Davut GÜLEÇ O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
Çiftçilerimizden ÇKS başvurularının uzatılması ve tarım BAĞ-KUR talebi
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2 Ocak 2024 tarihinde başvurusu sona erecek olan Çiftçi Kayıt Sistemi ve açıklanan yeni asgari ücret sonrası belirlenen tarım BAĞ-KUR primleri hakkında çiftçilerimizin taleplerini yaptığı görüntülü basın açıklamasıyla değerlendirdi.
“1 Eylül 2023 tarihinde başlayan 2023-2024 tarımsal üretim dönemi Çiftçi Kayıt Sistemi başvuruları 02 Ocak 2024 tarihinde sona erecek” hatırlatması yapan Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü;
“Bilindiği üzere, Ziraat Odalarımızda aktif olan çiftçilerimiz arazi beyanında ve ek belgelerinde değişiklik olmayan üreticilerimiz ÇKS başvurularını e-devlet üzerinden yapabiliyor. Ancak üretim yaptığı arazi beyanı ve ek belgelerinde değişiklik olan üreticilerimizin, ÇKS Yönetmeliği gereği Ziraat Odasından alacakları ‘Çiftçi Belgesi’ ve istenen diğer belgelerle Tarım ve Orman İl/İlçe Müdürlüklerine şahsen başvuru yapmaları gerekiyor.
Ülkemizde ÇKS kayıt şartlarını yerine getiremeyen yaklaşık 8,24 milyon hektar tarım arazisini işleyen üreticilerimiz her yıl desteklerden mahrum kalıyordu.
Gıda güvencesinin sorgulandığı, iklim değişikliğiyle birlikte gelecekte tarımsal faaliyetlerin daha da zorlaşacağının beklendiği bir ortamda, ÇKS Yönetmeliğindeki kayıt şartları nedeniyle üretim yapan üreticilerimizin ‘destek alamamasının kabul edilemez’ olduğu Birliğimizce her fırsatta dile getirildi.
Bu yıl Tarım ve Orman Bakanlığı üreten ve üretmek isteyen çiftçilerimizin sesini duydu. 18 Kasım 2023 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan ÇKS Yönetmeliği değişikliğiyle kayıt şartları düzenlenerek, miras ve intikal sorunları nedeniyle tarım yapılamayan arazilerin işlenerek kayıt altına alınmasının önünü açtı.
Yine tarımsal faaliyetin devam ettiği ancak, miras ve intikal sorunları nedeniyle ÇKS kaydının yapılamadığı ve desteğin ödenmediği arazilerin de kayıt altına alınması gerçekleştirildi. Bu değişiklikle yaklaşık 3 milyon hektar tarım alanının ÇKS’ye kayıt yapılacağı ve desteklerden faydalanacağı öngörülüyor.
18 Kasım 2023 tarihinden bu yana yeni arazilerin ve çiftçilerimizin kayıt işlemleri yoğun bir şekilde devam ediyor. 2024 yılı ÇKS başvurularının bitmesine kısa bir süre kaldığı için bugünlerde yoğunluk daha da arttı. Ziraat Odalarımız kalan sürede ÇKS kayıtlarının tamamlanamayacağını söylüyor. Öngörülen 3 milyon hektar yeni tarım alanının kayıt altına alınabilmesi ve üreticilerimizin destek alabilmeleri için başvuru süresinin 1 ay uzatılması gerekiyor.”
“Artan asgari ücretle üreticilerimizin prim yükü arttı”
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, dün açıklanan brüt asgari ücretle beraber üreticilerimizin tarım BAĞ-KUR primleri yüzde 49 oranında arttığını belirterek açıklamasını şöyle devam ettirdi;
“4 bin 628 liradan, 6 bin 900 lira 86 kuruşa, prim borcu olmayan çiftçilerimize verilen hazine teşviki ile tarım BAĞ-KUR primi 3 bin 957 lira 28 kuruştan, 5 bin 900 lira 74 kuruşa ulaştı. Tarım BAĞ-KUR prim artışı üretici fiyat artışlarının üzerinde gerçekleşti.
Artan prim tutarları nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı tarım BAĞ-KUR sayısı her geçen yıl azalıyor. SGK verilerine göre 2021 yılında 1 milyon çiftçimiz kayıtlı iken, bu yıl 500 binin altına geriledi. Bu sayı daha da aşağıya düşecek ve tarımda kayıt dışılık artacaktır.
SGK primleri daha makul ve ödenebilir seviyeye çekilmeli, prim ödeme gün sayısı 15 güne indirilmelidir.
Diğer sigortalılar 7200 gün yani 20 yıl prim ödemesi yaparak emekli olabiliyorken, üreticilerimiz 9 bin gün yani 25 yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor. Bu hakkaniyetsizlik bir an önce giderilmelidir.
Muafiyet belgesi ile gelirinin düşük olduğunu belgeleyerek prim ödemesini durduran çiftçilerimizin muafiyette geçen sürelerin borçlandırılması sağlanmalıdır.”
Elektrikli Araç Kredilerine İlgi Artıyor
Elektrikli otomobillerin toplam otomotiv pazarında her geçen gün payını artırması, araç kredi taleplerinin de artmasına yol açtı. Otomotiv kredilerinde uzmanlaşan ALJ Finans, elektrikli otomobiller için de kredi vermeye başladı. Elektrikli otomobil kredilerine başvurularda mevcut kredi başvuruları ile aynı prosedürler uygulanıyor. Bu durum, müşteriler için daha önceki kredi süreçlerini benzer şekilde takip etmelerini sağlıyor.
“Son 6 ayda başvurular arttı”
ALJ Finans Genel Müdürü Volkan Döşoğlu, özellikle yılın 2. yarısından sonra elektrikli araç kredisi başvurularında artış yaşandığını belirterek “Başvuruların yanı sıra bilgi almak amacıyla iletişime geçenlerin sayısında da gözle görülür artış bulunuyor. Anlaşmalı marka ve bayilerimiz vasıtasıyla elektrikli otomobil kredisi vermeye başladık. Genelde yasal kredi sınırları çerçevesinde bireysel müşterilerimiz 300 bin TL civarında başvuruda bulunabiliyor, tüzel ve vergi levhalı müşterilerimiz ise araç bedelinin yüzde 100’üne kadar talep edebiliyor.” dedi.
“2024 yılında araç kredileri içindeki pay yüzde 10’u geçer”
Döşoğlu, elektrikli araç için kullanılacak kredi hacimlerinin 2024 yılında tüm araç kredileri içinde yüzde 10’un üzerinde paya sahip olacağını öngörerek ona göre planlama yaptıklarını söylerken ” 2024 yılında otomotiv sektöründe bir daralmanın olabileceğini göz önünde bulunduruyoruz. Bu durumun başlıca nedeni, yılın ilk yarısında faiz oranlarının göreceli olarak yüksek seyretmesi beklentisi. Şu an birçok markanın indirim ve kredi kampanyaları düzenlediği bir dönemden geçiyoruz; ancak, 2024 yılında bu eğilimin azalarak devam edeceğini tahmin ediyoruz. Finansal açıdan bakıldığında, enflasyonist bir ortamda adetlerde düşüş yaşansa da kredi hacminin bu yıl ile paralel olarak devam etme potansiyeli bulunmaktadır.
ALJ Finans olarak, 2024 yılında gerçekleştireceğimiz dijital yatırımlar ve müşterilere sunacağımız alternatif hizmetlerle büyümeyi sürdürmeyi hedefliyoruz. Bu süreçte, sektördeki zorluklara karşı etkili stratejiler geliştirmeyi ve müşteri odaklı yaklaşımımızı güçlendirmeyi planlıyoruz. Gelecekteki belirsizliklere rağmen, şirket olarak sağlam bir temelde durmak ve inovasyona odaklanarak başarılı bir büyüme stratejisi yürütmek, temel hedefimiz ”” şeklinde değerlendirdi.
Tekstil ve konfeksiyon sektöründe inovasyon heyecanı iki koldan başlıyor
Genç girişimcilerin birbirinden ilginç ve yenilikçi projeleri ile yer aldığı TechXtile Start – Up Challenge ve Türkiye geneli tüm Ar-ge ve Tasarım merkezlerinin ve Tekstil ve Hazır Giyim İhracatçıları Birliği’ne üye tekstil ve konfeksiyon sektöründeki firmaların işletmelerinde yer alan tüm departmanların yarıştığı İnovasyon Ligi yeni projelere kapılarını açıyor.
Tekstil ve hazır giyim sektörlerinde inovasyon rüzgarı estiren ve son yıllarda elde ettiği başarılarla sektörde girişimcilik ekosisteminin yerleşmesine katkı sağlayan TechXtile Start Up Challenge 5. kez start alıyor. Başvuru sürecini tamamlayan girişimciler, 2 gün süren interaktif genel girişimcilik eğitimlerine katılarak hem süreç hakkında bilgi aldılar hem de kendi projelerini kısaca tanıtma şansı yakaladılar.
Program Koordinatörü Ufuk Batum Moderatörlüğünde gerçekleştirilen eğitime, UTİB Yönetim Kurulu Başkanı Pınar Taşdelen Engin’de katılarak genç girişimcilere seslendi.
Girişimcilerin potansiyelini desteklemek ve yenilikçi fikirlerini gerçeğe dönüştürebilmelerine imkân sağlamak için TechXtile Start-Up Challenge programını hayata geçirdiklerini belirten Başkan Pınar Taşdelen Engin, “Firmaların artık her şeyi entegre ve in house yapma çağının çoktan geçtiğine inanıyorum. Büyük firmalar da girişimci startuplarla ortak proje geliştirerek çok daha çabuk problemlere çözüm bulmaya çalışıyorlar. Bu program da sektörümüzün geleceğini şekillendirecek olan genç girişimcilerimizin önündeki kapıları aralamak için tasarlandı. TechXtile Start-Up Challenge ile amacımız; sadece bir program değil, aynı zamanda bir fırsatlar platformu oluşturmak. Yaratıcı projelere ev sahipliği yaparak ticarileşme süreçlerine destek vermek ve uluslararası alanda rekabet edebilir hale gelmelerine yardımcı olmak” dedi.
Katılımcılar yoğun bir eğitim sürecinden geçecekler
Türkiye genelinde girişimcilerin tekstil ve hazır giyim sektörüne dokunan fikir ve projeleriyle başvuru yaptığı program, bir yıla yayılan çok geniş bir eğitim ve eleme sürecini kapsıyor. Henüz fikir aşamasında olan girişimler (Level Up) ve fikir aşamasını geçmiş, ticarileşme ve ölçeklenme potansiyeline sahip ürün veya hizmeti geliştirmiş girişimler (Scale Up) olmak üzere iki ana kategoride değerlendirmelerin yapıldığı programda özel ödüller de dikkat çekiyor. Verilen eğitimler ve yönlendirmelerle şekillenen girişimler final aşamasına kadar ilerlemek için mücadele ederken, program her iki kategoriden ayrı ayrı 3 girişimin seçilmesiyle farlı bir boyut kazanıyor. Dereceye girenler, bir girişimci için çok değerli ödülleri kazanmanın yanı sıra Türkiye genelindeki tekstil ve konfeksiyon sektöründe faaliyet gösteren firmalarla buluşturularak iş birliği ve yatırım imkanları sağlanıyor.
İnovasyon Ligi’nde Başvurular Başladı!
Genç girişimcilerin yanı sıra sektördeki firmaların inovatif projeleri de ödülle taçlandırılacak.
Türkiye geneli tüm Ar-ge ve Tasarım merkezlerinin ve Tekstil ve Hazır Giyim İhracatçıları Birliği’ne üye tekstil ve konfeksiyon sektöründeki firmaların işletmelerinde yer alan tüm departmanların katıldığı İnovasyon Ligi için ise başvurular alınmaya başladı. Bu yıl İnovasyon Ligi’nde yarışmak isteyen firma temsilcileri yine Ufuk Batum moderatörlüğünde düzenlenen online toplantıya katılarak süreçle ilgili bilgi aldılar. Geçtiğimiz yıllarda İnovasyon Ligi’ne katılan birçok firmanın bu yıl da toplantıya katılması ve programa ilgi göstermesi dikkat çekti. UTİB Yönetim Kurulu Üyesi Aşkın Kandil’in tüm katılımcılara başarılar dilediği toplantıda firma temsilcileri de sektöre yönelik inovatif projelerini tanıttılar.
Şirketleri inovasyon projesi bazında ödüllendirmek ve program sonu verilen ödüllerle firmaların inovasyon kapasitesini desteklemeyi amaçlayan program için 25 Aralık’ta başlayan başvurular 28 Ocak 2024 tarihinde sona erecek. Alanında uzman jüri üyelerince yapılacak değerlendirmelerin ardından dereceye giren 10 firma 2024 Mart ayında açıklanarak düzenlenen törenle ödüller sahiplerini bulacak.
T.C. Ticaret Bakanlığı ve T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın desteklediği her iki program, Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği (UTİB) organizasyonunda; Uludağ Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (UHKİB), Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO), Bursa, Eskişehir, Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA), Bursa Teknoloji Koordinasyon ve Araştırma Merkezi (BUTEKOM) katkılarıyla gerçekleştiriliyor.
Çevre Dostu Destekle Sosyal Sorumlulukta da Öncü
Kağıt/karton bazlı ambalaj üretimi ve ihracatında sektörünün öncü firmalarından Mayapack Ambalaj Ürünleri AŞ, sürdürülebilirliği üretimden öte bir anlayışla benimsiyor ve uyguluyor. Sosyal sorumluluk projeleri kapsamında Ağustos ayında TURMEPA ile birlikte kıyı temizleme etkinliği düzenleyen Mayapack, TURMEPA’ya olan bağlılığını, derneğin kuruluş yıldönümü ve yeni yıl kapsamında gerçekleştirdiği destekle bir kez daha gösterdi.
TURMEPA’nın 30’uncu yılında Mayapack TURMEPA’ya olan desteklerini daha da güçlendirmek adına çevre dostu kutu ve çanta bağışında bulundu. Gold Sponsoru olduğu TURMEPA ile olan iş birliği, sosyal sorumluluk alanında da bir taahhüt anlamına geliyor.
Mayapack Kurumsal İletişim Uzmanı Mustafa Erden, “Mayapack olarak sadece işimizi değil, aynı zamanda topluma ve çevreye karşı sorumluluklarımızı da önemsiyoruz. DenizTemiz Derneği’nin 30’uncu yılını kutlamak ve bu özel dönemde onlara destek olmak bizim için gurur verici bir anlam taşıyor. Sürdürülebilirlik değerlerimizi paylaşan ülkemizin önemli sivil toplum kuruluşu TURMEPA ile iş birliğimizi daha da güçlendirmek, çevre dostu ürünlerimizle topluma katkı sağlamak amacıyla bu desteği gerçekleştirdik.
Erkeğe Hediye Yapı Marketten, Kadına Beyaz Eşyacıdan
Avantajix.com’un geleneksel yılbaşı anketine göre, hediye alınırken, duygular yerine ihtiyaçlar öncelikli kriter oldu.
Ekonomik sıkıntılar, enflasyon, sabit gelirlilerin hediye anlayışını da değiştirmeye başladı.
Avantajix.com’un geleneksel yılbaşı anketine göre, son yıllarda hediye alınırken, duygular yerine ihtiyaçlar öncelikli kriter oldu.
500’ü aşkın sanal mağazadan alışveriş yapanlara nakit para ödeyen site Avantajix.com, yılbaşı için internet üzerinden en az bir kişiye hediye alan bini aşkın üyesine, “Hediye alırken uyguladığı kriterleri” sordu.
Katılımcıların yüzde 60’ı bu soruyu “ihtiyacı olduğunu bildiğim bir ürünü almak”; yüzde 25’u da “istediğini-beğeneceğini düşündüğüm bir ürünü almak” olarak yanıtladı. Katılımcıların yüzde 15’i ise hediye aldığı kişinin kalbine, duygularına hitap edecek sürpriz ürün aldığını bildirdi.
Ankette, hediye olarak çocuğun eskiyen okul çantasının yerine yenisinin alınması, zaten alınması gereken kışlık kıyafet, anneye küçük ev aleti, babaya tamir seti gibi ihtiyaç duyulan ürün alımlarının tercih edildiği görüldü.
Kalbe, duygulara hitap eden hediyeler, ağırlıklı olarak sevgiliye alınıyor. Sevgililere alınan ürünlerde ağırlığı, takı, parfüm, aksesuarlar oluşturuyor.
HEDİYEDE TERCİH 250-500 TL’LİK ÜRÜNLER
Ankete katılanların yüzde 40’ı 250-50O lira aralığındaki hediyeleri tercih ederken, yüzde 25’i her bir hediye için 500-750 lira arasında bütçe ayırıyor.
Hediye için 750-1500 lira arasında harcama yapacakların oranı yüzde 15 olurken, yüzde 13’ü 250 liranın altındaki, yüzde 7’si ise 1500 liranın üzerindeki hediyeleri tercih ediyor.
Bin liranın üzerinde fiyata satın alınan her 4 üründen 3’ü sevgiliye hediye edilirken, geri kalanları da eşler birbirlerine alıyor.
ÖNCELİK İHTİYAÇLARI KARŞILAMAK
Avantajix.com Dijital Pazarlama Direktörü Sevda Köseibiş, bu yılki anketin en dikkat çeken kısmının, hediye alırken kriterlerin değişmesi olduğuna dikkati çekti. Köseibiş, “Geçtiğimiz yıllardaki anketlerde, kalbe, duygulara hitap eden hediyeler ön planda olur, ihtiyaca yönelik olanlar ise çok gerilerde kalırdı” dedi.
ARALIK’TA BEKLENTİ 250 MİLYON ADET İŞLEM
İnternetten banka ya da kredi kartıyla en fazla işlemin Kasım ve Aralık aylarında yapıldığını anımsatan Köseibiş, şunları söyledi:
“Kasım, dünya genelinde kampanya ayı. Aralık ayı işlemlerinin büyük kısmını yılbaşı alışverişi oluşturuyor. Geçen yıl Aralık ayında internetten banka ya da kredi kartıyla 200 milyon adet işlem yapılmıştı. Bu yıl işlem adedinin 250 milyonu geçmesi bekleniyor.
Tüketici, artık online alışverişe alıştı ve oldukça bilinçlendi. Alışveriş karşılığı para iadesi yapan Avantajix.com benzeri sitelerin üye sayısı her geçen gün artıyor. Tüketici, sanal mağazalara doğrudan değil de Avantajix.com üzerinden girerse bu mağazalardan komisyon alıyoruz ve bu komisyonu alışveriş yapan kişiye ödüyoruz. Bu para bir indirim değil, direkt nakit para ödeniyor. Üründe bir indirim söz konusuysa tüketici ondan da yararlanıyor. Siteden 10 milyona yakın ürüne ulaşmak ve satın aldıkça nakit para kazanmak mümkün.”
Erken rezervasyonun ilk dönemini yüzde 70 artışla tamamlayan ve ikinci dönemi başlatan Prontotour, yurt içinde yüzde 50, yurt dışında yüzde 40 indirim fırsatları sunuyor.
Türkiye’de seyahat trendlerini belirleyen lider tur operatörü Prontotour, 2024 yılında yurtdışının popüler rotalarını ve ülkemizin eşsiz güzelliklerini keşfetmek isteyenler için erken rezervasyonun ikinci dönemini başlattı. Farklı kültürleri ve coğrafyaları keşfetmek isteyenler, Türkiye’nin en deneyimli rehber kadrosuyla 87’den fazla ülkeye indirimli seyahat etme şansını yakalayabilecekler.
“Geçtiğimiz yıla kıyasla %70 artış yakaladık”
Ekim ayında başlattıkları erken rezervasyonun ilk döneminde büyük talep gördüklerini söyleyen Prontotour Pazarlama Direktörü Eda ONARAN, “Erken rezervasyonun birinci dönemini başarıyla tamamladık. Tur paketlerimiz yoğun ilgi gördü. Geçtiğimiz yıla göre rezervasyonlarda yüzde 70 artış yakaladık. İkinci dönem kampanyamız yurtdışında yüzde 40, yurt içinde ise yüzde 50’ye varan indirimlerle devam ediyor. Sadece uçak bileti fiyatına pek çok tur sunuyoruz. Rezervasyonlarını erken yapan misafirlerimiz de seyahatlerini daha avantajlı hale getiriyor” dedi.
Prontotour’da İtalya, İspanya, Orta Avrupa, Benelüks, Balkanlar gibi klasikleşmiş Avrupa rotalarının yanı sıra son yılların yükselen yıldızı Mısır öne çıkıyor. Dubai, vizesiz coğrafyalar, muhteşem cruise rotaları, Uzak Doğu programları ve yüzde 50 indirimli Türkiye ve Kıbrıs otel seçenekleri erken rezervasyon döneminde tatilcinin yüzünü güldürüyor. Yurt içi kültür turlarında başta Kapadokya, GAP, Doğu Karadeniz, Turistik Tren turları olmak üzere pek çok seçenek bulunuyor. Dünyanın egzotik yerlerini, seçkin kumsalları, tarihin izlerini taşıyan eğlence dolu şehirleri ve Türkiye’nin kültür hazinelerini Prontotour farkıyla keşfedebilirsiniz.
MSP’lerin yaptığı yatırımlar karşılığını alıyor TD SYNNEX’in 2023 Yılında Teknolojinin Yönü Raporu’na ek olarak hazırladığı özel bir rapora göre MSP’lerin (yönetilen hizmet sağlayıcıları) iş danışmanlığı ve planlamaya yaptıkları stratejik yatırımlar meyvesini veriyor. Araştırmaya katılan MSP’lerin yüzde 65’i iş danışmanlığı ve planlamasını en önemli yatırım öncelikleri olarak sıralıyor. Ayrıca MSP’lerin yüzde 75’i de işlerinde büyüme bekliyor. TD SYNNEX (NYSE: SNX) tarafından yayımlanan “2023 Yılında Teknolojinin Yönü Raporu”na ek olarak hazırlanan Yönetilen Hizmet Sağlayıcı (MSP) Özel Raporu’na göre MSP’ler iş planlamasına ve teknoloji hizmetlerini genişletmeye yoğun bir şekilde odaklanarak kendilerini büyüme için konumlandırıyor. Mayıs ve Temmuz 2023 tarihleri arasında 60’tan fazla ülkeden 550’den fazla teknoloji iş ortağıyla yapılan anketin sonuçlarına göre katılımcıların yüzde 65’i iş danışmanlığına ve planlamaya yaptıkları yatırımların zorunlu olduğunu belirtirken yüzde 80’i ise çözüm hizmetlerini genişletmenin büyüme için önemli veya çok önemli olduğunu söyledi. TD SYNNEX Baş Strateji Sorumlusu Sergio Farache yaptığı açıklamada, “Bu sonuçlar, MSP’ler ile yaptığımız iş ortaklıklarına ve büyüme stratejisine bakış açımızla örtüşüyor. Birlikte çalıştığımız MSP’ler, yüksek büyüme imkânı sunan teknolojilerin fırsatlarından yararlanmak için eğitim ve etkinleştirmenin yanı sıra stratejik planlama ve iş geliştirmeye duyulan kritik ihtiyaçtan bahsediyor. Teknoloji ortamındaki mevcut değişim hızı nedeniyle MSP’lerin finansal başarılarını sağlamak için doğru kaldıraçları kullanmaya odaklandıklarını görüyoruz. MSP özel raporumuzu, MSP’lerin işlerini büyütmeye yardımcı olacak önemli bilgiler sağlamak amacıyla hazırladık.” dedi. Araştırmada yer alan katılımcılar, son 12 ay içinde ağ (yüzde 28) ve güvenliğin (yüzde 27) en önemli gelir faktörleri olduğunu paylaştı. Geleceğe bakıldığında ise MSP’ler, veri analitiği (yüzde 37), yapay zekâ/makine öğrenimi (yüzde 37) ve artırılmış gerçeklik/sanal gerçeklik (yüzde 31) alanlarının ağ (yüzde 30) ve güvenliği (yüzde 27) geride bırakarak en önemli büyüme alanları olmasını bekliyor. Canalys ile ortaklaşa hazırlanan MSP raporunda şu üç temel eğilim belirlendi:
Yetenek açığı, özellikle yüksek büyüme gösteren teknoloji uzmanlığı için işe alım söz konusu olduğunda bir zorluk olmaya devam ediyor.
MSP’ler, yeteneklerin işe alınması ve elde tutulmasının (yüzde 46), sürekli teknik eğitimin (yüzde 33), hızlı teknolojik değişime ayak uydurmanın (yüzde 45) en büyük zorluklar arasında yer aldığını söylüyor.
Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, önümüzdeki yıllarda en fazla gelir getirmesini bekledikleri veri analitiği (yüzde 33), güvenlik (yüzde 26), ağ oluşturma (yüzde 24) ve AI/ML (yüzde 22) işe alımda en önem verdikleri yetenek alanları.
MSP’lerin gelir beklentileri daha geniş çapta kanal beklentileri ile de uyumlu. Katılımcılar büyüme önceliklerini satın alma ve organik, küresel genişleme, yeni teknoloji çözümleri ve yeni dikey pazarlar arasında paylaştırıyor.
Katılımcıların yüzde 75’i 2023 yılı ve sonrasında gelir artışı bekliyor. Kendilerini MSP olarak tanımlayanlar gelirlerinin ortalama yüzde 20’si yönetilen hizmetlerin satışından elde ederken bu oran genel kanalda yüzde 15 seviyesinde.
MSP’lerin dörtte üçü satın alma yoluyla (yüzde 73) veya organik olarak (yüzde 77) büyümeyi çok önemli veya önemli olarak görüyor. Yarısından azı (yüzde 47) aktif olarak bir alıcı aramanın önemli olduğunu belirtiyor.
Katılımcıların yaklaşık yüzde 70’i küresel genişlemenin (yüzde 69) ve yeni dikey pazarlara girmenin (yüzde 66) önemli veya çok önemli olduğunu söylüyor. Çözüm hizmetlerini genişletmenin önemli veya çok önemli olduğunu belirtenlerin oranı ise yüzde 80.
Regülasyon baskıları var ve ÇSY (çevresel, sosyal ve yönetişim) önem kazanıyor.
MSP’lerin yaklaşık üçte biri, hızlı mevzuat değişikliklerinin (yüzde 36) ve ÇSY standartlarını karşılamanın ve belgelemenin (yüzde 34) işlerinin önündeki zorluklar olduğunu söylüyor.
Günümüzde veri koruma (yüzde 72) ve siber güvenlik (yüzde 54) listenin başında yer alırken iki yıl içinde bu durum önemli ölçüde değişecek ve ÇSY (yüzde 42); veri koruma (yüzde 35) ve siber güvenliğe (yüzde 38) kıyasla listenin başında yer alacak TD SYNNEX Küresel Kurumsal İletişim ve Vatandaşlık Kurumsal Başkan Yardımcısı Jill Kermes ise açıklamasında şunları söyledi: “Bu veriler, MSP’lerin büyümeleri için ihtiyaçlarını ve önceliklerini ortaya koyarken aynı zamanda büyümenin önündeki zorlukların, TD SYNNEX’in rakipsiz pazar içgörülerinin, özel çözümlerinin, derin endüstri ilişkilerinin ve MSP liderlerinin karmaşıklığı aşmalarına yardımcı olan, onları daha yüksek büyüme fırsatlarına yönlendiren ve bugün ve gelecekte gelişmelerine yardımcı olan küresel erişiminin önemini vurguluyor.” Anket Mayıs-Temmuz 2023 tarihleri arasında gerçekleşti. Kuzey Amerika, Avrupa, Latin Amerika ve Karayipler (LAC) ile Asya Pasifik ve Japonya (APJ) küresel bölgelerindeki 60’tan fazla ülkeden 550’den fazla B2B kanal iş ortağından geri bildirim alındı. Ankete katılanlardan 227’si kendini MSP olarak tanımladı. MSP (Yönetilen Hizmet Sağlayıcısı) Nedir?Yönetilen hizmetler (MS), bir işletmenin belli bir hizmeti veya işlevi, bir dış hizmet sağlayıcısına veya üçüncü bir tarafa devretmesidir. Özellikle BT altyapısı, veri yönetimi, güvenlik ve ağ hizmetleri gibi teknik hizmetlerde yaygın olarak kullanılır. Yönetilen Hizmet Sağlayıcısı (MSP) ise bu işletmelere hizmet anlaşmasında belirlenmiş tüm BT altyapısını veya bir kısmını uzaktan yönetilebilecek şekilde hizmetler sağlayan şirkettir.
2023’te en çok harcama yapılan ay ağustos oldu30 yılı aşkın tecrübesiyle restoran ve otel işletmeleri için uçtan uca işletme yönetimini kolaylaştıran yenilikçi çözümler sunan Simpra, 2023 yılında platformu üzerinden yapılan işlemlere dair verileri paylaştı. Yıl boyunca Simpra üzerinde açılan çeklerde bir ürünün ortalama fiyatı 299,85 TL olurken, bir sepetteki ürün sayısı ise ortalama dört oldu. Açılan çekler gün bazında incelendiğinde, cumartesi gününün lider olduğu ve haftanın diğer günlerinde açılan çek sayısının genellikle benzer seviyelerde olduğu görüldü.30 yılı aşkın tecrübesiyle restoran ve otel işletmeleri için yazılımlar geliştiren ve uçtan uca işletme yönetimini kolaylaştıran yenilikçi çözümler sunan Ar-Ge merkezi Simpra, 2023 yılında platformu üzerinden gerçekleşen işlemlerle ilgili verileri paylaştı.Verilere göre, ekim ayında 7 milyon işlem adedini geride bırakan Simpra’nın 3 binden fazla müşterisinin, yazılım çözümlerini en çok Android tabanlı cihazlarda kullandığı görülüyor. Simpra’nın en yaygın kullanıldığı cihazlar Android işletim sistemine sahip sabit terminaller olurken, onları Android işletim sistemli mobil cihazlar takip ediyor. Üçüncü sırada web tabanlı cihazlar yer alıyor, arkasından ise iOS işletim sistemine sahip mobil ve PC cihazlar geliyor.İşletmeler haftanın her günü aktifEn çok tercih edilen ödeme yöntemlerinde ilk sırada yüzde 67,7 ile nakit yer alırken, yüzde 18,2 ile ikinci sırada kredi kartları yer alıyor. Ödenen hesapların ortalamasının 299,85 TL olduğu 2023 yılında açılan çeklerin gün bazında dağılımına bakıldığında ise dengeli bir dağılım ortaya çıkıyor. Çeklerin yüzde 13,5’i pazartesi, yüzde 14’ü salı, yüzde 14,2’si çarşamba, yüzde 13,9’u perşembe, yüzde 14,7’si cuma, yüzde 15,4’ü cumartesi ve kalan yüzde 14,2’si de pazar günü açılırken; beklenildiği üzere haftanın en fazla çek açılan gününün cumartesi olduğu görülüyor.Harcamaların yapıldığı alanlarda liderlik gel al servislerdeSimpra’nın platformu üzerinden yapılan her 10 harcamanın altısı (yüzde 62,6) gel al servisler için yapılırken, arkasından yüzde 32,1 ile restoranda ağırlanan müşteriler geliyor. Harcamaların yüzde 4,3’ünün kaynağı paket servis olurken, kalan yüzde 1,1’lik kısmın harcaması perakende noktalarında gerçekleşiyor.Simpra Satış Direktörü Fatih Tenel, konuyla ilgili şunları söylüyor: “30 yıldan uzun süredir geliştirdiğimiz çözümlerle konaklama ve yiyecek-içecek sektörlerinde teknoloji merkezi olarak yer alıyoruz. Platformumuz üzerinden yapılan alışverişlere dair bilgiler sayesinde de tüketicilerin trendlerini yakından görebiliyoruz. Verilerimize baktığımızda özellikle nisan ayından sonra işlem sayısında ve harcama tutarında artış görüyor olmak mutluluk veriyor. Simpra olarak en hareketli dönemlerinde bile konaklama ve yiyecek-içecek sektörlerinin ihtiyaçlarını kolaylıkla ve sorunsuz bir şekilde gideren çözümler geliştirmeye ara vermeden devam edeceğiz.”
Bu asgari ücret ve döviz kuruyla ihracat hedefleri tutturulamaz
Türkiye’nin 6 Eylül 2023 tarihinde 3 yıllık Orta Vadeli Program açıkladığını hatırlatan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, 2024 yılı için açıklanan asgari ücretin OVP’deki hedefler gözetilmeden tespit edildiğini belirterek, “Orta Vadeli Program rafa mı kalktı” sorusunu yöneltti.
OVP’de hedeflenen enflasyona göre asgari ücret belirlenmesinin esas alındığını dile getiren Eskinazi, “2024 yılı için yüzde 35 enflasyon hedeflenirken, artış yüzde 49 oldu. Döviz kurlarının hali de ortada. Asgari ücretin işverene maliyeti servis ve yemek dahil edildiğinde 1.000 doları buluyor. Bu asgari ücret ve döviz kuruyla ihracat hedefleri tutturulamaz” uyarısında bulundu.
Türkiye’nin 2024 yılı için belirlediği 267 milyar dolarlık ihracat hedefini tutturabilme olasılığının dünya ekonomisindeki resesyon ve Türk ihracatçısının kaybolan rekabetçiliği nedeniyle çok düşük olduğuna dikkati çeken Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, dolar kurunun 29,40 TL seviyesinde baskılandığı ortamda 17 bin 2 TL’lik asgari ücretin Türk ihracatçısının rekabetçiliğine bir darbe daha vuracağını savundu.
2024 yılı asgari ücreti belirlenmeden önce “Belirlenecek asgari ücret Türkiye’de üretimin devam edeceği bir düzlemi göz ardı etmemelidir” çağrısında bulunduğunu hatırlatan Eskinazi, “Çağrılarımızın karşılık bulmadığını görmenin büyük üzüntüsü içerisindeyiz. Asgari ücretin işverene maliyeti bin doları buluyor. Bu şartlarda ihracat hedefleri tutturulamazken, istihdam rakamlarında da kayıplar yaşanabilir” uyarısında bulundu.
Türkiye’nin ihracatını sürükleyen hazırgiyim, tekstil, maden, tarım sektörleri başta olmak üzere emek-yoğun sektörlerin döviz kurlarının mevcut durumunda bu artışı absorbe edemeyeceğini savunan Eskinazi sözlerini şöyle sürdürdü; “Türkiye 28 Mayıs seçimleri sonrasında yurtdışından beklediği yatırımları henüz bulabilmiş değil. İhracatçılarımızın getirecekleri döviz hayati derecede önemli. 1 Ocak 2021 tarihinden bu yana asgari ücretteki artış yüzde 496’ya ulaştı. 1 Ocak 2021 tarihinde 13,8 TL olan dolar kurunun bu şartlarda 68,5 TL olması gerekir. Bugün 68,5 TL dolar kuru Türkiye gerçekleriyle ne kadar örtüşüyorsa, 17 bin 2 TL asgari ücrette o kadar örtüşüyor. Türkiye’nin bu darboğazdan bir an önce çıkabilmesi için enflasyonu ivedilikle düşürmesi gerekiyor.”
Asgari ücret desteğinin verilmeye başlandığı 2016 yılında bin 300 TL tutarındaki asgari ücret içinde 100 TL olan desteğin, asgari ücret içindeki oranının da kan kaybettiğine dikkati çeken Eskinazi, “Asgari ücret desteği aynı oranı korusaydı bugün 700 TL yerine, 1.300 TL olması gerekiyordu” diyerek sözlerini noktaladı.
Ege İhracatçı Birlikleri kadın ve genç girişimcilere mentor oluyor
Ege İhracatçı Birlikleri’nin EMCC (European Mentoring & Coaching Council /Avrupa Yönderlik ve Koçluk Derneği) ve Turkishwin iş birliğiyle ihracata yeni başlayan ve ihracata adım atmak isteyen kadın ve genç girişimcilere yönelik EİB Export-Up Mentorluk Programı’nın Şubat 2023’te başlayan, “Sürdürülebilir ve Yeşil Büyüme” teması ile gerçekleşen ikinci dönemi başarıyla tamamlandı.
6 aylık mentörlük programını başarıyla bitiren 8 mentor ve 8 faydalanıcı adına fidan bağışı gerçekleştirildi.
Devlet politikası haline gelmesi gerekiyor
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “EİB Export-Up Mentorluk programımız Birliğimiz, Avrupa Yönderlik ve Koçluk Derneği ve TurkishWin işbirliği ile faydalanıcılarımızın tecrübeli ihracatçılarımızın mentorluğunda kişisel ve iş hedeflerini gerçekleştirmesini planlayan bir mentorluk programı. Bu program ile genç ve kadın girişimcilerin networklerini geliştirmelerine yardımcı olmak, sahip oldukları kaynaklara dair farkındalık uyandırmak ve sonuçta Birliğimizin temel amacı olan sürdürülebilir ihracat artışını hedefliyoruz. Programın ilk dönemi 2021 yılı itibariyle farklı sektörlerden 18 kadın ve genç ihracatçımızın katılımıyla başlamış olup sonraki dönem takip eden yılda Sürdürülebilir ve Yeşil Büyüme temasında 8 faydalanıcımız ile devam etmiştir. 2023 yılı son çeyreğinde ise ülkemizde Şubat 2023’te meydana gelen depremler sonrasında programın üçüncü dönemi deprem bölgesinde ticaret hayatına tekrardan dönmeyi amaçlayan 14 depremzede kadın girişimcimize yönelik halihazırda süreç devam etmektedir. Genç ve kadın girişimcilerimiz EİB Export-Up gibi programlarla ihracatta yetkin isimler haline gelecek ve onlar ihracatçı olduklarında katma değerli nitelikli ürün ihracatımız artacaktır. Bunun bir devlet politikası haline gelmesi gerekiyor.” dedi.
Girişimimi geliştirme ve büyütme fırsatı yakaladım
Faydalanıcılardan Swatchloop Teknoloji ve Yazılım A.Ş. kurucusu Güneş Sayıt, “EİB Export-up Mentorluk Programı’nın faydalanıcı kuruluşları arasında yer alarak Ege İhracatçı Birlikleri’nin (EİB) sağladığı eğitimler ve mentorluk sayesinde girişimimi geliştirme ve büyütme fırsatı yakaladım. EİB’nin iş modelime özel atadığı mentorum Sayın Gürhan Kanlı; pazar fırsatları ve sahada ölçeklenme potansiyeli hususunda bizim için çok faydalı ve değerli bilgilendirmelerde bulundu. Bu açıdan EİB’nin mentor eşleştirmelerinin çok doğru ve yerinde olduğunu düşünüyorum. İşini geliştirmek, yurtdışına açılmak ve pazar fırsatlarını yakalamayı isteyen girişimci kadınlara EİB Export-Up programını öneriyorum.” dedi.
Yurtdışı operasyonlarımızı planlayıp geliştirmek amacıyla başvurumuzu yaptık
Meshine Sürü Teknolojileri A.Ş. kurucu ortağı Burak Yörük, “Endüstriyel Drone Sistemleri üreten Meshine Sürü Teknolojileri A.Ş. girişimi olarak EİB Export Up Mentorluk programında yurtdışı operasyonlarımızı planlayıp geliştirmek amacıyla başvurumuzu yaptık. Bu süreçte farklı pekçok programın aksine mentorlerle birebir eşleşmelerin olması kendi çalışmalarımızın özeline daha iyi odaklanıp hususi konularda destek almamıza fırsat verdi. Özellikle iş geliştirme, yönetim ve finansman kaynaklarına erişim konularında desteğini esirgemeyen Ege İhracatçı Birlikleri’ne ve mentorumuz Sayın Erdem Gülen’e çok teşekkür ediyoruz.” diye konuştu.
Program ile ilgili başvuru, katılım şartlarına www.export-up.org sitesinden ulaşabilir, tüm soru ve talepleriniz için koordinasyon ekibi ile [email protected] e-posta adresi aracılığı ile iletişime geçebilirsiniz.
ABD’nin ünlü Türk pizzacısından ilham veren konuşma
Türkiye Otomotiv Bakım Dernekleri Federasyonu (TOBFED) tarafından 3’üncüsü düzenlenen Sürdürülebilir Gelecek Zirvesi’nde konuşan hayırsever iş insanı Hakkı Akdeniz, “Çok iyi bir insan olmak için çok zengin olmanız gerekmiyor ve başarılı olmak için de çok akıllı olmanız gerekmiyor. Hayalleriniz olsun” dedi.
Türkiye Otomotiv Bakım Dernekleri Federasyonu (TOBFED) tarafından düzenlenen 3. Sürdürülebilir Gelecek Zirvesi’ne katılmak üzere New York’tan İstanbul’a gelen Hakkı Akdeniz, etkinlikte yaptığı konuşmasında Diyarbakır’dan Kanada’ya oradan da ABD’ye gidiş sürecini anlattı ve o günlerden bugüne sıfırdan zirveye yükselirken yaşadığı zorlukları paylaştı.
İstanbul Beşiktaş’ta bir otelde düzenlenen etkinliğe otomotiv sektörü başta olmak üzere, iş, sanat, siyaset ve sivil toplum kuruluşlarından çok sayıda kişi katıldı. Akdeniz’in ABD’de yaptığı hayırseverlik faaliyetleri ile sahibi olduğu Champion Pizza ve Hakki’s Pizza markaları başta olmak üzere iş alanındaki başarılarından dolayı “Gelecek Elimizde” ödülü verildi. Akdeniz’e ödülünü ünlü oyuncular Şafak Sezer ve Okan Bayülgen takdim etti.
“Geri almak için asla yapma ilham olmak için yap”
3’üncü Sürdürülebilir Gelecek Zirvesi’nde konuşan Akdeniz şunları söyledi: “22 yıl önce hayatımın en kötü zamanında dilim pizza alacak bir dolarım yoktu. Evsiz kaldım. 96 gün evsizler barınağında kaldım. Ama pes etmedim. İş aramaya devam ettim. Sonunda bir pizza restoranında bulaşıkçı olarak ise başladım ve bir gün pizzacı arkadaşın işe gelmemesi sayesinde o gün pizzacı oldum. Başkalarına yardım ettiğinde geri almak için asla yapma ilham olmak için yap. İnanın başkalarına yardım etmek çok iyi bir insan olmanın en güzel yollarından biridir. Çok iyi bir insan olmak için çok zengin olmanız gerekmiyor ve başarılı olmak için çok akıllı olmanız hiç gerekmiyor. Hayalleriniz olsun, hayattaki amacınız olsun ve hedefleriniz olsun sadece. Hedefiniz hakkında hayal kurmayı asla pes edip bırakmayın. Ve inanın başaracaksınız. Hepinizi sevgiyle kucaklıyorum.”
Adım adım zirveye çıktı
Birçok problemle karşılaşmasına rağmen sıfırdan zirveye çıkılabileceğini gösteren bir örnek olan Hakkı Akdeniz, insan pes etmeyince birçok şeyi başarabileceğinin de altını çizdi.
Başarı merdivenlerini nasıl çıktığını anlatan Akdeniz şöyle devam etti: “13 yıl önce ilk pizzacı dükkanımı açtım. Aynı sene Dünya Pizza Şampiyonu oldum. 8 yıl önce Amerikan vatandaşı oldum. 4 yıl önce dondurulmuş gıda markam Hakki’s Pizza’yı piyasaya sürdüm. Şu anda 24 pizza dükkanımız var. 13 tanesi Champion Pizza markasıyla hizmet veriyor. 3 yıl önce New York Times beni kapak sayfasına “pizza mogul ” olarak koydu. Forbes dergisi 2019’un en ilham verici hikayesi olarak aday gösterdi. 2019’un en iyi ilham verici göçmen ödülü aldım. 2021 ABD’nin en iyi iş insanı seçildim. 2023 yılı ABD’de en iyi yardımsever kişisi seçildim. Aslında bu aldığım ödüllerin arkasında Amerika’da 10 senedir evsizlere yaptığımız yardımlardan dolayıdır. Her çarşamba akşamı 10 yıldır aralıksız yemek ilaç ve elbise yardımı yapıyoruz ben olmasam bile ekibimiz her zaman oradadır.”
Allianz Partners Türkiye’de iki yeni atamaAllianz Grubu bünyesinde dünya çapında asistans hizmetleri sağlayan Allianz Partners’ın Türkiye ofisinde 2018 yılından bu yana İnsan Kaynakları Direktörlüğü görevini sürdüren Derya Gönüllü Atacık, Batı Avrupa ve Latin Amerika bölgelerinden sorumlu Kıdemli İK Operasyonlar Fonksiyonu İş Ortağı görevine getirildi. İnsan Kaynakları Yöneticisi olarak görevine devam eden Oya Kaleli ise Atacık’tan bayrağı devralarak İnsan Kaynakları Müdürü olarak atandı. Derya Gönüllü Atacık, 1 Ekim 2023 tarihinde başladığı yeni görevi kapsamında İngiltere, BENELUX, İtalya, İspanya, Portekiz, Fransa, Meksika, Kolombiya ve Brezilya’da operasyondan sorumlu İnsan Kaynakları Batı Avrupa ve Latin Amerika bölgelerinden sorumlu Kıdemli İK Operasyonlar Fonksiyonu İş Ortağı oldu. Atacık’tan bayrağı devralan Oya Kaleli, Allianz Partners Türkiye İnsan Kaynakları Müdürü olarak kariyerini sürdürecek. Derya Gönüllü Atacık kimdir?2003 yılında Yeditepe Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde lisans eğitimini tamamlayan Derya Gönüllü Atacık, kariyerine 2004 yılında pazarlama alanında başladı. 2005 – 2010 yılları arasında Kibar Holding İnsan Kaynakları Departmanı’nda görev yapan Atacık, 2010 yılı itibarıyla Mapfre İnsan Kaynakları Müdürü olarak atandı. 2015’te Yapı Merkezi’nde İnsan Kaynakları Müdürlüğü görevini üstlenen Derya Gönüllü Atacık, 1 Eylül 2018’de İnsan Kaynakları Direktörü olarak Allianz Partners Türkiye ailesine katılmıştı. Oya Kaleli kimdir?2022 yılında Bahçeşehir Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Bölümü’nde yüksek lisans eğitimini tamamlayan Oya Kaleli, kariyerine 2009 yılında Garanti Bankası operasyon alanında başladı. 2011 – 2013 yılları arasında AR Holding ve Tempo Çağrı Merkezi ve İş Süreçleri Dış Kaynak Hizmetleri firmalarında İnsan Kaynakları Departmanı’nda görev aldı. 2014 yılında Adecco Group’ta İşe Alım Danışmanı olarak göreve başladı. 2016 – 2018 yılları arasında British American Tobacco firmasında Kıdemli İşe Alım Uzmanı olarak çalışan Kaleli, 2018’in Temmuz ayında İnsan Kaynakları Uzmanı olarak Allianz Partners Türkiye ailesine katılmıştı. 2020 yılından bu yana İnsan Kaynakları Yöneticisi olan Kaleli, 1 Ekim 2023 itibarıyla kariyerine Allianz Partners Türkiye İnsan Kaynakları Müdürü olarak devam ediyor.
Hizmet ihracatının %7,1’ini yapan 1-9 çalışanı olan mikro ölçekli girişimler, toplam hizmet ihracatı yapan girişimlerin %69,2’sini oluşturdu. Çalışan sayısı 10-49 kişi olan küçük ölçekli girişimlerin hizmet ihracatındaki payı %15,7 iken 50-249 kişi olan orta ölçekli girişimlerin payı %18,3 oldu. Hizmet ihracatı yapan girişimlerin %2,4’ünü oluşturan 250 ve daha fazla kişinin çalıştığı büyük ölçekli girişimler, hizmet ihracatının %58,7’sini yaptı.
Hizmet ithalatı yapan girişimlerin %53,3’ünü oluşturan 1-9 çalışanı olan mikro ölçekli girişimler, hizmet ithalatının %5,6’sını yaptı. Çalışan sayısı 10-49 kişi olan küçük ölçekli girişimlerin hizmet ithalatındaki payı %9,4 olurken 50-249 kişi olan orta ölçekli girişimlerin payı %17,2 oldu. Hizmet ithalatının %55,4’ünü, hizmet ithalatı yapan girişimlerin %5,0’ını oluşturan 250 ve daha fazla kişinin çalıştığı büyük ölçekli girişimler gerçekleştirdi.
Hizmet ihracatının %67,9’unu ulaştırma ve depolama faaliyetindeki girişimler gerçekleştirdi
Hizmet ticaretinde 28 milyar 64 milyon dolarlık ithalatın 8 milyar 978 milyon doları imalat sanayinde faaliyet gösteren girişimler tarafından yapıldı. Hizmet ithalatındaki 5 milyar 389 milyon dolar, ana faaliyeti toptan ve perakende ticaret olan girişimlere ait iken 2 milyar 181 milyon dolarlık hizmet ithalatı finans ve sigorta faaliyetinde bulunan olan girişimlerin oldu. Bilgi ve iletişim faaliyetindeki girişimler ise 1 milyar 928 milyon dolar hizmet ithalatı yaptı.
Yabancı kontrollü girişimler hizmet ihracatının %18,3’ünü, ithalatının %32,6’sını yaptı Hizmet ticaretinde en yüksek paya sahip olan taşımacılık hizmetlerinde yapılan ihracatın %89,5’i, ithalatın ise %85,1’i Türkiye kontrolündeki girişimler tarafından gerçekleştirildi. Telekomünikasyon, bilgisayar ve bilgi hizmetleri ihracatında Türkiye kontrollü girişimlerin payı %49,5 iken yabancı kontrollü girişimlerin payı %50,5 oldu. Fikri mülkiyet hakları kullanım hizmetleri ithalatının %66,7’si, diğer iş hizmetleri ithalatının %52,7’si yabancı kontrollü girişimler tarafından yapıldı.
