(Kamuoyu Araştırması) LGBT ve Tercihler ve LGBTİ+larda cinsel sağlık haklarına erişimin engelleneceği endişesi

LGBTİ+larda cinsel sağlık haklarına erişimin engelleneceği endişesi artıyor

 Son dönemde artışa geçen LGBTİ+ fobi sebebiyle, Türkiye’deki LGBTİ+’larda cinsel haklara erişimin engelleneceği endişesi başladı.

 Onur Ayı’nın kutlandığı Haziran ayında, Türkiye’deki LGBTİ+’lerin yürüyüşleri yasaklanarak, toplanma ve ifade özgürlüklerinin kısıtlanmaya çalışıldığı görülüyor. Son dönemde hedef gösterilen LGBTİ+’lar, derneklerin kapatılacağı ve cinsel haklara erişimin engelleneceği endişesi taşıyor. Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları (CİSÜ) Platformu üyesi SPoD’un (Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği) Genel Koordinatörü Oğulcan Yediveren, “Toplumsallaşmış bir LGBTİ+ fobinin yanı sıra siyasallaşmış bir LGBTİ+ fobi var. LGBTİ+ derneklerinin kapatılması, LGBTİ+’ların cinsel haklarına ulaşmasını önemli bir soruna dönüştürebilir” dedi.

 2015 yılından bu yana Türkiye’nin dört bir yanında yapılan Onur Yürüyüşleri’nin yasaklandığını ve bazı siyasi partilerin LGBTİ+ derneklerini kapatmayı seçmenlerine seçim vaadi olarak sunduğunu belirten Yediveren, LGBTİ+ olmanın marjinalleştirildiği ve kriminalleştirildiği bir atmosferde LGBTİ+’ların cinsel haklar dahil her hakkına erişiminde birçok engelin açığa çıkmasını beklediklerine dikkat çekti.

Cinsel haklar konusunda durum vahim

“Artık önümüzde toplumsallaşmış bir LGBTİ+ fobinin yanı sıra siyasallaşmış bir LGBTİ+ fobi var” ifadesini kullanan Yediveren, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu sebeple bizlerin ifade ve örgütlenme özgürlüğüne engel olma çabalarının artacağına dair kaygımız var. Engeller iki şekilde karşımıza çıkabilir: İlk olarak devlet LGBTİ+’ların haklarına erişebilmesi için gerekli politikaları üretmeyebilir veya devlet LGBTİ+’ları haklarına erişirken maruz kaldıkları ayrımcılığa karşı korumuyor olabilir. İkinci olarak, LGBTİ+’lar ayrımcılığa ve hak ihlaline maruz kalacakları öngörüsüyle haklarını kullanmaktan feragat ediyor olabilir. Cinsel haklar özelinde ise durum daha vahim. Bizleri hiperseksüel varlıklar olarak stereotipleştirip bizi cinselliğe indirgemek iktidarın bizi geçersiz kılmak için sıkça kullandığı bir taktik. Bu taktik cinselliğin konuşulmasını tabu haline getirirken özellikle LGBTİ+’lar için cinsel hakları talep etmeyi daha da zor bir hale getiriyor. Dolayısıyla, cinsel haklara erişmek konusunda bir endişe duyuyoruz.” 

 Türkiye’de hem LGBTİ+ olmak hem de LGBTİ+ hak mücadelesi vermenin yasak olmadığını belirten Yediveren, “Önümüzdeki dönemde mecliste LGBTİ+ karşıtı partilerin bu yasal zemini mümkün kılmak için çalışacağını düşünüyoruz.  Bunun olmasının önüne geçmek için elimizden geleni yapıyor olacağız. LGBTİ+ derneklerinin kapatılması halinde LGBTİ+’ların cinsel haklarına ulaşması önemli bir soruna dönüşecektir” dedi.

LGBT ve Tercihler

LGBT, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği çeşitliliğini ifade eden bir kısaltmadır. Bu terim, lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireyleri temsil eder. Uzun süredir ülkemizde de tartışmalara neden olan, LGBT ve cinsel yönelim konusunda bir kamuoyu araştırması gerçekleştirdik.

NG Araştırma olarak ülkemizdeki insanların LGBT bireylere ve farklı cinsel yönelimlere karşı düşüncelerini yaptığımız araştırma ile analiz ettik. 18-30 Mayıs 2023 tarihleri arasında 18 yaş üzeri, 1491 kişinin katılımı ile online araştırma platformumuz benderimki.com üzerinde araştırmamızı gerçekleştirdik.

LGBT kısaltmasının anlamını biliyor musun?

LGBT konusu, toplumumuzda çeşitli tartışmalara ve duygusal tepkilere yol açabilen bir konu. Bu nedenle yaptığımız kamuoyu araştırması, toplumun genel tutumunu ve düşüncelerini anlamak için önemli bir kaynak sunuyor.

LGBT kısaltmasının ne anlama geldiğini bildiğini belirtenlerin verdiği cevaplardan oluşan sözcük bulutu aşağıdaki gibi oldu.

Araştırmamıza katılan her 4 kişiden 3’ü, LGBT kısaltmasının ne anlama geldiğini bildiğini belirtti. Bu sonuçlar, LGBT konusu hakkında genel bir bilinç düzeyinin olduğunu göstermekte.

LGBT hakkındaki düşüncelerin ne?

LGBT hakkındaki düşüncelere gelindiğinde, katılımcıların %45’i bu gruba karşı olduğunu belirtirken, %31’i ise ne desteklediklerini ne de karşı olduklarını ifade etti.

%24’lük bir kesim ise bu gruptaki insanların seçimlerine saygı duyduklarını belirtti.
 LGBT senin için ne ifade ediyor?

Katılımcıların %32’si, LGBT’nin değerleriyle uyuşmayan bir durumu ifade ettiğini düşünürken, %23’lük bir kesim bu konuyu sapkınlık olarak değerlendiriyor.

Bununla birlikte, %21’lik kesim LGBT’nin cinsel yönelim ve cinsiyet rollerinin çeşitliliğini ifade ettiğini, %18’i ise bu konuda taraf olmadıklarını ve belirgin bir görüşleri olmadığını ifade etti.

LGBT yürüyüşlerine destek verdin mi?

Her yıl Haziran ayının sonlarında dünya genelinde kutlanan, LGBT bireyler ve LGBT bireylere destek veren kişilerin katılımıyla gerçekleşen etkinlikler düzenleniyor. Ülkemizde de bu yürüyüşler düzenleniyor. Ülkemizdeki bu yürüyüşlere katılım oranı oldukça düşük.
Katılımcıların yalnızca %3’ü LGBT yürüyüşlerine destek verdiklerini belirtti. Bu da genel olarak ülkemizde LGBT yürüyüşlerine olan katılımın da desteğin de sınırlı olduğunu gösteriyor.

LGBT bireyler toplumu hangi yönde etkiliyor?

LGBT bireylerin toplumu nasıl etkilediğini sorduğumuzda, olumsuz etkilediğini düşünenler ön plana çıktı. %67’lik bir oranla katılımcılar LGBT bireylerin toplumu olumsuz yönde etkilediğini düşündüklerini ifade etti.
%30’luk bir oran ise LGBT bireylerin toplumu herhangi bir şekilde etkilemediği görüşünü paylaşırken, yalnızca %3’lük bir kesim ise LGBT bireylerin toplumu olumlu yönde etkilediğini belirtti.

Eşcinsellik, insan doğasında var mı?

Eşcinsellik konusunun, insan doğasında var olup olmadığına dair sorumuzun cevapları göreceli olarak birbirine daha yakın oldu. %42’lik oranla katılımcıların çoğunluğu eşcinselliğin insan doğasında olmadığını düşündüklerini ifade etti.
%24’lük kesim ise eşcinselliğin insan doğasında var olduğunu savunurken, bu konuda kesin bir görüşü olmayanlar da %34 olarak ortaya çıktı.

Çocuğunun, LGBT bir birey olması durumunda çocuğuna yaklaşımın nasıl olur?

Toplumda LGBT konuları hakkındaki farkındalık ve kabul düzeyi artarken, bu konuda hala bazı ön yargılar ve farklı tepkiler görülüyor. Anne babalar için dünyanın en değerlisi olan çocuğunun LGBT bir birey olması durumunda olumsuz bir yaklaşım sergileyeceklerini belirten ebeveynlerin oranı oldukça yüksek.
Katılımcıların %53’ü çocuklarının LGBT bir birey olması durumunda olumsuz bir tavır takınacaklarını ifade etti. Bu, hala LGBT bireylere yönelik oldukça olumsuz bir algının var olduğunu gösteriyor. %37’lik bir oran ise ne olumlu ne olumsuz bir yaklaşım sergileyeceklerini belirtti. Olumlu bir yaklaşım sergileyeceğini belirtenlerin oranı ise %10 oldu.

Çocuğun LGBT bir birey olursa ona karşı tepkin ne olur?

Çocuğun LGBT bir birey olduğu durumda ebeveynlerin tepkileri hakkında sorduğumuz soruda ise farklı tepkiler ortaya çıktı.

%35’lik bir oranla katılımcılar, çocuklarının LGBT olduğu durumda saygı duyacaklarını ve herhangi bir tepki vermekten kaçınacaklarını ifade etti. %33’lük bir kesim ise çocuklarının LGBT olduğunu sapkın bir durum olarak düşüneceklerini belirtti.

Ebeveynlerin bu durumda verecekleri tepkilerin dağılımı şu şekilde sıralandı:

LGBT bireylere haksızlık yapılıyor mu?

Ülkemizde LGBT bireyler hakkında çok farklı fikirler hakim. Peki, toplum olarak isteyerek veya istemeyerek bu bireylere haksızlık yapıyor muyuz?

Katılımcıların %42’si LGBT bireylere yönelik haksızlık yapıldığını düşünmüyor. %21’lik kesim ise LGBT bireylere yönelik haksızlığın olduğunu, %37’lik bir oran ise kararsız olduğunu ifade etti.

LGBT bireyler toplumun yapısını bozuyor mu?

Katılımcıların cevaplarını incelediğimizde LGBT bireylerin toplumun yapısını bozduğunu düşünenlerin oranı oldukça yüksek çıktı.
Katılımcıların %59’u LGBT bireylerin toplumun yapısını bozduğunu düşünürken, %17’si ise bu düşüncede olmadığını belirtti. Katılımcıların %24’ü ise kararsızlardan oluşuyor.

LGBT bireylerin hakları konusunda yasalar yeterli mi?

Katılımcıların yalnızca %15’i LGBT bireylerin hakları için yasaların yeterli olduğunu düşünüyor. %32’si ise yasaların yeterli olmadığını belirtirken, %53’lük kesim ise bu konuda bilgisinin olmadığını belirtti.

LGBT bireylerin hakları konusunda kamuoyu desteği yeterli mi?

LGBT bireylerin hakları konusunda kamuoyu desteğinin yeterli olup olmadığına yönelik görüşler de çeşitlilik gösteriyor.

Katılımcıların görüşleri şu şekilde sıralandı:

Kendini LGBT topluluğuna yakın hissediyor musun?

Katılımcıların %81’i kendilerini LGBT topluluğuna yakın hissetmediklerini ifade etti. %3’ü ise kendilerini LGBT topluluğuna yakın hissediyor.

%16’lık kesim ise bu konuda tarafsız olduğunu belirtenlerden oluşuyor.