\u0131n\u0131n m\u00fcmk\u00fcn olabilece\u011fi\u00a0 g\u00f6r\u00fclebilmektedir . Bu do\u011frultuda b\u00fct\u00fcn d\u00fcnya ile birlikte Etiyopya \u00fclkesine bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131 zaman g\u00fcn\u00fcm\u00fczde ya\u015fanmakta olan olaylar\u0131n ge\u00e7mi\u015ften gelen ve de gelece\u011fe uzanan boyutlar\u0131 g\u00f6r\u00fclebilmektedir . Sava\u015f ve bar\u0131\u015f d\u00f6nemleri birbirini izlerken , kendi aralar\u0131nda tepkisel geli\u015fmelere de arac\u0131 olabilmektedirler . Bazan sava\u015flar bar\u0131\u015f ortam\u0131n\u0131 g\u00fcndeme getirirken , bazan da bu durumun tamamen tersi bir \u00e7izgide bar\u0131\u015f ortamlar\u0131 yeni sava\u015flar\u0131n g\u00fcndeme gelmesine yol a\u00e7abilmektedir . Bu \u00e7er\u00e7evede bug\u00fcn halen\u00a0 var olan sava\u015flar\u0131n ve \u00e7at\u0131\u015fmalar\u0131n ,ge\u00e7mi\u015ften gelen uzant\u0131lar\u0131 iyi de\u011ferlendirilebilirse o zaman ger\u00e7ek boyutlar\u0131 g\u00f6r\u00fclebilmektedir .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 G\u00fcn\u00fcm\u00fczde ya\u015fanan sava\u015flar ve s\u0131cak \u00e7at\u0131\u015fmalar\u0131n bir b\u00fct\u00fcnl\u00fck i\u00e7erisinde ele al\u0131narak incelenmesiyle , ve ihtilaflar\u0131n ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 ortam ve durum ile birlikte daha sonraki d\u00f6nemlerde i\u00e7inden ge\u00e7ilen a\u015famalar\u0131n topluca de\u011ferlendirilmesiyle ihtilaflar ya da \u00e7at\u0131\u015fmalar\u0131n alt\u0131nda yada arkas\u0131nda yatan ger\u00e7ek nedenler ve ko\u015fullar\u0131n belirlenebildi\u011fi g\u00f6r\u00fclebilmektedir . Bu \u00e7izgide devletler, \u00fclkeler ve de anla\u015fmazl\u0131klar konu olarak incelenirse ,o zaman bilimsel metotlar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile ger\u00e7ek\u00e7i de\u011ferlendirme\u00a0 yapmak m\u00fcmk\u00fcn olabilecektir . Bu \u00e7er\u00e7evede Etiyopya devleti ya da bu devletin i\u00e7inde geli\u015fen bir i\u00e7 sava\u015f ya da benzeri bir ihtilaf inceleme konusu olarak ele al\u0131nd\u0131\u011f\u0131 zaman ,do\u011fru bir sonuca gidebilmek i\u00e7in konu ya da sorunun t\u00fcm cepheleri \u00f6nce\u00a0 tek tek ele al\u0131nacak\u00a0 ve de\u00a0\u00a0 sonraki a\u015famada da belirli bir b\u00fct\u00fcnsellik i\u00e7inde \u00a0bilgiler toplu bir de\u011ferlendirmeden ge\u00e7irilecektir . Etiyopya neresidir , bug\u00fcn ne durumdad\u0131r , nas\u0131l bir ge\u00e7mi\u015ften gelmektedir ,bug\u00fcn hangi ko\u015fullar alt\u0131ndad\u0131r ,bu \u00fclke ya da b\u00f6lgede ya\u015fanan\u00a0 s\u0131cak \u00e7at\u0131\u015fmalar ile i\u00e7 sava\u015f yans\u0131malar\u0131n\u0131n ge\u00e7mi\u015ften gelen nedenleri nedir , bug\u00fcn bunlar nas\u0131l bir g\u00f6r\u00fcn\u00fcm alt\u0131nda ya da nas\u0131l bir konjonkt\u00fcr\u00fcn etki ve bask\u0131lar\u0131 ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yad\u0131r . T\u00fcm bu sorular\u0131 dikkatle ele alacak ve birbirini etkileyen fakt\u00f6rler \u00e7izgisinde\u00a0 genel de\u011ferlendirmesini yapacak bir yakla\u015f\u0131m\u0131n uygulanaca\u011f\u0131 bir giri\u015fim ,konu olarak se\u00e7ilen \u00fclke ile o \u00fclkede ya\u015fayan insan topluluklar\u0131n\u0131 do\u011frudan birinci derecede etkileyecektir .Sorunun ele al\u0131narak incelenmesi s\u0131ras\u0131nda uygun bir zamanlama ile hem\u00a0 ortam\u0131n hem de durumun a\u00e7\u0131k\u00e7a yol g\u00f6stermesi sa\u011flanabilecektir . Ko\u015fullar \u00fclkeden \u00fclkeye ,sorunlar ise toplumdan topluma de\u011fi\u015fiklik ve ba\u015fkala\u015fma ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kalmalar\u0131 y\u00fcz\u00fcnden ,insanlar bu t\u00fcr \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 yaparken zorlanabilir ya da yan\u0131lma durumuna s\u00fcr\u00fcklenebilirler . B\u00f6ylesine bir \u00e7\u0131kmaz ile kar\u015f\u0131la\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131 anda yap\u0131lmas\u0131 gereken \u00a0ilk i\u015f ,b\u00f6ylesine olumsuz bir durumu yaratan sorunlar\u0131n\u00a0 ve de olumsuz ko\u015fullar\u0131n ortadan kald\u0131r\u0131lmas\u0131 olacakt\u0131r . \u00c7\u00f6z\u00fcm yolunun \u00f6n\u00fcn\u00fc kapatan olumsuz engellerin \u00f6nceden belirlenerek ortadan kald\u0131r\u0131lmas\u0131 , \u00e7\u00f6z\u00fcme do\u011fru daha yak\u0131n bir yakla\u015f\u0131m\u0131 \u00a0devreye sokacakt\u0131r . Konu ile ilgili \u00e7\u00f6z\u00fcm \u00fcretme konumundaki ki\u015filerin bu gibi durumlarda , daha etkili bir bi\u00e7imde devrede olmas\u0131nda olumlu sonu\u00e7 elde\u00a0 edebilmek a\u00e7\u0131s\u0131ndan yarar bulunmaktad\u0131r .Bilimsel sonu\u00e7 elde edebilmek i\u00e7in bilimsel \u00e7izgideki y\u00f6ntemlerin \u00a0iyi kullan\u0131lmas\u0131 son derece \u00f6nemlidir .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 \u0130kinci d\u00fcnya sava\u015f\u0131 sonras\u0131nda d\u00fcnya yeniden d\u00fczenlenirken , Orta Do\u011fu b\u00f6lgesinde\u00a0 \u0130srail ad\u0131yla bir Yahudi devleti iki milyarl\u0131k M\u00fcsl\u00fcman co\u011frafyas\u0131n\u0131n tam ortas\u0131nda kuruluyordu . Birinci d\u00fcnya sava\u015f\u0131n\u0131 kazanan \u0130ngiltere , Fransa ile i\u015fbirli\u011fi yaparak merkezi co\u011frafyay\u0131 kendi \u00e7\u0131karlar\u0131 do\u011frultusunda d\u00fczenlerken , ikinci d\u00fcnya sava\u015f\u0131 sonras\u0131nda da bu b\u00fcy\u00fck sava\u015f\u0131 kazanan Amerika Birle\u015fik Devletleri ise Orta Do\u011fu b\u00f6lgesini kendi \u00e7\u0131karlar\u0131 do\u011frultusunda\u00a0 d\u00fczenlemeye y\u00f6neldi\u011fi a\u015famada ,\u0130ngiltere ve Fransa ikilisinin \u00f6tesine giderek bu co\u011frafyan\u0131n tam ortas\u0131nda M\u00fcsl\u00fcman kom\u015fular\u0131n kar\u015f\u0131s\u0131na \u0130srail devletini kurarak giriyordu . B\u00f6ylece Orta Do\u011fu b\u00f6lgesindeki siyasal\u00a0 hegemonya, \u0130ngiltere ve Fransa ikilisinin \u00a0elindeki birliktelikden \u00e7\u0131karak \u00a0ABD ve \u0130srail ikilisinin eline ge\u00e7iyordu .Osmanl\u0131 sonras\u0131nda b\u00f6lgede ulus devletler d\u00f6nemine ge\u00e7ilirken ,Etiyopya gibi eski ulus devletlerin konumunun\u00a0 daha da \u00f6nem kazanmas\u0131yla\u00a0 yeni d\u00f6nemin temelleri at\u0131l\u0131yordu . D\u00fcnyan\u0131n s\u00fcper g\u00fcc\u00fc ABD yerk\u00fcrenin her b\u00f6lgesinde \u00e7\u0131karlar\u0131 do\u011frultusunda ad\u0131mlar atarken , Amerikan rejimi i\u00e7inde \u00e7ok \u00f6nemli bir yere sahip olan Yahudi ve Evanjelik lobilerinin isteklerine de a\u011f\u0131rl\u0131k vererek ,Orta Do\u011fu\u2019nun gelece\u011fi i\u00e7in haz\u0131rlanm\u0131\u015f olan \u00a0B\u00fcy\u00fck \u0130srail projesini devreye sokuyorlard\u0131 . Y\u00fcz y\u0131l \u00f6nce haz\u0131rlanm\u0131\u015f olan bu proje devreye sokulurken , eski merkezi devlet olan Osmanl\u0131 \u0130mparatorlu\u011funun b\u00fct\u00fcn b\u00f6lgelerinde ge\u00e7erli olacak bir B\u00fcy\u00fck \u0130srail projesi g\u00fcndeme getiriliyordu . Bu projeye g\u00f6re\u00a0 Orta Do\u011fu\u2019nun tam ortas\u0131nda Yahudi devleti kurulacak ve bu b\u00f6lgede yer alan Kud\u00fcs \u015fehri b\u00f6lgenin merkezi olacakt\u0131 . \u0130srail\u2019in tam ortas\u0131nda oldu\u011fu bir merkezi co\u011frafya plan\u0131n\u0131n\u00a0 uygulanabilmesi i\u00e7in bu b\u00f6lgenin her taraf\u0131nda\u00a0 Kud\u00fcs merkezli yeni yap\u0131lanmaya uygun d\u00fc\u015fecek B\u00fcy\u00fck Orta Do\u011fu yap\u0131lanmas\u0131 hedefleniyordu . \u0130\u015fte bu noktada\u00a0 Orta Do\u011fu\u2019nun g\u00fcney k\u0131sm\u0131 ile Afrika\u2019n\u0131n kuzeyinin ayn\u0131 b\u00f6lge oldu\u011fu \u00f6ne \u00e7\u0131k\u0131yordu .Etiyopya denen bir Afrika \u00fclkesinde Sovyetler Birli\u011finin dahil oldu\u011fu bir sosyalist devlet olu\u015fumu bu \u00e7izgide ger\u00e7ekle\u015ftirilmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131l\u0131yordu .B\u00f6lgedeki Arap ve zenci devletleriyle birlikte Avrupal\u0131 devlet projelerini devre d\u0131\u015f\u0131 b\u0131rakacak her t\u00fcrl\u00fc insiyatifin d\u0131\u015flanmas\u0131 s\u0131ras\u0131nda ,Kuzey Afrika\u2019n\u0131n merkez \u00fclkesi olarak Etiyopya\u00a0 Demokratik Cumhuriyeti ad\u0131 alt\u0131nda bir sosyalist yap\u0131lanma eski yap\u0131lar\u0131n kal\u0131nt\u0131lar\u0131na kar\u015f\u0131l\u0131k kuruluyordu .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 \u0130srail\u2019in kurulu\u015fu a\u015famas\u0131nda bin y\u0131ll\u0131k bir devlet olan Etiyopya\u2019da sosyalist rejimin kurulmas\u0131 , bir tesad\u00fcf olman\u0131n \u00f6tesinde b\u00f6lgedeki yeni yap\u0131lanman\u0131n bir uzant\u0131s\u0131 olarak \u00f6ne \u00e7\u0131kmaktad\u0131r . So\u011fuk sava\u015f s\u00fcrecinde M\u00fcsl\u00fcman olmayan bir devletin \u0130slam d\u00fcnyas\u0131n\u0131n tam ortas\u0131nda kurulmas\u0131 s\u0131ras\u0131nda sosyalist devrimin uzant\u0131s\u0131 olan bir benzeri yap\u0131lanman\u0131n ,Etiyopya gibi b\u00f6lgenin tam ortas\u0131nda yer alan\u00a0 bir \u00fclkede g\u00fcndeme getirilmesi ,\u0130srail\u2019in ya da ABD\u2019nin B\u00fcy\u00fck Orta Do\u011fu projesine uygun d\u00fc\u015fen bir yeni ad\u0131md\u0131r .Bu a\u015famada bu t\u00fcr bir yap\u0131lanman\u0131n tercih edilmesinin arkas\u0131nda da ,B\u00fcy\u00fck \u0130srail b\u00f6lgesinin yeniden yap\u0131land\u0131r\u0131lmas\u0131nda ana unsur olan Nil nehrinin konumu \u00f6ne ge\u00e7mektedir . Kutsal topraklar olarak adland\u0131r\u0131lan Orta Do\u011fu\u2019da hayat\u0131n devam\u0131 suya ba\u011fl\u0131 oldu\u011fu i\u00e7in ve \u0130srail bayra\u011f\u0131nda Nil ve F\u0131rat nehirlerinin simgesi olarak iki mavi hat bulundu\u011fundan , B\u00fcy\u00fck Orta Do\u011fu projesinin ge\u00e7erli oldu\u011fu merkezi alanda\u00a0 F\u0131rat ve Nil \u0131rmaklar\u0131 vazge\u00e7ilmez derecede ana unsurlar olarak\u00a0 \u00f6ne \u00e7\u0131kmaktad\u0131r .Etiyopya Afrika boynuzunun merkezindeki \u00fclke olarak, ayn\u0131 zamanda Kenya, Uganda ,M\u0131s\u0131r, Sudan ve G\u00fcney Sudan gibi kom\u015fu \u00fclkelerle birlikte Nil nehrinin su yataklar\u0131n\u0131n bulundu\u011fu \u00fclkeler aras\u0131nda yer almaktad\u0131r . Bu a\u00e7\u0131dan B\u00fcy\u00fck \u0130srail\u2019in ya\u015famsal d\u00fczeninin kurulmas\u0131nda Nil nehri ana konu ve sorun olarak ortaya konuldu\u011funda ,bu nehrin sular\u0131n\u0131n d\u00fczenlenmesi ile ilgili her ad\u0131m do\u011frudan do\u011fruya Etiyopya \u00fclkesinin durumunu etkileyecek ve buna g\u00f6re \u015fekillenen baz\u0131 politikalar b\u00f6lgenin ya\u015fam kayna\u011f\u0131 olan Nil nehri \u00fczerinden yeni d\u00fczenlemeleri \u00f6ne \u00e7\u0131karacakt\u0131r . Sovyetler\u00a0 Birli\u011fi zaman\u0131nda Etiyopya\u2019da meydana gelen siyasal de\u011fi\u015fiklikler ve bu \u00e7izgide g\u00fcndeme gelen rejim d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm\u00fc\u00a0 gibi geli\u015fmeler hi\u00e7bir bi\u00e7imde taban\u0131 olmayan bir sosyalist rejimi ,ordunun kullan\u0131lmas\u0131\u00a0 ve darbe yap\u0131lmas\u0131 gibi yollardan, Etiyopya gibi merkezi konumdaki Afrika \u00fclkesinde meydana getirmi\u015ftir Darbe \u00f6ncesi ayaklanmalar bunun i\u00e7in k\u0131\u015fk\u0131rt\u0131lm\u0131\u015f ve \u00fclkede i\u00e7 sava\u015f \u00e7\u0131kart\u0131larak sosyalist rejimin \u00f6n\u00fc a\u00e7\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r . S\u00fcrekli i\u00e7 kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131klar ya\u015fayan Etiyopya, merkezdeki \u00fclke olarak b\u00f6lgeye yans\u0131yan her farkl\u0131 konjonkt\u00fcr\u00fcn etkileri ile ,ayr\u0131 siyasal senaryolara ve bu \u00e7izgide dayat\u0131lan siyasal olu\u015fumlara sahne olmaktan bir t\u00fcrl\u00fc kurtulamam\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Afrika k\u0131tas\u0131ndan \u00e7\u0131karak Akdeniz k\u0131y\u0131lar\u0131nda denize d\u00f6k\u00fclen Nil nehri ,Afrika k\u0131tas\u0131n\u0131n oldu\u011fu kadar Orta Do\u011fu b\u00f6lgesinin de\u00a0 ya\u015fam \u0131rma\u011f\u0131 olmu\u015ftur . D\u00fcnyaya egemen olmay\u0131 hedefleyen Siyonizm kutsal topraklar\u0131 ABD emperyalizmi sayesinde ele ge\u00e7irirken , bu b\u00f6lgenin ya\u015fam olanaklar\u0131n\u0131 kontrol alt\u0131na alabilmek i\u00e7in ter\u00f6r olgusunu hem F\u0131rat nehrinin do\u011fdu\u011fu T\u00fcrkiye\u2019nin g\u00fcneydo\u011fu b\u00f6lgesi ile , hem de Nil nehrinin kollar\u0131n\u0131n \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131\u00a0 Kuzey Etiyopya b\u00f6lgelerinde te\u015fvik etmi\u015f ve emperyalizmin g\u00fcc\u00fc oran\u0131nda da desteklemi\u015ftir . Nil nehrinin kaynaklar\u0131n\u0131 besleyen\u00a0 yeralt\u0131 sular\u0131n\u0131n\u00a0 bulundu\u011fu Afrika \u00fclkelerinin bu kutsal \u0131rma\u011f\u0131n yataklar\u0131 \u00fczerinde bir \u015feyler yapmamas\u0131 i\u00e7in\u00a0 emperyalizm bu b\u00f6lge \u00fclkelerini her yoldan kar\u0131\u015ft\u0131rm\u0131\u015f ve gerekirse\u00a0 Etiyopya gibi b\u00f6lge \u00fclkelerinde anar\u015fi\u00a0 ve ter\u00f6r eylemlerini destekleyerek i\u00e7 sava\u015flara giden yollar\u0131 a\u00e7\u0131ktan desteklemi\u015flerdir . Yar\u0131m y\u00fczy\u0131l ter\u00f6r olaylar\u0131 ile m\u00fccadele ederek bug\u00fcnlere gelen \u00a0bir Asya devleti olan \u00a0ve ayn\u0131 zamanda bir \u00a0kuzey Orta Do\u011fu \u00fclkesi olarak bu t\u00fcr olaylara ve siyasal geli\u015fmelere sahne oldu\u011fu gibi\u00a0 ,ayr\u0131cabir Afrika devleti olmas\u0131na ra\u011fmen ayn\u0131 zamanda bir g\u00fcney Orta Do\u011fu devleti olarak kutsal topraklar b\u00f6lgesinde yer alan \u00fclke konumu ile, Nil nehri havzas\u0131n\u0131 ya\u015famsal \u00f6nemde g\u00f6rerek bu do\u011frultuda kutsal topraklar\u0131 koruyacak siyasal \u00f6nlemler pe\u015finde ko\u015farken, Etiyopya devleti kuzey b\u00f6lgesindeki Eritre ve Cibuti b\u00f6lgelerinin \u00fclkeden koptu\u011fu gibi bug\u00fcn ayn\u0131 b\u00f6lgenin i\u00e7inde yer alan bir kuzey b\u00f6lgesi olarak T\u0130GRE isimli yerde ya\u015fayan halk kitlelerinin eline de emperyalist g\u00fc\u00e7ler silah da\u011f\u0131tarak ,a\u00e7\u0131k\u00e7a b\u00f6lgede\u00a0 i\u00e7 sava\u015f k\u0131\u015fk\u0131rt\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131na soyunmu\u015flard\u0131r . Sovyetler Birli\u011fi\u2019nin \u00e7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fc \u00fczerine b\u00f6lgede ba\u015flat\u0131lan ter\u00f6r olgusu T\u00fcrkiye\u2019nin g\u00fcneydo\u011fu b\u00f6lgesinde bir K\u00fcrt devletini g\u00fcndeme getirirken , ayn\u0131 \u015fekilde Etiyopya \u00fclkesinin kuzey k\u0131sm\u0131nda\u00a0 Eritre ve Cibuti\u2019ye yak\u0131n olan T\u0130GRE eyaletinin de ba\u011f\u0131ms\u0131z bir devlete d\u00f6n\u00fc\u015febilmesi\u00a0 i\u00e7in benzeri bir ter\u00f6r hareketi , T\u0130GRE Halk Kurtulu\u015f Ordusu (THKO) ismi ile \u00f6rg\u00fcte d\u00f6n\u00fc\u015ferek bug\u00fcnlere gelmi\u015ftir . Etiyopya\u2019n\u0131n en eski eyaletlerinden olan ve bu nedenle zaman zaman ba\u011f\u0131ms\u0131z bir yol izleyen T\u0130GRE \u00a0eyaletinin i\u00e7inden \u00e7\u0131kan \u00f6zg\u00fcrl\u00fck sava\u015f\u00e7\u0131lar\u0131 g\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fcndeki\u00a0 THKO ,bir ter\u00f6r \u00f6rg\u00fct\u00fc olarak son y\u0131llarda s\u00fcrekli eylemler arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile\u00a0 Etiyopya halk\u0131n\u0131 s\u00fcrekli olarak tehdit etmekte ve y\u00fczlerce insan\u0131n \u00f6l\u00fcm\u00fcne neden olan ter\u00f6rist eylemleri ile de \u00fclkenin hem birli\u011fini hem de g\u00fcvenli\u011fini a\u00e7\u0131ktan tehdit etmektedir .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 G\u00fcn\u00fcm\u00fczde Etiyopya\u2019da devam edip gelen ter\u00f6r hareketleri d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc itibar\u0131yla THKO nun \u00f6rg\u00fctledi\u011fi bir kurtulu\u015f sava\u015f\u0131 gibi g\u00f6sterilmesine ra\u011fmen, asl\u0131nda bug\u00fcnk\u00fc konjonkt\u00fcr\u00fcn ortaya \u00e7\u0131karm\u0131\u015f oldu\u011fu Nil nehrinin\u00a0 konumu ile ilgili ya\u015fanan yeni d\u00fczenleme sorunudur . Asl\u0131nda sorun Ekvatora yak\u0131n b\u00f6lgedeki tropikal iklim ku\u015fa\u011f\u0131n\u0131n kurakl\u0131\u011fa mahkum etti\u011fi Orta Do\u011fu halklar\u0131n\u0131n ya\u015famsal su kayna\u011f\u0131 olan Nil nehrinin eski sahiplerinin elinden al\u0131narak, yeni kurulmu\u015f devlet olan \u0130srail ve m\u00fcttefiklerinin\u00a0 daha \u00e7ok egemen olaca\u011f\u0131 yeni bir d\u00fczenlemeye giderken, b\u00f6lgedeki Etiyopya egemenli\u011finin k\u0131r\u0131lmas\u0131 ve bunun i\u00e7inde T\u0130GRE halk\u0131n\u0131n ter\u00f6r eylemlerine do\u011fru k\u0131\u015fk\u0131rt\u0131larak\u00a0 bu b\u00f6lgede\u00a0 t\u0131pk\u0131 Eritre ve Cibuti gibi k\u00fc\u00e7\u00fck ve uzaktan kumandal\u0131 yeni devlet\u00e7iklerin olu\u015fturulmas\u0131 s\u0131ras\u0131nda , T\u0130GRE halk\u0131n\u0131n da ABD-\u0130srail ikilisinin silah ve maddi yard\u0131mlar yapt\u0131\u011f\u0131 ter\u00f6rist kurulu\u015f olan THKO\u2019nun \u00f6n\u00fcm\u00fczdeki d\u00f6nemde T\u0130GRE devletine d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcr\u00fclmesine zorlanmas\u0131 s\u00f6z konusudur .Daha \u00f6nceki d\u00f6nemlerde Etiyopya\u2019y\u0131 b\u00f6lerek bulundu\u011fu yerdeki g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u0131rmak isteyen emperyalist g\u00fc\u00e7ler bug\u00fcnk\u00fc a\u015famada da benzeri bir politikay\u0131 izleyerek ,gene Etiyopya\u2019y\u0131 b\u00f6lecek ve dolay\u0131s\u0131yla g\u00fcc\u00fcn\u00fc k\u0131racak bir emperyalist projeyi THKO gibi bir ter\u00f6r \u00f6rg\u00fct\u00fc arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile sahneye \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fclmektedir . THKO g\u00fcnl\u00fck eylemleri ile halk kitlelerinin aras\u0131na girerek ve kendi adamlar\u0131n\u0131 ter\u00f6r eylemlerinde su\u00e7 makinas\u0131na d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcrerek , normal ko\u015fullarda olmayan bir i\u00e7 sava\u015f\u0131 k\u00f6r\u00fcklemekte ve bu yoldan da T\u0130GRE ad\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131yacak bir k\u00fc\u00e7\u00fck devlet\u00e7ik yaratabilmenin aray\u0131\u015f\u0131 i\u00e7indedirler .ABD-\u0130srail ikilisinin Avrupa, Asya\u00a0 ve Afrika devletlerini d\u0131\u015flayarak\u00a0 g\u00fcndeme getirdikleri merkezi projenin , \u0130srail\u2019i b\u00fcy\u00fctmek amac\u0131yla b\u00f6lge devletlerinin k\u00fc\u00e7\u00fclt\u00fclmesi ve bu do\u011frultuda da ter\u00f6r ve anar\u015fik olaylar\u0131n gizli servisler arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile y\u00f6nlendirilerek ,\u00fclkeyi b\u00f6l\u00fcp par\u00e7alayacak sonu\u00e7lar elde etme \u00e7abalar\u0131 y\u00fcz\u00fcnden ,T\u0130GRE devleti kurulana kadar\u00a0 Atlantik\u00e7i ve Siyonist ittifak\u0131\u00a0 arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile ter\u00f6r ve i\u00e7 sava\u015f\u00a0 zorlamalar\u0131 \u00fczerinden ,Etiyopya devletinin par\u00e7alanarak ,d\u0131\u015ftan g\u00fcd\u00fcml\u00fc k\u00fc\u00e7\u00fck devletler in yap\u0131lanmas\u0131na do\u011fru olaylar\u0131n\u00a0 y\u00f6nlendirilmesi s\u00fcrd\u00fcr\u00fclmektedir .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Nil nehri her zaman i\u00e7in insanl\u0131k a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00e7ok \u00f6nemli bir do\u011fal su kayna\u011f\u0131 olmu\u015ftur .Afrika, Orta Do\u011fu ve Akdeniz k\u0131y\u0131lar\u0131nda kurulan devletler ve medeniyet d\u00fczenlerinin her zaman i\u00e7in kontrol\u00a0 alt\u0131nda tutmak istedikleri \u00e7ok b\u00fcy\u00fck bir \u0131rmakt\u0131r .Tek devletin s\u0131n\u0131rlar\u0131 i\u00e7inden ge\u00e7emeyecek kadar b\u00fcy\u00fck olan Nil nehri tek tanr\u0131l\u0131 dinlerin ortaya \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131 merkezi co\u011frafya da her zaman i\u00e7in \u00f6nemli bir misyona sahip olmu\u015ftur .B\u00f6lgede bu nehri ele ge\u00e7irmek isteyenler\u00a0 sahip olduklar\u0131 g\u00fc\u00e7 ile hegemonya kurmaya y\u00f6nelmi\u015fle,r ya da Nil\u00a0 merkezli b\u00f6lgede yeni devlet kuranlar \u0130srail gibi b\u00f6lgede yeni bir yap\u0131lanma aray\u0131\u015f\u0131 i\u00e7ine girmektedirler . Tarihin her d\u00f6neminde merkezi co\u011frafya hep hareketli oldu\u011fu i\u00e7in Nil nehri konusu \u00f6nem ta\u015f\u0131m\u0131\u015f ve yeni siyasal olu\u015fumlar\u0131n bi\u00e7imlenmesinde etkili olmu\u015ftur . Nil\u2019in su kaynaklar\u0131 her zaman i\u00e7in kuzey Afrika ve Orta Do\u011fu ikileminin hayatiyeti\u00a0 a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00f6nde gelen bir rol oynam\u0131\u015ft\u0131r . Bunu iyi bilen Siyonistler her iki b\u00f6lgeyi kontrol alt\u0131na alacak bir B\u00fcy\u00fck \u0130srail projesini\u00a0 bu do\u011frultuda \u00f6ne \u00e7\u0131kar\u0131yorlard\u0131 .On dokuzuncu y\u00fczy\u0131l\u0131n son \u00e7eyre\u011finde Nil havzas\u0131n\u0131 i\u015fgal eden \u0130ngiltere ,burada Osmanl\u0131 uzant\u0131s\u0131 olarak kalm\u0131\u015f olan Etiyopya ile siyasal ili\u015fkiler i\u00e7ine girerek\u00a0 ve\u00a0 belirli alanlarda protokollar\u00a0 imzalayarak \u00a0egemenli\u011fini daha da geni\u015fletebilmenin yollar\u0131n\u0131 ar\u0131yordu .\u0130ngilizler asker ile birlikte i\u015f\u00e7ileri de getirdi\u011fi i\u00e7in , b\u00f6lgedeki Nil nehri havzalar\u0131n\u0131n ele al\u0131narak geni\u015fletilmesi sa\u011fland\u0131 . M\u0131s\u0131r\u2019\u0131 i\u015fgal eden \u0130ngiltere Etiyopya ile Sudan aras\u0131nda Nil nehri \u00fczerinden s\u0131n\u0131r \u00e7izerek yeni bir yak\u0131nl\u0131k olu\u015fturmaya \u00e7al\u0131\u015ft\u0131 ama bu iste\u011fini\u00a0 tam olarak ger\u00e7ekle\u015ftiremedi . Nil nehri \u00fczerine daha sonra b\u00f6lgeye gelen \u0130talyanlar ile \u0130ngilizler ,bir anla\u015fma imzalayarak b\u00f6lgede bar\u0131\u015f\u0131 desteklemek istediler ama Birinci d\u00fcnya sava\u015f\u0131n\u0131n \u00e7\u0131kmas\u0131 \u00fczerine bu gibi isteklerin \u00a0geride \u00a0kalmalar\u0131n\u0131 \u00a0\u00f6nleyemediler .Bu arada \u0130talya ve \u0130ngiltere ortak anla\u015fmaya dayanarak \u00a0ve Etiyopya\u2019n\u0131n Tana g\u00f6l\u00fc \u00fczerindeki egemenli\u011fini red ederek b\u00f6lgede yeni bir mesele \u00e7\u0131kard\u0131lar . \u0130ngiltere M\u0131s\u0131r\u2019\u0131 tam olarak i\u015fgal edince, b\u00f6lgedeki \u00e7\u0131karlar\u0131n\u0131 M\u0131s\u0131r \u00fczerinden denetleyebilme \u00e7abas\u0131 i\u00e7ine girdi .Daha sonraki a\u015famada da Nil nehrinin kontrol\u00fc \u00f6zel bir anla\u015fma ile M\u0131s\u0131r\u2019a b\u0131rak\u0131ld\u0131. Sudan ile M\u0131s\u0131r yeni bir anla\u015fma yaparak Beyaz Nil \u0131rma\u011f\u0131n\u0131n k\u0131y\u0131lar\u0131nda Sudan\u2019a baraj kurma hakk\u0131 verilerek bu b\u00fcy\u00fck \u0131rma\u011f\u0131n b\u00f6l\u00fcnmesi sa\u011fland\u0131. Nil ile ilgili tart\u0131\u015fmalar devam ettik\u00e7e , k\u0131y\u0131da\u015f olan devletler tart\u0131\u015fmalara ve m\u00fcdahalelere kalk\u0131\u015ft\u0131lar . Sonunda Nil Havzas\u0131 Devletler birli\u011fi kurularak b\u00f6lgesel bar\u0131\u015f\u0131n bozulmas\u0131 \u00f6nlenmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131ld\u0131 .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 M\u0131s\u0131r b\u00fcy\u00fck bir tar\u0131m ekonomisi olarak Nil nehrinden gelen suya fazlas\u0131yla ba\u011f\u0131ml\u0131 durumdad\u0131r. Etiyopya halk\u0131 ise geni\u015f tar\u0131m alanlar\u0131n\u0131 sulayamad\u0131\u011f\u0131\u00a0 ve yetersiz bir elektrik d\u00fczenini\u00a0 daha iyi duruma getiremedi\u011fi i\u00e7in , kendi ekonomisini canland\u0131ramayarak yoksullu\u011fun cenderesinden kurtulamam\u0131\u015ft\u0131r .Mavi Nil \u00fczerinde R\u00f6nesans baraj\u0131n\u0131n yap\u0131lmas\u0131yla\u00a0 \u0131rmak \u00fczerinde buharla\u015fma ve israflar \u00f6nlenerek b\u00f6lgede daha uyumlu bir tar\u0131m d\u00fczeni olu\u015fturulmu\u015ftur .Son zamanlarda\u00a0 ABD\u2019nin araya girmesiyle M\u0131s\u0131r, Sudan ve Etiyopya devletleri aras\u0131nda kal\u0131c\u0131 bir bar\u0131\u015f d\u00fczeni kurulmak istenmi\u015f ama suyun kullan\u0131m\u0131 ile ilgili anla\u015fmazl\u0131k devam ederek ,\u00fc\u00e7 b\u00fcy\u00fck \u00fclke aras\u0131nda siyasal bir krizin \u00e7\u0131kmas\u0131na yol a\u00e7m\u0131\u015ft\u0131r . Su kaynaklar\u0131n\u0131n merkezindeki Etiyopya\u2019n\u0131n sudan daha az yararlanmas\u0131 istenmi\u015f ama b\u00f6ylesine bir talep kar\u015f\u0131lanamam\u0131\u015ft\u0131r . Baraj\u0131 Etiyopya yapm\u0131\u015f , M\u0131s\u0131r kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kmam\u0131\u015f ama \u00a0Sudan kab\u00fcl etmeye yana\u015fmam\u0131\u015ft\u0131r . Baraj sular\u0131n\u0131n kontrol\u00fc b\u00f6lgede gerginlik yarat\u0131nca bu durumdan en \u00e7ok Etiyopya devleti etkilenerek daha zor bir konuma s\u00fcr\u00fcklenmi\u015ftir . Etiyopya\u2019y\u0131 bu durumda yaln\u0131z b\u0131rakmayan Birle\u015fik Arap Emirlikleri ,bu devleti T\u00fcrkiye aleyhine kullanmak \u00fczere baz\u0131 giri\u015fimlerde bulunmu\u015f\u00a0 ama T\u00fcrkiye ile Etiyopya\u2019n\u0131n aras\u0131n\u0131 bozamam\u0131\u015ft\u0131r . M\u0131s\u0131r b\u00f6lge i\u015fleri ile oyalan\u0131rken, Etiyopya \u00a0ise baraj in\u015faat\u0131n\u0131n d\u00f6rtte \u00fc\u00e7\u00fcn\u00fc tamamlayarak b\u00f6lgedeki durumunu g\u00fc\u00e7lendirmi\u015ftir .Etiyopya kendi taraf\u0131nda bitirdi\u011fi baraj in\u015faat\u0131n\u0131n devam\u0131 olarak birikmi\u015f olan suyun toplanmas\u0131n\u0131 da ger\u00e7ekle\u015ftirerek , tar\u0131msal alanda yeni bir \u00fcretim patlamas\u0131na do\u011fru y\u00f6nelmi\u015ftir .\u015eimdiye kadar tam olarak ger\u00e7ekle\u015ftirilemeyen \u00e7\u00f6z\u00fcm giri\u015fimlerinin yetersiz kalmas\u0131\u00a0 nedeniyle, Nil sular\u0131n\u0131n gelece\u011fi tam olarak belirlenememi\u015f ve bu y\u00fczden de gerginlik devam ederken , sava\u015f\u0131 \u00e7\u0131kartmaya elveri\u015fli olabilecek derecede d\u0131\u015f tahrikler Etiyopya\u2019da daha da t\u0131rmand\u0131r\u0131larak, yeni bir b\u00f6lgesel sava\u015f aray\u0131\u015f\u0131 \u00a0h\u0131zland\u0131r\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r . B\u00f6lgedeki b\u00fcy\u00fck devletlerin \u00e7eki\u015fme i\u00e7ine girmesi sava\u015f tehlikesini art\u0131r\u0131rken\u00a0 ,Afrika Birli\u011fi \u00f6rg\u00fct\u00fc\u00a0 birli\u011fe \u00fcye olan b\u00fct\u00fcn Afrika \u00fclkeleri i\u00e7in bar\u0131\u015f istemi\u015ftir.<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Etiyopya devletinin zaman i\u00e7inde zay\u0131fl\u0131k belirtileri g\u00f6stermesi y\u00fcz\u00fcnden T\u0130GRE eyaleti ile birlikte \u00fclkenin di\u011fer b\u00f6lgelerinde de merkeze kar\u015f\u0131 ayaklanmalar\u0131n g\u00fcndeme geldi\u011fi g\u00f6r\u00fclmektedir . Son d\u00f6nemlerde T\u0130GRE\u2019de bir i\u00e7 sava\u015f s\u00fcreci izlenirken ,bu kez\u00a0 Etiyopya\u2019n\u0131n\u00a0 en b\u00fcy\u00fck grubunun ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 yer olan Oramiya b\u00f6lgesinde de ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131k\u00e7\u0131 bir isyan hareketi de d\u00fcnya bas\u0131n\u0131na yans\u0131yarak \u00fclkenin b\u00f6l\u00fcnmesi s\u00fcrecine, yeni bir katk\u0131\u00a0 bi\u00e7iminde kamu oyuna yans\u0131m\u0131\u015ft\u0131r . ABD\u2019de bir zencinin araba alt\u0131nda \u00e7i\u011fnenerek \u00f6ld\u00fcr\u00fclmesi olay\u0131 Oramiya b\u00f6lgesinde hakl\u0131 tepkilere yol a\u00e7\u0131nca bu zenciye destek vermek isteyen gruplar Oramiya b\u00f6lgesinde\u00a0 ayr\u0131l\u0131k\u00e7\u0131l\u0131\u011fa y\u00f6nelen bir isyan giri\u015fimine de\u00a0 kalk\u0131\u015fm\u0131\u015flard\u0131r . ABD\u2019deki olay \u00fczerine b\u00fct\u00fcn siyasi liderlerin heykelleri k\u0131r\u0131l\u0131rken , Oramiya halk\u0131 da ayaklanarak b\u00fct\u00fcn d\u00fcnyay\u0131 bu t\u00fcr haks\u0131zl\u0131klara kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kmaya davet ediyordu . Son d\u00f6nemde Oramiya k\u00f6kenli Abiy Ahmed \u00fclkenin ba\u015fbakanl\u0131\u011f\u0131na gelirken , T\u0130GRE k\u00f6kenli bir general de genel kurmay ba\u015fkan\u0131 olarak ordunun ba\u015f\u0131na ge\u00e7iyordu . B\u00f6ylece i\u00e7 sava\u015f\u0131n taraf\u0131 olarak bir i\u00e7 \u00e7at\u0131\u015fmaya s\u00fcr\u00fcklenen Etiyopya devleti ile T\u0130GRE eyaletinin yeni y\u00f6netimleri ile sava\u015fa giden yolun \u00f6n\u00fcn\u00fcn kesilmesi \u00f6nlenmi\u015ftir .\u00dclkedeki gerginlikler devam ederken Amhara ve T\u0130GREYy\u00f6netimleri aras\u0131nda i\u00e7 sava\u015f \u00e7\u0131kartma k\u0131\u015fk\u0131rtmalar\u0131na gene devam edilmi\u015ftir . Ne var ki , yeni ba\u015fbakan olan Abiy Ahmed isimli Oramiya k\u00f6kenli siyaset\u00e7iye\u00a0 Nobel bar\u0131\u015f \u00f6d\u00fcl\u00fc verilmesi , Etiyopya\u2019daki gerginli\u011fin d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclmesini sa\u011flayarak\u00a0 \u00fclke halk\u0131 i\u00e7inde sava\u015f ortam\u0131n\u0131n kald\u0131r\u0131lmas\u0131na yard\u0131mc\u0131 olmu\u015ftur . Yeni ba\u015fbakan\u0131n\u00a0 d\u0131\u015far\u0131dan destek almas\u0131 Orta Do\u011fu dengelerinde Etiyopya\u2019n\u0131n durumunu d\u00fczeltirken, \u00fclkenin ilerlememesi i\u00e7in geli\u015ftirilen engellerin kald\u0131r\u0131lmas\u0131 i\u00e7in g\u00f6sterdi\u011fi \u00e7abalarda olumlu sonu\u00e7lar almaya ba\u015flam\u0131\u015ft\u0131r .Eritre\u00a0 ve Cibuti ile yeni bir bar\u0131\u015f antla\u015fmas\u0131na y\u00f6nelen Abiy Ahmed y\u00f6netimi\u00a0 \u00fclke i\u00e7in ba\u015flatt\u0131\u011f\u0131 bar\u0131\u015f giri\u015fimlerini \u00fclke \u00e7evresinde geni\u015fleterek olumlu sonu\u00e7lar alm\u0131\u015ft\u0131r . \u00c7in ile birlikte T\u00fcrkiye\u2019ye de bir \u00e7ok yat\u0131r\u0131m projesi veren yeni y\u00f6netim\u00a0 ,\u00fclkedeki bar\u0131\u015f ortam\u0131n\u0131 koruma \u00a0\u00e7abalar\u0131nda \u0131srarl\u0131 bir bi\u00e7imde takip\u00e7i olmu\u015ftur . Ticari ili\u015fkilerde tek y\u00f6nl\u00fc davranmayarak ve\u00a0 \u00e7ok kutuplu d\u00fcnyan\u0131n \u00e7o\u011fulcu politikalar\u0131n\u0131 kararl\u0131 bir bi\u00e7imde uygulayarak olu\u015fturulan yeni denge siyaseti i\u00e7inde Etiyopya devleti bug\u00fcn\u00fcn ko\u015fullar\u0131nda \u00a0d\u0131\u015fa\u00a0 a\u00e7\u0131larak kendi yoluna devam edebilmektedir .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 K\u00fcreselle\u015fme d\u00f6nemi sonras\u0131na do\u011fru d\u00fcnya ilerlerken , Etiyopya devletinin s\u0131n\u0131rlar\u0131 i\u00e7indeki kendi eyaleti ile sava\u015fa s\u00fcr\u00fcklenmesi bug\u00fcn ya\u015fanmakta olan\u00a0 neo-kolonyalizmin g\u00f6lgesinde geli\u015fen bir sava\u015f olarak ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. K\u00fcresel emperyalizm metotlar\u0131 ile istedikleri yeni d\u00fcnya d\u00fczenini kuramayan bat\u0131l\u0131 emperyalistler , k\u00fcresel zorlamalar\u0131n sonucunda bir yerlere gidemeyeceklerini g\u00f6r\u00fcnce yeniden eskisi gibi s\u00f6m\u00fcrgecili\u011fe do\u011fru y\u00f6nelerek \u00a0\u00a0yeniden neo-kolonyalizmi uygulamaya ba\u015flam\u0131\u015flard\u0131r .Bu a\u015famada kendileri gibi s\u00f6m\u00fcrgeci olmayan orta boy ba\u011f\u0131ms\u0131z devletleri i\u00e7eriden b\u00f6lerek \u00a0ve bu do\u011frultuda eyalet ya da yerel y\u00f6netimleri ayaklanmaya s\u00fcr\u00fckleyerek ,k\u00fcresel \u015firketlere direnme ya da kar\u015f\u0131 durma g\u00fcc\u00fcne sahip b\u00fcy\u00fck ve orta boy devletler \u00fczerinden b\u00f6l\u00fcc\u00fcl\u00fc\u011fe devam etmenin yolu olarak, neo-kolonyalizmi kararl\u0131 bir bi\u00e7imde \u00f6ne \u00e7\u0131karmaktad\u0131rlar . Bu a\u015famada T\u0130GRE halk kurtulu\u015f ordusunu arac\u0131 kullanarak\u00a0 T\u0130GRE ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131k sava\u015f\u0131 g\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fcnde ,Etiyopya\u2019n\u0131n T\u0130GRE eyaleti Afrika k\u0131tas\u0131n\u0131n en eski devletini par\u00e7alamak \u00fczere\u00a0 Addis Ababa y\u00f6netimine kar\u015f\u0131 isyan ederek silahl\u0131 bir sald\u0131r\u0131ya y\u00f6nlendirilmektidir .Nil havzas\u0131nda \u0130srail devletinin kurulmas\u0131ndan sonra\u00a0 ABD,\u0130srail ve M\u0131s\u0131r ittifak\u0131 bir bat\u0131 ittifak\u0131 olarak kurulmu\u015f ve son y\u0131llarda da bu \u00fc\u00e7l\u00fc birlik bat\u0131 emperyalizminin \u00e7\u0131karlar\u0131 do\u011frultusunda, Etiyopya ile birlikte b\u00f6lge \u00fclkelerinin \u00a0yeniden par\u00e7alanmas\u0131na do\u011fru olaylar\u0131 y\u00f6nlendirmi\u015flerdir . T\u0130GRE halk kurtulu\u015f ordusu ABD-\u0130srail ikilisinin yak\u0131n deste\u011fi ile sald\u0131r\u0131 sava\u015f\u0131na devam ettik\u00e7e Etiyopya toplumu kar\u0131\u015fm\u0131\u015f ve \u00f6nceden belirlenemeyen ter\u00f6r hareketleri ile binlerce sivil insan\u00a0 neo-kolonyalizmin \u00e7\u0131karlar\u0131 u\u011fruna yok yere \u00f6ld\u00fcr\u00fclm\u00fc\u015flerdir . K\u00fcreselle\u015fme ak\u0131m\u0131n\u0131n ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 1980\u2019li y\u0131llarda ortaya \u00e7\u0131kan\u00a0 T\u0130GRE ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131k hareketi uluslararas\u0131 konjonkt\u00fcr\u00fcn dayatmalar\u0131 ile ba\u015flam\u0131\u015f ,ayr\u0131ca bug\u00fcnlere kadar gelerek kesin hedef olarak bu eyaletin ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131\u011f\u0131 sa\u011flanana kadar devam edecekmi\u015f gibi g\u00f6r\u00fcnmektedir .K\u00fc\u00e7\u00fck \u00e7at\u0131\u015fmalar\u0131n uzun s\u00fcre devam etmesi olaylar\u0131 bir i\u00e7 b\u00f6l\u00fcnme sava\u015f\u0131 olu\u015fumuna kadar getirmi\u015ftir. Neo-kolonyalizmin verdi\u011fi destekler de\u00a0 sava\u015f\u0131n b\u00f6l\u00fcnme ile sonu\u00e7lanmas\u0131 i\u00e7in gerekli olan yard\u0131mlar\u0131 sa\u011flamaktad\u0131r . Federal anayasaya g\u00f6re etnik eyaletlerden olu\u015fan Etiyopya devletinin par\u00e7alanarak yok olmas\u0131n\u0131 emperyalizm istemektedir .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 D\u00fcnya devletleri emperyalist hegemonya giri\u015fimlerine kar\u015f\u0131 antiemperyalist bir direnme sava\u015f\u0131 vereceklerine ,k\u00fcresel emperyalistler d\u00fcnya devletlerini ayr\u0131l\u0131k\u00e7\u0131 ter\u00f6r hareketleri ile b\u00f6lerek , ayr\u0131ca \u00a0b\u00fcy\u00fck ve orta boy devletleri k\u00fc\u00e7\u00fclmeye do\u011fru zorlayarak ,uluslararas\u0131 alanda antiemperyalist sava\u015flar\u0131n orta ve b\u00fcy\u00fck boy devletler \u00fczerinden\u00a0 emperyalist devletlere kar\u015f\u0131 yayg\u0131nl\u0131k kazanmalar\u0131 da b\u00f6ylece \u00f6nlenmektedir . Tarihte hi\u00e7bir zaman s\u00f6m\u00fcrgecilik ge\u00e7mi\u015fi bulunmayan ama buna kar\u015f\u0131l\u0131k Avrupal\u0131 s\u00f6m\u00fcrgecilere kar\u015f\u0131 antiemperyalist sava\u015f veren Etiyopya y\u00f6netimi ,ABD emperyalizmi ve \u0130srail Siyonizminin b\u00f6lgedeki i\u015fbirlik\u00e7isi M\u0131s\u0131r ile bir araya gelerek \u00f6rg\u00fctledi\u011fi T\u0130GRE ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131k sava\u015f\u0131 s\u00fcrekli olarak bat\u0131 bas\u0131n\u0131 taraf\u0131ndan desteklenmekte ve bat\u0131l\u0131 \u00fclkelerin devreye girmesiyle de Afrika ile bat\u0131 d\u00fcnyas\u0131 aras\u0131ndaki diplomatik temaslarda ,bat\u0131l\u0131lar taraf\u0131ndan Etiyopya\u2019y\u0131 k\u00f6\u015feye s\u0131k\u0131\u015ft\u0131rmak \u00fczere kullan\u0131lmaktad\u0131r .Etiyopya\u2019y\u0131 ter\u00f6r ve kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131\u011fa bo\u011fan Tigre Halk Kurtulu\u015f Ordusu temsil etti\u011fi eyaleti Addis Ababa y\u00f6netiminden kopar\u0131rken ,Etiyopya \u00fclkesinde geride kalan eyaletlere de emsal olarak onlar\u0131nda kendileri gibi ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131k sava\u015f\u0131 arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011fe kavu\u015fabilmeleri y\u00f6n\u00fcnde olumsuz bir emsal durum yaratmaktad\u0131r . Bug\u00fcn gelinen yeni a\u015famada ge\u00e7en y\u0131l Nobel Bar\u0131\u015f \u00f6d\u00fcl\u00fc verilen Abiy Ahmed\u2019in ba\u015f\u0131ndaki Etiyopya h\u00fck\u00fcmeti ,daha prestijli bir konum kazand\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in artan g\u00fcc\u00fcn\u00fc \u00f6ne \u00e7\u0131kararak\u00a0 T\u0130GRE sava\u015f\u0131n\u0131 bitirerek \u00fclke i\u00e7i g\u00fcvenli\u011fi ve kamu d\u00fczenini yeniden olu\u015fturabilmenin aray\u0131\u015f\u0131 i\u00e7ine girmi\u015ftir .T\u0130GRE sava\u015f\u0131 devam ederken ,daha \u00e7ok \u00fclkenin Amhar ve Afar gibi kuzey eyaletlerinde yans\u0131malar g\u00f6stermi\u015f ve \u00f6zellikle K\u0131z\u0131ldeniz k\u0131y\u0131s\u0131ndaki g\u00fcvenlik ortam\u0131n\u0131 ortadan kald\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r .Kom\u015fu \u00fclke M\u0131s\u0131r\u2019\u0131n ABD-\u0130srail ortakl\u0131\u011f\u0131n\u0131n b\u00f6lgedeki i\u015fbirlik\u00e7ili\u011fine soyunmas\u0131 \u00fczerine kom\u015fu devletler aras\u0131nda g\u00fcven kalmam\u0131\u015ft\u0131r .Otuz y\u0131l\u0131 a\u015fk\u0131n bir s\u00fcredir devam eden bu sava\u015f , son bir y\u0131l i\u00e7inde yeniden hareketlenerek Afrika boynuzunda yo\u011fun bir \u00e7at\u0131\u015fma ortam\u0131 yaratmaktad\u0131r .Bu a\u015famada birka\u00e7 y\u0131l \u00f6nce b\u00f6l\u00fcnerek G\u00fcney Sudan devletinin ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131na yol a\u00e7an kuzey Afrika b\u00f6lgesindeki bu gerginli\u011fin devam\u0131 olarak, par\u00e7alanm\u0131\u015f Sudan devletinin\u00a0 kom\u015fu devlet olan Etiyopya\u2019n\u0131n s\u0131n\u0131rlar\u0131ndan i\u00e7eriye do\u011fru y\u00fcz\u00a0 kilometre girdi\u011fi anla\u015f\u0131lmaktad\u0131r .\u00a0 \u00dc\u00e7l\u00fc bat\u0131 ittifak\u0131n\u0131n b\u00f6lgeye egemen olabilmesi i\u00e7in Etiyopya devletini zay\u0131flatacak her giri\u015fimin g\u00fcndeme getirildi\u011fi g\u00f6r\u00fclmektedir . Bu noktada R\u00f6nesans baraj\u0131n\u0131n yap\u0131lmas\u0131 s\u0131ras\u0131nda ters d\u00fc\u015fen Sudan , Etiyopya ile kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya getirilerek ,THKO isimli ter\u00f6r \u00f6rg\u00fct\u00fc arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile birbirlerine kar\u015f\u0131 k\u0131\u015fk\u0131rt\u0131lmaktad\u0131rlar .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 \u00dclkenin ana ticaret yolu olan Addis Ababa ile Cibuti aras\u0131ndaki\u00a0 koridorda s\u00fcrekli olarak THKO arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile ter\u00f6r olaylar\u0131n\u0131n birbiri ard\u0131 s\u0131ra yarat\u0131lmas\u0131, \u00fclkede \u00e7ok ciddi anlamda bir g\u00fcvenlik sorunu ortaya \u00e7\u0131kartm\u0131\u015ft\u0131r .Etiyopya\u2019y\u0131 d\u00fcnyaya a\u00e7an kap\u0131 olarak Cibuti liman\u0131n\u0131n\u00a0 \u00f6nemi b\u00fcy\u00fckt\u00fcr . Ter\u00f6r \u00f6rg\u00fct\u00fc bu durumu iyi bildi\u011fi i\u00e7in Etiyopya devletini \u00e7\u00f6kertmek amac\u0131yla ba\u015fkent ile liman aras\u0131ndaki koridoru s\u00fcrekli olarak bombalayarak\u00a0 ,ortal\u0131\u011f\u0131 kar\u0131\u015ft\u0131rmaya \u00e7aba g\u00f6stermi\u015ftir . THKO \u00f6rg\u00fct\u00fc arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile \u00f6rg\u00fctlenen ter\u00f6r ortam\u0131 b\u00fct\u00fcn b\u00f6lgeyi saran bir \u015fiddet sarmal\u0131 yarat\u0131rken ,b\u00f6lgedeki ter\u00f6r hareketinin yay\u0131lmas\u0131n\u0131 durdurmak amac\u0131yla Eritre, Cibuti ve Somali gibi kom\u015fu \u00fclkeler ,i\u015fbirlik\u00e7i M\u0131s\u0131r ve Sudan h\u00fck\u00fcmetlerine kar\u015f\u0131 Etiyopya\u2019y\u0131 destekleyen antiemperyalist grup i\u00e7inde birle\u015fmi\u015flerdir .Bat\u0131l\u0131 b\u00fcy\u00fck devletler\u00a0 b\u00f6lgede kendi \u00e7\u0131karlar\u0131 do\u011frultusunda hareket ederlerken ,\u00c7in ve Rusya gibi do\u011fu \u00fclkeleri son d\u00f6nemde devreye girerek\u00a0 do\u011fu bat\u0131 ekseninde yeni kurulmakta olan\u00a0 \u00c7in\u2019in Ku\u015fak Yol\u00a0 Projesinin\u00a0 bu b\u00f6lgeden bar\u0131\u015f i\u00e7inde\u00a0 ge\u00e7ebilmesi i\u00e7in istikrar\u0131n sa\u011flanabilmesi do\u011frultusunda \u00a0yeni b\u00fcy\u00fck yat\u0131r\u0131mlar b\u00f6lgeye y\u00f6nlendirilmi\u015ftir .Ne var ki ,\u00c7in\u2019in Ku\u015fak Yol Projesinin ge\u00e7ti\u011fi yerlerde ABD ve bat\u0131l\u0131 m\u00fcttefikleri \u00a0bu projeyi devre d\u0131\u015f\u0131 b\u0131rakmak \u00fczere , her t\u00fcrl\u00fc istikrars\u0131zl\u0131k yaratacak\u00a0 ad\u0131mlar atarak ve suni olaylar \u00fczerinden\u00a0 ter\u00f6r\u00fc yeni \u0130pek Yolu g\u00fczergah\u0131nda yayarak , planl\u0131 ve programl\u0131 bir m\u00fccadeleye kalk\u0131\u015ft\u0131klar\u0131 g\u00f6r\u00fclmektedir .Uluslararas\u0131 alanda yeni bir d\u00fcnya d\u00fczeni kurulurken bu do\u011frultudaki geli\u015fmelerin Afrika k\u0131tas\u0131na da y\u00f6neldi\u011fi g\u00f6r\u00fclmektedir .\u00c7in\u2019in yeni \u0130pek yolu ile anakaralar \u00fczerinden g\u00fcndeme getirdi\u011fi yeni rotada Afrika boynuzu da bir ge\u00e7i\u015f b\u00f6lgesi olarak \u00f6ne \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. ABD, \u0130srail\u00a0 ve\u00a0 bat\u0131l\u0131 m\u00fcttefikleri yeni ipek yolunun olu\u015fumunu \u00f6nleyebilmek i\u00e7in b\u00fct\u00fcn ipek yolu hatlar\u0131nda ter\u00f6r, kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131k, karga\u015fa, isyan, ayaklanma ,darbe ve i\u00e7 sava\u015f senaryolar\u0131n\u0131 devreye sokmaktad\u0131rlar . T\u00fcrkiye\u2019deki PKK \u00f6rg\u00fctlenmesi gibi\u00a0 Etiyopya\u2019daki THKO \u00f6rg\u00fct\u00fc de kendi ama\u00e7lar\u0131 do\u011frultusunda\u00a0 ter\u00f6r ve kar\u0131\u015f\u0131kl\u0131k olaylar\u0131 yaratarak bu planlardaki yerlerini almaktad\u0131rlar .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Etiyopya h\u00fck\u00fcmeti \u00fclkenin toprak b\u00fct\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc korumaya \u00f6ncelik veren \u00f6nlemler alm\u0131\u015ft\u0131r. Yeni d\u00f6nemde k\u00fcresel \u015firketler ile ulus devletler kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya gelmektetir. K\u00fcreselle\u015fme yolunda tekelci \u015firketlerin y\u00fcr\u00fcyebilmeleri i\u00e7in ulus devletlerin b\u00f6l\u00fcnmesi, par\u00e7alanmas\u0131, \u00e7\u00f6kmesi ve ortadan kalkmas\u0131 gerekmekte ve bu nedenle alt kimliklere y\u00f6nelik k\u0131\u015fk\u0131rtmalar t\u0131rmand\u0131r\u0131larak, bu kimliklerin i\u00e7inde ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 eyaletler T\u0130GRE\u2019de oldu\u011fu gibi\u00a0 kendi \u00fclkelerini b\u00f6lerek ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131\u011fa do\u011fru y\u00f6nelirken bu ama\u00e7 do\u011frultusunda ter\u00f6r olaylar\u0131n\u0131 kullanabilmektedirler . Baz\u0131 bat\u0131 \u00fclkelerinden gelen diplomatlar\u0131n Etiyopya\u2019daki \u00fclkeyi b\u00f6lmek isteyen THKO \u00f6rg\u00fct\u00fcne yard\u0131mc\u0131 olmalar\u0131, son zamanlarda fazlas\u0131yla g\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc i\u00e7in Etiyopya devleti s\u00fcrekli olarak k\u0131\u015fk\u0131rt\u0131c\u0131 ajan rol\u00fc oynayan bat\u0131l\u0131 diplomatlar\u0131 istenmeyen adam ilan ederek ,24 saat i\u00e7inde bunlar\u0131 s\u0131n\u0131r d\u0131\u015f\u0131na \u00e7\u0131kartarak ,\u00fclkeden kovulmalar\u0131n\u0131 sa\u011flam\u0131\u015ft\u0131r .K\u00fcresel sermayenin kontrol\u00fc alt\u0131ndaki bat\u0131l\u0131 bas\u0131n organlar\u0131 T\u0130GRE\u2019deki ter\u00f6r olaylar\u0131n\u0131 hakl\u0131 g\u00f6stermek \u00fczere ,ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131k ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fck gibi kavramlar\u0131n arkas\u0131na saklanarak ter\u00f6r\u00fcn t\u0131rmanmas\u0131na arac\u0131 olmu\u015flard\u0131r . K\u00fcresel sermayenin mutlak egemenli\u011fi i\u00e7in s\u00fcrd\u00fcr\u00fclen k\u00fcreselle\u015fme hareketleri i\u00e7inde ,T\u0130GRE\u2019nin merkez \u00fclkesinden kopmas\u0131n\u0131 sa\u011flayacak bir b\u00f6l\u00fcc\u00fcl\u00fck olu\u015fumunu\u00a0 desteklemek de, k\u00fcresel emperyalizmin bir uzant\u0131s\u0131 olarak Afrika\u2019n\u0131n boynuz b\u00f6lgesinde d\u0131\u015far\u0131dan k\u0131\u015fk\u0131rt\u0131larak y\u00f6nlendirilmektedir .\u00dclkedeki ulusal bas\u0131n organlar\u0131 \u00fclke \u00e7\u0131karlar\u0131 do\u011frultusunda yay\u0131n yaparken, uluslararas\u0131 medyan\u0131n k\u00fcresel emperyalizmin \u00e7\u0131karlar\u0131 do\u011frultusunda ter\u00f6ristlerin ter\u00f6r eylemlerini\u00a0 ba\u011f\u0131ms\u0131zc\u0131l\u0131k g\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fcnde destekleyerek ,T\u0130GRE halk\u0131n\u0131 isyana ve ayaklanmaya do\u011fru y\u00f6nlendirmeye \u00e7al\u0131\u015fm\u0131\u015flard\u0131r . B\u00f6lgenin en eski \u00fcniter devleti olan Etiyopya\u2019n\u0131n d\u0131\u015f d\u00fc\u015fmanlar\u0131n\u0131n \u00fclkede i\u015fbirlik\u00e7i bir i\u00e7 cephe olu\u015fturarak \u00fclkeyi par\u00e7alanmaya do\u011fru kayd\u0131rmaya \u00e7al\u0131\u015ft\u0131klar\u0131 anla\u015f\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r .\u0130\u00e7 ve d\u0131\u015f tehdidin birle\u015ferek hareket etmesi ,Etiyopya halk\u0131n\u0131n dikkatini \u00e7ekmi\u015f ve b\u00f6l\u00fcc\u00fclere kar\u015f\u0131 y\u00fcr\u00fct\u00fclen m\u00fccadelenin daha da bilin\u00e7li bir y\u00f6nde geli\u015fmesine yard\u0131mc\u0131 olmu\u015ftur . So\u011fuk sava\u015f\u0131n bitti\u011fi y\u0131l ba\u015flayan\u00a0 T\u0130GRE isyan\u0131 ve bunun uzant\u0131s\u0131 olan ter\u00f6r eylemlerinin\u00a0 geli\u015fmesi \u00e7eyrek y\u00fczy\u0131l\u0131 geride b\u0131rak\u0131rken , sorun bir i\u00e7 mesele olmaktan \u00e7\u0131karak ,bug\u00fcn\u00fcn uluslararas\u0131 konjonkt\u00fcr\u00fcn\u00fcn y\u00f6nlendirdi\u011fi bir b\u00f6lgesel \u00a0problem haline gelmi\u015ftir . Bu do\u011frultuda hem Afrika Birli\u011fi hem de Birle\u015fmi\u015f Milletler gibi \u00f6rg\u00fctlerin devreye girerek belirleyici olmalar\u0131 gerekmektedir .<\/p>\n
\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Etiyopya kaynaklar\u0131na g\u00f6re T\u0130GRE halk kurtulu\u015f ordusu ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131k sava\u015f\u0131n\u0131n uzun s\u00fcrmesi nedeniyle ,bir \u00e7ok cephede sava\u015f\u0131rken \u00f6rg\u00fctsel olarak bir da\u011f\u0131n\u0131kl\u0131k s\u00fcreci ya\u015fanm\u0131\u015ft\u0131r . Ayn\u0131 zamanda eli silahl\u0131 ter\u00f6r kadrolar\u0131n\u0131n sava\u015f\u0131 ile sonu\u00e7 almak isteyen i\u00e7 ve d\u0131\u015f \u00e7\u0131kar merkezlerinin yard\u0131mlar\u0131n\u0131n yeterli olmad\u0131\u011f\u0131 ve bu y\u00fczden hareketin zaman i\u00e7inde zay\u0131flamak durumunda kald\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015ft\u00fcr . Kom\u015fu devlet M\u0131s\u0131r\u2019\u0131n Etiyopya\u2019y\u0131 zay\u0131flatmak \u00fczere bu \u00fclkenin\u00a0 bir i\u00e7 meselesi\u00a0 olan T\u0130GRE sorununu i\u015fine geldi\u011fi gibi ka\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fclmektedir . Etiyopya\u2019da ter\u00f6r olaylar\u0131 ile t\u0131rmand\u0131r\u0131lm\u0131\u015f i\u00e7 karga\u015fa ortam\u0131 k\u0131sa zamanda \u00e7\u00f6z\u00fcme kavu\u015fturulamad\u0131\u011f\u0131\u00a0 i\u00e7in olaylar birbirini izleyerek devam etmekte ve k\u0131sa d\u00f6nem i\u00e7inde olaylar\u0131n kom\u015fu \u00fclkelere de s\u0131\u00e7rayarak ve\u00a0 bir Etiyopya sorunu olmaktan \u00e7\u0131karak ,Do\u011fu Afrika\u2019n\u0131n gelece\u011fi ile ilgili bir problem haline geldi\u011fi g\u00f6r\u00fclmektedir .B\u00f6ylesine bir yay\u0131lma ile Etiyopya\u2019n\u0131n siyasal b\u00fct\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fc tehlikeye girerken ,k\u00fcresel \u015firketlere kar\u015f\u0131 uluslararas\u0131 \u00f6rg\u00fctlerin devreye girmeleri gerekmektedir .Etiyopya sorunu T\u0130GRE sorunun d\u0131\u015fa yans\u0131mas\u0131d\u0131r . T\u0130GRE deki isyan ve ayaklanma hareketlerinin ayr\u0131 bir devlet ortaya \u00e7\u0131karamamas\u0131 durumunda , Etiyopya\u00a0 en eski devlet olarak yoluna devam edecektir . T\u0130GRE eyaletinin ba\u011f\u0131ms\u0131z bir devlet konumuna gelmesi ile de\u00a0 Afrika\u2019n\u0131n en eski devleti ortadan kalkacak ,yerine bu devletin on iki eyaletinin d\u0131\u015far\u0131da kalaca\u011f\u0131\u00a0 yeni bir d\u00f6nem g\u00fcndeme gelecektir . T\u0130GRE sonras\u0131nda di\u011fer eyaletler de ayaklan\u0131rsa ,o zaman ter\u00f6r olgusu t\u00fcm \u00fclkeyi saracak ve merkeze kar\u015f\u0131 ter\u00f6r yoluna giden eyaletler ba\u011f\u0131ms\u0131zla\u015f\u0131rken , kom\u015fu \u00fclkelerde bulunan di\u011fer b\u00f6lgeler ile yak\u0131n temaslara girebileceklerdir . B\u00f6ylece T\u0130GRE\u2019nin kopmas\u0131 demek b\u00fct\u00fcn Do\u011fu Afrika devletlerinin eyaletlere b\u00f6l\u00fcnerek ortadan kalkmas\u0131 anlam\u0131na gelecektir . Ter\u00f6r T\u0130GRE\u2019yi ayr\u0131 devlet olma konumuna getirirken , di\u011fer eyaletlerin de devletle\u015fmesi de bu yeni durumu izleyecektir . D\u0131\u015ftan g\u00fcd\u00fcml\u00fc ter\u00f6r olaylar\u0131n\u0131\u00a0 uzaktan kumandal\u0131 bir y\u00f6ntem ile y\u00f6nlendiren uluslararas\u0131 emperyalizm ,var olan ulus devletleri par\u00e7alarken ,ayn\u0131 zamanda da\u00a0 gelece\u011fin \u00a0d\u00fcnyas\u0131nda \u00a0olu\u015facak b\u00f6lgesel federasyonlar\u0131n da \u00f6n\u00fcn\u00fc a\u00e7maktad\u0131r .<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Prof. Dr. A N I L\u00a0\u00a0 \u00c7 E \u00c7 E N Habe\u015fistan d\u00fcnyan\u0131n en eski \u00fclkelerinden birisi oldu\u011fu gibi, T\u00fcrklerin de Osmanl\u0131 d\u00f6neminden kalma co\u011frafi bilgilere sahip oldu\u011fu en eski Afrika \u00fclkelerinden birisidir . Ne var ki , bug\u00fcn\u00fcn d\u00fcnyas\u0131nda Habe\u015fistan\u2019\u0131n ad\u0131n\u0131n de\u011fi\u015fti\u011fini\u00a0 ve bu \u00fclkenin isminin\u00a0 art\u0131k Etiyopya olarak s\u00f6ylendi\u011fi g\u00f6r\u00fclmektedir . Osmanl\u0131 d\u00f6neminin …<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[32],"tags":[],"class_list":["post-267305","post","type-post","status-publish","format-standard","","category-kose-yazilari"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/267305","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=267305"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/267305\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=267305"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=267305"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.davutgulec.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=267305"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}