Davut GÜLEÇ O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, AB Katkılı Kırsal Kalkınma Destekleri (IPARD) kapsamında yaklaşık 44,3 milyar lira hibe desteği verildiğini ve şu ana kadar 98 milyar liralık yatırımın hayata geçtiğini söyledi.
2007-2013 yıllarına ait bütçe dönemiyle AB destekleme mekanizması, aday ülkelere yönelik “Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA)” adı altında birleştirildi.
IPARD çerçevesinde ise Bakanlıkça hazırlanan IPARD programları Avrupa Komisyonu tarafından onaylanarak ülkenin, kırsal kalkınma alanındaki AB hibe fonlarından faydalanmasının önü açıldı.
Programı uygulamak üzere 2007’de kurulan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK), 2011’de Avrupa Komisyonu’ndan gerekli yetki devrini ve akreditasyonu alarak IPARD fonlarını Türkiye’de kullandırmaya başladı.
IPARD Programı’nın ana hedefleri, tarım ve gıda sektörlerinin sürdürülebilir modernizasyonuna katkı sağlamak, gıda güvenliği, çevre ve diğer standartlara ilişkin AB müktesebatının üstlenilmesini teşvik etmek ve kırsal alanların sürdürülebilir kalkınmasına destek olmak olarak belirlendi.
Bugüne kadar Türkiye’de gerçek bir başarı hikayesine dönüşen IPARD deneyimi, tarım ve kırsal kalkınma alanında yepyeni bir sayfa açılmasına da katkı sağladı.
Türkiye ile AB arasında mali işbirliğinin bir yansıması olan IPARD Programı ile AB’nin ortak tarım politikasına ilişkin edinilen bilgiler ve kırsal kalkınma yaklaşımları, gerçekleştirilen yatırımlarla ülkeye aktarılıyor, işletmelerin tamamının AB standartlarında üretim yapmasına katkı sağlanıyor.
16 FARKLI SEKTÖRDE İŞ KOLUNA DESTEK VERİLİYOR
AB ve Türkiye’nin eş finansmanıyla 42 ilde uygulanan IPARD Programı ile yatırımcılar tarafından hazırlanan projelere 16 farklı sektörde, onlarca iş koluna destek veriliyor. Hayvancılık ve çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesiyle ilgili projelerde 500 bin, işleme ve pazarlama alanındaki projelerde ise 3 milyon avroya kadar olan yatırımlara yüzde 50-70 hibe desteği sunuluyor.
IPARD proje başvuruları çeşitli dönemlerde çıkılan çağrı ilanları kapsamında alınıyor. 2011’den itibaren IPARD-I ve II programı kapsamında 28 başvuru çağrı ilanına çıkıldı.
KADIN VE GENÇLERE POZİTİF AYRIMCILIK
IPARD ile kadınlara ve gençlere pozitif ayrımcılık yapılıyor. Proje seçimlerinde uygulanan sıralama kriterlerinde, kadın yatırımcılara ve kadınları istihdam eden yatırımlara, ayrıca 40 yaşın altındaki genç yatırımcılara öncelik tanınıyor.
Genç yatırımcılara hayvancılık projelerinde yüzde 5 ilave hibe veriliyor. Toplam yatırımların yaklaşık yüzde 67’si genç yatırımcılar tarafından, yüzde 42’si ise kadın girişimciler tarafından hayata geçirildi. Hem kadın hem genç kategorisinde olan yatırımcılar da bulunuyor. Kooperatif ve üretici örgütlerine proje seçiminde öne çıkması için ilave puan veriliyor ayrıca hibe oranı yüzde 10 artırılarak kolektif yatırımlar teşvik ediliyor.
Dağlık alanda yapılan hayvancılık yatırımlarına ise yüzde 5 ilave hibe desteği veriliyor. Söz konusu desteğin yanı sıra IPARD projelerine KDV ve diğer tüm vergilerden muafiyet sağlanarak bir katkı daha sunuluyor.
2 BİN 798 ARICILIK, 12 BİN 996 TIBBİ-AROMATİK BİTKİ YETİŞTİRİCİLİĞİ TESİSİ KURULDU
TKDK tarafından uygulanan IPARD Programı ile tamamı Avrupa Birliği standartlarında olmak üzere 1587 süt, 1316 kırmızı et, 959 kanatlı eti üreten tarımsal işletme kuruldu veya modernize edildi.
Yine AB standartlarında ve gıda güvenliği, hijyen ve çevre koşullarına sahip 265 süt işleme, 264 süt toplama merkezi, 246 kırmızı veya beyaz et işleme, 657 meyve-sebze işleme-paketleme ve soğuk hava deposu ile 42 su ürünleri işleme tesisi IPARD fonları ile Türkiye’ye kazandırıldı.
Kırsalda ekonomik faaliyetleri çeşitlendirmek, kırsaldan kente göçü önlemek, istihdam ve iş olanaklarını artırmak için atılan adımlar kapsamında, 2 bin 798 arıcılık, 12 bin 996 tıbbi-aromatik bitki yetiştiriciliği, 1108 kırsal turizm, 1177 yenilenebilir enerji tesisi kurulumu, 1159 zanaatkarlık ve katma değerli ürün üretimi, 96 yerel kalkınma stratejileri uygulaması (LEADER), 93 tarım-çevre korumaya yönelik proje ve 88 kültür balıkçılığı yatırımına hibe destekleri verildi.
IPARD desteklerinden faydalanarak kurulan veya modernize edilen işletmeler ulaştıkları yüksek üretim standartlarıyla çok sayıda ülkeye ihracat gerçekleştiriyor.
IPARD-III PROGRAMI YAKINDA BAŞLAMAK ÜZERE
Gelecek yıl başlayacak IPARD-III programının bütçesi 430 milyon avro AB katkısı ve 125 milyon avro ulusal katkı olmak üzere, 7 yıl için toplam 555 milyon avro olarak belirlendi.
Yem bitkisi yetiştiriciliği, solucan gübresi üretimi, yumurta işleme tesisleri ve kırsalda kamu altyapı yatırımları gibi farklı sektörlere IPARD-III Programı ile ilk defa destek sağlanacak.
Yatırım sektörleri için hibe oranları yüzde 50’den başlayıp yüzde 75’e kadar çıkabilecek. Kısa tedarik zincirlerinin oluşumuna katkı sağlamak amacıyla internet sitesi kurulumu gibi harcamalara ilk defa destek verilecek. Programın ilk proje çağrısının yılın son çeyreğinde yayınlanması planlanıyor.
“KIRSAL KALKINMA EKONOMİK KALKINMANIN ANAHTARIDIR”
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, kırsal alana yönelik yatırım, proje ve eylemlerin geliştirilmesine büyük önem verdiklerini söyledi.
Kırsaldaki vatandaşların bitkisel, hayvansal ve ekolojik kaynaklara dayalı olarak verimli ve sürdürülebilir bir üretim yapısına kavuşturulmasının temel politikaları olduğunu vurgulayan Yumaklı, tarımsal ve kırsal kalkınmayı, ekonomik kalkınmanın anahtarı olarak nitelendirdi.
Bakan Yumaklı, kırsala yapılacak her türlü yatırımın, tarım ve gıda sektörüne sağlayacağı katkıların yanında ekonomik, sosyal ve beşeri kalkınmada da pozitif rol oynayacağına işaret ederek, şunları kaydetti:
“Bakanlık olarak, kırsal kalkınma çalışmalarımızı bu perspektiften geliştirmeye ve sürdürülebilir kılmaya önem veriyoruz. Birbirinin tamamlayıcısı niteliğindeki bir çok proje ve program uygulamaktayız. IPARD kapsamında, ülkemizin AB fonlarından faydalanması sağlanmaktadır.”
“94 BİN 300 İSTİHDAM SAĞLANDI”
2011’den itibaren IPARD programları kapsamında 27 başvuru çağrının ilanına çıkıldığını dile getiren Yumaklı, şu değerlendirmede bulundu:
“IPARD kapsamında toplamda şu ana kadar 25 bin 102 proje yatırıma dönüşmüştür. Bu yatırımlara yaklaşık 44,3 milyar lira hibe desteği verildi ve 98 milyar liralık yatırım hayata geçti. Tarım-sanayi entegrasyonuna güçlü bir şekilde katkı sağlayan TKDK, katma değeri yüksek üretim altyapısının güçlenmesine ve yeni istihdam alanları oluşmasında önemli rol oynamış ve 94 bin 300 bin kişilik istihdam sağlanmasına katkıda bulunmuştur. IPARD kapsamında bu yılın 8 aylık döneminde 2 bin 815 projeye 1,7 milyar lira hibe ödemesi yaptık. Bu destekle kırsal alanda 3,1 milyar lira yatırım gerçekleştirilirken 4 bin 300 istihdam sağlandı.”
Bakan Yumaklı, IPARD-II Programı’nın 2023 yılında sona ereceğini, daha sonra 7 yıllık süre için IPARD-III programının başlayacağını belirterek, söz konusu programın 81 ilde uygulanması için çalışmaların devam ettiğini sözlerine ekledi.
TİGEM İŞLETMELERİNDEN HASAT REKORU
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne (TİGEM) bağlı işletmelerde 392 bin ton mahsul ile tüm zamanların hububat üretim rekoru kırıldığını bildirdi.
Sahip olduğu gen kaynakları, arazi büyüklüğü, deneyimi ve teknolojisi ile Türkiye için sertifikalı tohum üretiminde en önemli kuruluş olan TİGEM, özellikle hububat ve yem bitkileri gibi ürünlerin tohumculuğunun geliştirilmesi ve kullanımının yaygınlaştırılmasında etkin rol üstleniyor. Ülkenin bitkisel üretimini artırmak, çeşitlendirmek ve ürün kalitesini iyileştirmek amacıyla faaliyetler yürüten TİGEM, aynı zamanda yetiştirdiği tohumluk ve benzeri ürünleri çiftçilere ulaştırıyor.
Üretim Geçen Yıla Göre Yüzde 28 Arttı
Sertifikalı hububat tohumu üretimi amacıyla 2022 yılında TİGEM’e bağlı 15 işletmede başta buğday olmak üzere, arpa, tritikale ve yulaf cinsleriyle yapılan hububat ekilişinin hasadı başarıyla tamamlandı.
903 bin 331 dekar buğday, 99 bin 219 dekar arpa, 16 bin 482 dekar tritikale ve 2 bin 369 dekar yulaf olmak üzere toplam 1 milyon 21 bin 401 dekar ekili alanın hasadı sonunda tüm zamanların en yüksek üretim rakamına ulaşılarak toplam 392 bin ton hububat mahsulü elde edildi.
Sezon boyunca büyük emeklerle gerçekleştirilen bakım faaliyetleri sonucunda toplam üretimde geçen yıla göre de yüzde 28 oranında artış sağlandı. 2022 yılında ise 306 bin ton sertifikalı hububat mahsulü üretilmişti.
Hasat edilen hububat mahsulünden, TİGEM’in modern tohum hazırlama tesislerinde hazırlanacak sertifikalı tohumlar, 2023 yılı güzlük ekim sezonunda üreticilerin kullanımına sunulacak.
Yumaklı: “Bereketli Bir Üretim Yılı Yaşıyoruz”
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, bereketli bir üretim yılı yaşandığına işaret ederek, TİGEM’in 15 işletmesinde gerçekleştirilen 392 bin tonluk hububat hasadının tüm zamanların rekoru olduğunu belirtti.
Kurumun Türk tarımı için lokomotif rol üstlendiğini vurgulayan Yumaklı, “TİGEM işletmelerimiz tarımsal üretim açısından çok kıymetli ve fonksiyonel bir konuma sahip. Bu işletmeler, sertifikalıtohum ve üstün vasıflı damızlık gibi materyallerin üretim ve dağıtımındaki etkin rolüyle tarımdaki iyileştirme çalışmalarına önemli katkılar sağlıyor. Aynı zamanda, işletme nitelikleri ve modernizasyonuyla da tarım sektörüne bir rol model görevi üstleniyor. 2022 yılında 140 bin ton sertifikalı hububat tohumu üreten TİGEM işletmelerimiz, 2023 yılında bu rakamı daha da yukarıya çıkarmak için çalışmalarını sürdürüyor.” ifadelerini kullandı.
Bakan Yumaklı, artan sertifikalı tohum kullanımıyla birlikte, son 20 yılda yurt içi üretimde de büyük artışlar olduğuna dikkati çekti. Çiftçiler tarafından kullanılan sertifikalı tohumlukların yüzde 97’sinın yurt içinde üretildiğinin altını çizen Yumaklı, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Sertifikalı tohumda ihracatın ithalatı karşılama oranı 2002 yılında yüzde 31 iken 2022 yılında yüzde 137’ye yükseldi. Dolayısıyla söz konusu bu başarı, çiftçisinden ihracatçısına, girişimcisinden kurum ve işletmelerimize kadar Türkiye’nin başarısıdır. Bu başarının öncülerinden birisi de hiç şüphesiz TİGEM’dir.”
