Uzun süre geçmeyen ses kısıklığı şikayetleri çeşitli hastalıklara bağlı olabileceği gibi, sesin yanlış kullanımından da kaynaklanabilmektedir. Özellikle öğretmenler, ses sanatçıları ve yüksek sesle konuşan kişilerde görülen ses kısıklığı şikayetleri, uzman doktorlar tarafından uygulanan ses terapileri ile pratik bir şekilde tedavi edilebilmektedir. Memorial Kayseri Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Op. Dr. Murat Koç, ses kısıklığı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Kişi kendi sesini hatırlamakta zorlanabilir
Ses kısıklığının en sık nedeni akut larenjittir. Akut larenjit, soğuk algınlığı ve diğer üst solunum yolu enfeksiyonları sırasında ya da aşırı bağırmaktan kaynaklanan ses zorlamalarında ortaya çıkar. Hastalık nedeniyle sesin normale dönmesi bir ya da iki hafta sürer. Daha uzun süreli ses kısıklıklarının nedeni ise genellikle sesin aşırı ve zorlanarak kullanılmasından kaynaklanmaktadır. Ses tellerinin birbirine sürekli kuvvetli çarpmasına bağlı olarak gelişen nodüller (ses telinde nasırlaşma), ses eğitimi ya da sesinin yanlış kullanımı düzeltilmediği sürece kaybolmaz. Bu nedenle ses kısık olan hastaların, mutlaka kulak burun boğaz uzmanına muayene olması gerekir. Ayrıca gırtlakta kötü huylu bir hastalık söz konusu ise erken dönemde teşhis şansı vardır. Yine iyi huylu hastalıklar da erken dönemde ses terapisi ya da cerrahi müdahale ile düzeltilebilmektedir.
Sigara ses kısıklığını arttırıyor
Sigara, gırtlak ve boğaz kanserlerinin gelişmesinde önemli bir risk faktörüdür. Sigara içen ve uzun süre düzelmeyen ses kısıklığı sorunu yaşayan kişilerin vakit kaybetmeden bir uzmana başvurması gerekir. Akut ses kısıklıkları ise genellikle akut larenjit gibi gırtlaktaki bölgesel enflamasyonlar sonucunda oluşmaktadır. Kronik ses kısıklıkları ise ses teli polibi, ses teli nodülü, gırtlağın kötü huylu hastalıkları, sigara kullanımına bağlı kronik irritasyon, mideden gelen asit kaçağı veya herhangi bir patolojik durum olmaksızın çeşitli nedenlerle oluşabilmektedir. Nodüller, ses tellerinin serbest kenarlarında travma sonucu oluşan iyi huylu şişliklerdir. Sesin aşırı veya hatalı kullanımı travmaya neden olabilmektedir.
Ses kalitesini arttırmak mümkün
Erken dönemde oluşan nodül kendini her iki ses telinin kenarında yumuşak, kırmızı şişlikler olarak kendini gösterir. Tedavinin en önemli basamağını ise, sesin yanlış kullanımının önlenmesi ve ses terapisi oluşturmaktadır. Uygulanan ses terapisi ile nodüller tamamen ortadan kaldırılırken, erken müdahale sayesinde ileride neden olabilecek farklı hastalıkların da önüne geçilmektedir. Mesleğini sesi ile yürüten ses sanatçıları, öğretmenler ve çağrı merkezi çalışanlarında ses kısıklığı daha sık görülür. Bu meslek gruplarındaki kişiler ses yorgunluğu ile birlikte günün ilerleyen saatlerinde ses kısıklığı ile karışılabilir. Ses terapi teknikleri ile ses kullanım süresini, ses kalitesinde azalma olmaksızın uzatmak mümkündür. Özellikle sanatçılarda ve spikerlerde ses terapisi yapılmadan diksiyon ve şan eğitimi verilerek ses rengi ve konuşma şeklinin değiştirilmeye çalışılması, ses teli üzerindeki yükü artırarak ses kalitesinde bozulmaya neden olabilmektedir. Bu nedenle öncelikle ses terapi teknikleri ile ideal sese ulaşılmalı, daha sonra istendiği takdirde diğer zorlayıcı eğitimler alınmalıdır.
