İSO İkinci 500 Listesinde 15 Kayseri Firması Yer Aldı, TUİK verileri, Kayseri’nin 2030 nüfusu ne olacak? eTR Ödülleri başvuru, Limak Çimentodan yeni üretim,

Türkiye’nin nüfus yapısında son yıllarda meydana gelen değişimler sonucunda ortaya çıkan ihtiyaç ve Türkiye İstatistik Kurumu Revizyon Politikası gereğince 2023 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçları temel alınarak nüfus projeksiyonları yenilenmiştir.

Bu haber bülteninde, doğum, ölüm ve göçe ilişkin demografik göstergelerdeki mevcut durumun devam edeceği, artış veya azalış yönünde eğilimler de gösterebileceği varsayılarak; ana, düşük ve yüksek olmak üzere üç farklı senaryoya dayalı nüfus projeksiyonları üretilmiştir.

Türkiye’de doğurganlıktaki hızlı düşüş nüfus projeksiyonu sonuçlarında etkili olmuştur

Bir kadının doğurgan olduğu dönem olan 15-49 yaş grubunda doğurabileceği ortalama çocuk sayısını gösteren toplam doğurganlık hızındaki düşüş ile uluslararası göç eğilimindeki değişim, geleceğe yönelik farklı varsayımlara dayalı projeksiyonların üretilmesine neden olmuştur.

Bir nüfusun sayıca aynı kalabilmesi, diğer bir ifadeyle yenilenme düzeyinde kalabilmesi için bu nüfusu oluşturan her bir birey kendi yerine bir nesil bırakmalıdır. Nüfusun artmaya devam etmesi için kadın başına düşen çocuk sayısının en az 2,10 olması gerekmektedir.

Toplam doğurganlık hızı, 2001 yılında 2,38 iken 2003 ve 2014 yılları arasında yenilenme seviyesi olan 2,10 seviyelerinde durağan bir seyir göstermiş, bu yıldan sonra aşırı düşüş ile 2023 yılında 1,51’e kadar gerilemiştir. Doğurganlık hızındaki bu düşüş ile bu konuda geliştirilecek politikaların olası etkileri de nüfus projeksiyonu hesaplamalarında dikkate alınmıştır.

Ana senaryoya göre nüfusumuzun 2100 yılında 77 milyonun altına düşmesi beklenmektedir

Demografik göstergelerdeki mevcut yapının devam edeceğini varsayan ana senaryoya göre, 2023 yılında 85 milyon 372 bin 377 kişi olan Türkiye nüfusunun, 2030 yılında 88 milyon 188 bin 221 kişiye, 2050 yılında ise 93 milyon 774 bin 618 kişiye ulaşması beklenmektedir. Türkiye nüfusunun 2050’li yılların ortasına kadar artması ve sonrasında azalışa geçmesi öngörülmekte olup 2100 yılında 77 milyonun altına düşmesi beklenmektedir.

Düşük senaryoya göre nüfusumuzun 2100 yılında 55 milyonun altına düşmesi beklenmektedir

Doğurganlık göstergelerindeki hızlı düşüş eğiliminin devam edeceğini varsayan düşük senaryoya göre, Türkiye nüfusunun 2044 yılında 89 milyon 959 bin 486 kişiyle en yüksek büyüklüğe ulaşacağı tahmin edilmekte olup 2100 yılında 55 milyonun altına düşmesi beklenmektedir.

Doğurganlığı artırıcı tedbirlerin etkili olacağını varsayan yüksek senaryoya göre ise Türkiye nüfusunun 2056 yılında 100 milyonun üzerine çıkması beklenmektedir.

Nüfusun yaş ve cinsiyet yapısındaki değişimi gösteren nüfus piramitleri 2023 ve 2075 yılları için incelendiğinde, doğurganlıktaki değişim, yaşlı nüfustaki artış ile genç ve çalışma çağı nüfusundaki azalış üç senaryoda da görülmektedir.

Türkiye’de doğuşta beklenen yaşam süresi artmakta ve nüfus yaşlanmaya devam etmektedir. Nüfusun yaş yapısının önemli bir göstergesi olan ortanca yaş ile yaşlı nüfus olarak tanımlanan 65 ve üzeri yaştakilerin oranının tüm senaryolara göre artması beklenmektedir.

ADNKS 2023 yılı sonuçlarına göre ortanca yaş 34 iken 2050 yılında ana senaryoya göre 44,8, 2075 yılında 51,5 ve 2100 yılında 52,2 seviyesine ulaşması beklenmektedir.

ADNKS 2023 yılı sonuçlarına göre, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ilk kez %10’un üzerine çıkmıştır. Ana senaryoya göre yaşlı nüfus oranının 2050 yılında %23,1, 2075 yılında %31,7 ve 2100 yılında ise %33,6 seviyesine ulaşması beklenmektedir.

Çalışma çağındaki nüfus oranının 2100 yılında yaklaşık %55 olması beklenmektedir

ADNKS 2023 yılı sonuçlarına göre, çalışma çağında yer alan 15-64 yaş grubundaki nüfus oranı %68,3’tür. Ana senaryoya göre çalışma çağındaki nüfus oranının, 2050’de %61,9, 2075’te %55,9 ve 2100’de %54,6 olması beklenmektedir.

ADNKS 2023 yılı sonuçlarına göre, çocuk nüfus olarak tanımlanan 0-14 yaş grubundaki nüfus oranı %21,4’tür. Ana senaryoya göre çocuk nüfus oranının, 2050’de %15,1, 2075’te %12,4 ve 2100’de %11,8 olması beklenmektedir.

Demografik fırsat penceresinin 2030’un ilk yarısında kapanacağı öngörülmektedir

Bağımlı nüfus toplamının, çalışma çağı nüfusunun yarısından az olduğu dönem, “demografik fırsat penceresi” olarak nitelendirilir. Çocuk nüfus olarak tanımlanan 15 yaş altı nüfusun toplam nüfusun yüzde 30’undan az, yaşlı nüfus olarak tanımlanan 65 yaş üzeri nüfusun ise toplam nüfusun yüzde 15’inden az olduğu dönemde demografik fırsat penceresinin açık olduğu değerlendirilir. Projeksiyon sonuçları 2030’un ilk yarısında yaşlı nüfus oranının yüzde 15’i aşacağına ve demografik fırsat penceresinin kapanacağına işaret etmektedir.

Ekonomik Güven Endeksi, Temmuz 2024 Ekonomik güven endeksi 94,4 oldu
Ekonomik güven endeksi Haziran ayında 95,8 iken, Temmuz ayında %1,5 oranında azalarak 94,4 değerini aldı.
Bir önceki aya göre Temmuz ayında tüketici güven endeksi %3,1 oranında azalarak 75,9 değerini, reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi %1,8 oranında azalarak 98,7 değerini, hizmet sektörü güven endeksi %1,1 oranında azalarak 114,1 değerini, perakende ticaret sektörü güven endeksi %1,5 oranında azalarak 107,1 değerini, inşaat sektörü güven endeksi %0,9 oranında azalarak 87,1 değerini aldı.

16’ncı eTR Ödülleri başvuru süreci açıklandı
TBV ve TÜSİAD iş birliği ile Vodafone Business destekçiliğinde bu yıl 16’ncısı düzenlenecek olan dijital devlet uygulamaları yarışması “eTR Ödülleri”nin tanıtım toplantısı 30 Temmuz’da gerçekleşti.
1 Ekim’e kadar başvuruların kabul edileceği yarışma kapsamında yaklaşık bir ay sürecek olan ilk değerlendirme sonucunda belirlenecek finalistler ise ekim ayının sonunda yapılacak etkinlikle kamuoyuna duyurulacak.
TBV ve TÜSİAD iş birliği ile Vodafone Business destekçiliğinde elektronik devletten dijital devlete geçiş sürecindeki örnek uygulamalara dikkat çekilmesi, yenilikçi girişimlerin kamuoyuna tanıtılması, desteklenmesi ve özendirilmesi, bu yöndeki uygulamaların yaygınlaştırılması hedefiyle bu yıl 16’ncı kez gerçekleştirilecek olan eTürkiye (eTR) Ödülleri’nin tanıtım toplantısı 30 Temmuz’da düzenlendi.
eTürkiye (eTR) Ödülleri; TÜSİAD ve TBV tarafından ekonomide ve toplumsal yaşamda kalitenin, verimliliğin ve rekabet gücünün artırılmasına; şeffaf ve etkin kamu yönetiminin oluşturulmasına, bilgi toplumuna dönüşümün gerçekleştirilmesine, birer sivil toplum örgütü olarak katkıda bulunmanın görevleri olduğunu düşüncesiyle 2003 yılında her yıl düzenlenmek üzere başlatıldı.
Dört ana, üç özel kategoride ödüller verilecek
Bu yıl 16’ncısı düzenlenecek olan eTR Ödülleri kapsamında “Ekonomik Etki Ödülü”, “Vatandaş Memnuniyeti Etkisi Ödülü”, “Çevre ve Sürdürülebilirlik Etkisi Ödülü”, “Kamu-Girişimci İş Birliği Etkisi Ödülü” olmak üzere dört ana kategorinin yanı sıra “Ana Destekçi Ödülü”, “En İyi Strateji Ödülü” ve “En İyi Gelişim Gösteren Proje Ödülü” olmak üzere üç kategoride de özel ödül sahiplerini bulacak. İşletmelerin dijitalleşmesine liderlik etme vizyonuyla faaliyet gösteren ve sunduğu teknoloji çözümleriyle şirketlerin dijital dönüşümünü sağlayan Vodafone Business’ın da destekçisi olduğu 16’ncı eTR Ödülleri’nde başvurular 1 Ekim tarihine kadar kabul edilecek.
Kamu kurumları ve belediyelerin başvurabileceği yarışma kapsamında, eTR yürütme kurulunca uygun görülen projeler konunun uzmanı bağımsız akademisyenler tarafından etr.org.tr web sitesinde yayınlanan kriterlere göre değerlendirilecek ve finalistler belirlenecek. Sonrasında ise kamuoyuna tanıtılan projeler içinden kazananlar, iş dünyası temsilcileri, akademisyenler ve konuyla ilgili otoriteler den oluşan canlı jüri oylamalarıyla belirlenerek ödüllendirilecek.
30 Temmuz tarihinde yapılan 16’ncı eTR ödülleri lansman toplantısıyla başlatılan başvuru süreci iki ay sürecek. Başvuruların ardından yaklaşık bir ay sürecek olan ilk değerlendirme sonucunda belirlenecek finalistler ise ekim ayının sonunda yapılacak etkinlikle kamuoyuna duyurulacak.)
“Ülkemizin dijital geleceği açısından kritik önemde olan politikaların geliştirilmesine katkı vermeye hazırız”
Tanıtım toplantısında konuşma yapan Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy, “Vodafone olarak, dijitalleşmenin Türkiye ekonomisini dönüştürecek, kalkınma hedeflerinin gerçekleştirilmesi sürecine ivme katacak bir unsur olduğuna inanıyoruz. Ülkemizin e-devlet konusunda güçlü bir konumda olması, 2030’a giden süreçte e-devletten dijital devlete geçişi mümkün kılıyor. Ulusal Dijital Devlet ve kamu bulut bilişim stratejilerinin tamamlanarak uygulamaya geçirilmesi, açık kamu verisi kullanarak değer yaratılmasına yönelik girişimlerin başlatılması, kamuda bulut bilişim sistemlerinin yaygınlaştırılması, bu süreci kolaylaştıracak adımlar olacak. Türkiye’nin kamuda dijital dönüşümü yönlendirmek üzere evrensel politika çerçevesi ve ülkelerin uygulama deneyimleriyle özgün ihtiyaçlarını da dikkate alarak ulusal bir politika belgesini hazırlaması faydalı olacaktır. Uygulama süreçleriyle birlikte bu belge dijital devlet ilkelerinin bir bütün olarak devlet işleyişi ve kamu hizmetlerinin etkinleştirilmesinde kullanılmasına yönelik bir kılavuz sunabilir. Vodafone olarak, ülkemizin dijital geleceği açısından kritik önemde olan politikaların geliştirilmesine katkı vermeye hazırız” dedi.
“Yenilikçi girişimleri desteklemek ve özendirmek hedefindeyiz”
TBV Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Eczacıbaşı ise yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Özellikle son yıllarda yapay zekanın da hayatımıza girmesiyle birlikte birçok küresel ve yerel soruna çözüm bulma olasılığımız arttı. Kabuk değiştiren dünyamızda oluşan olanaklar değerlendirebilecek ülkeler ve kurumlar için büyük fırsatlar yaratıyor. Bugünün tehlikelerinin dışında geleceğe yönelik doğru bir misyonun, etiğin, bir hikayenin yönlendirdiği bir yapılaşmanın dünya dengelerinde etkin bir yapıya gelebilmesi geçmişe göre çok daha mümkün. Neden bu gururu Türkiye olarak taşımayalım? eTR Ödülleri’nde bu yıl da kamusal hizmetlerin sunumunda bilgi ve iletişim teknolojilerinden faydalanan projeleri ödüllendireceğiz. Bu projeler, verimli, yaygın ve şeffaf bir idari örgütlenmenin kurulmasına katkı sağlayacak. Dijital devlet uygulamalarında ise kullanıcı odaklı, katılımcı, proaktif, çevik ve esnek bir yapı gözetiyoruz. Elektronik devletten dijital devlete geçiş sürecinde yenilikçi girişimleri kamuoyuna tanıtmak, desteklemek ve özendirmek hedefindeyiz. TBV olarak sürdürülebilirliği ve inovasyonu, yeni paradigmanın temel taşları olarak kabul ediyoruz. Geleceğe yönelik yeni bir bakış açısı benimsemeyi, yeni iş yapış modelleri önererek, kaynakları daha doğru kullanarak hepimiz için daha iyi bir dünya hayal ediyoruz.”
“Dijital dönüşüm konusunda farkındalık yaratmayı amaçladık”
TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, “2003 yılında Türkiye Bilişim Vakfı ile birlikte eTürkiye Ödüllerini kurgularken dijital dönüşümün ve teknolojik gelişmelerin sadece iş dünyası açısından değil kamunun dönüşümünde de çok önemli bir itici güç olacağına inandık.  Ödüllerle, dijital dönüşüm konusunda farkındalık yaratmayı ve başarılı projelerin görünürlüklerine, ilham kaynağı olmalarına ve yaygınlaşmalarına aracılık etmeyi amaçladık.  Türkiye, bilgi toplumuna dönüşüm, vatandaşların dijitalleşme sürecine katılımı ve hizmet sunumu gibi hedeflerle gerek planlamaların yapılması gerekse teknolojik ve hukuksal altyapıların geliştirilmesi yönünde önemli adımlar atıyor. Dijital devlet konusunda tüm iyileştirmelere rağmen bazı sınırlılıklar ve gelişim alanlarından da bahsetmek mümkün. Bu alanlar başta eğitim ve toplumun dijital okur yazarlığının artırılması olmak üzere, geniş bant altyapısının güçlendirilmesi, siber güvenlik, kişisel verilerin korunması, KOBİ’lerin teknoloji kullanımının desteklenmesi gibi unsurları içeren geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Kamu yönetiminin tamamında veri-temelli bir kültürün yerleşmesi, açık verilerle bir yandan şeffaflığın diğer yandan daha iyi hizmet sunumunun iyileştirilmesi ihtiyacı vurgulanmaya değer alanlar. Devletin düzenleyici ve yasa yapma kapasitesinin, hem dijital teknolojilerden azami ölçüde yararlanmak hem de güvenlik ve mahremiyetle ilgili riskleri yönetmek için etkili şekilde kullanılması da stratejilerimizin temelinde olmalı” dedi.

“Limak Çimento Türkiye’nin İnşaat Yıkıntı Atıkları içeren ilk çimentosunu üretti.”

Limak Çimento AR-GE Merkezi LCTO tarafından sürdürülen çalışmalar Türkiye’de bir ilkle daha sonuçlandı. “İnşaat Yıkıntı Atıkları” bir çimento hammaddesine geri dönüştürülerek daha düşük karbon emisyonlu beton ve çimento üretimi başarıyla gerçekleştirildi.

LCTO, daha önce de Türkiye’de ilk kez dip külünü çimento katkısı olarak değerlendirerek Avrupa Teknik Onay (ETA) belgesi almaya hak kazanmıştı.

Çimento sektörünün öncü firmalarından Limak Çimento, kentsel dönüşüm ve deprem sonrası ortaya çıkan “İnşaat Yıkıntı Atıkları”nın (İYA) bertarafına yönelik geliştirdiği proje ile döngüsel ekonomi için önemli bir adım attı. Limak Çimento Ar-Ge Merkezi LCTO’nun 2018 yılından bu yana sürdürdüğü ürün geliştirme çalışmalarının sonuçlanmasının ardından üretim için düğmeye basıldı. Hatay’daki ayrıştırma tesisinde ayrıştırılan atıklar üretimde kullanılmak üzere çimentoda katkıya dönüştürülmeye başlandı. İnşaat ve yıkıntı atıklarının çimento üretiminde kullanılabilirliğinin gösterimi açısından stratejik önemi çok yüksek olan bu proje, Limak Çimento’nun sürdürülebilirlik, döngüsel ekonomi, alternatif hammadde kullanım ve inovasyon konusundaki odağını bir kez daha ortaya koydu.

Atıkların Dönüşümü

Dönüşüm sürecinde, Hatay’da yer alan ayrıştırma tesisinde plastik, demir, ahşap gibi unsurlardan arındırılan inşaat atıklarının işlendikten sonra bir ara ürün olarak çimento üretiminde kullanımı gerçekleşti. Devamında TS EN standardının^* gereklerine uygun üretim için LCTO’ da geliştirilen endüstriyel iyileştirmeler sayesinde klinker oranını azaltan ara ürün, yeşil dönüşüm stratejileriyle ile uyumlu, düşük karbonlu çimentolarda kullanılabilecektir

Türkiye’de ilk kez yapılan endüstriyel ölçekli bu üretim, deprem bölgesinde yer alması ve stratejik önemi nedeniyle Limak Çimento’nun Kilis fabrikasında gerçekleştirildi. Söz konusu proje sonuçlarının yön vereceği yeni Ar-Ge çalışmaları ile klinker ikame oranlarının daha yüksek seviyelere kalıcı olarak çıkarılması hedeflenmektedir.

Kaynakların Verimli Kullanımında Dönüm Noktası

Günümüzde servis ömrünü tamamlamış yapıların yıkıntı atıkları hafriyat atığı olarak toplanarak çoğunlukla herhangi bir seçici ayırma işlemine maruz bırakılmadan dolgu malzemesi olarak kullanılmaktadır. İYA’nın yapı malzemelerinde değerlendirilmesi ile kaynakların verimli kullanımına katkı sağlanacak, servis ömrünü tamamlamış olan ürünler iyileştirilerek yeniden kullanıma hazır hale getirilecektir.

İnşaat ve yıkıntı atıklarının sadece beton karışımlarında geri dönüşüm agregası olarak değil, aynı zamanda çimento üretiminde alternatif mineral katkı olarak da kullanılabilmesinin yolunun açıldığını belirten Limak Çimento CTO’su Ebru Sipahioğlu sözlerini şöyle sürdürdü: Ar-Ge çalışmalarımızda İYA’yı sadece hazır beton ve çimento ile ilgili projelerde değil. Türkiye’de ilk üreticisi olduğumuz 3 boyutlu yazıcı harçlarında da kullanıyoruz.”

Limak Çimento olarak Türk çimento sektöründe bir ilki daha gerçekleştirmenin mutluluğunu yaşadıklarını belirten Limak Çimento Global CEO’su Erkam Kocakerim, düşük karbonlu çimento üretiminde kullanılan geleneksel hammaddelerin sınırlı olduğunu, bu sebeple bilim temelli ve kolektif bir çalışma sonucunda üretim aşamasına taşınan bu Ar-Ge çalışmasının çok kıymetli olduğunu kaydetti.

Ülkeler bazında incelendiğinde bertaraf bedeliyle geri dönüşüm oranlarının lineer olduğunu belirten Kocakerim konuyla ilgili görüşlerini şu sözlerle sürdürdü: “Pek çok Avrupa ülkesinde olduğu gibi yüksek bertaraf oranlarına erişebilmemiz ve derin bilimle yakaladığımız bu başarıyı ekonomik çıktıya çevirmemiz ancak mevzuat ve düzenlemelerimizin de bilimsel dayanaklı çıktılarla hizalanmasıyla mümkün. Bu sebeple, ülkemizde Ulusal Yıkıntı Atıkları Eylem Planı oluşturulması, seçici yıkım kılavuzu hazırlanması ve yıkım müteahhitlerine yönelik eğitim ve sertifika programları düzenlenmesi son derece önem arz ediyor.”

Törende Hatay Valiliği adına konuşan Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Oğuz Alibekiroğlu ise başta Hatay olmak üzere, deprem bölgesinin yeniden ihyasında yıkıntıların ortadan kaldırılması kadar yeniden ekonomiye kazandırılıp kullanılmasının büyük önem taşıdığının altını çizdi. Alibekiroğlu, Hatay Valiliği ve Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü’nün ortak girişimleri olan DOĞAKA’nın sahadaki yoğun çabasıyla Hatay’da hayata geçirilen ayrıştırma tesisinde kullanıma hazır hale getirilen yıkıntı atıklarının, Limak Çimento eliyle şehirlerin yeniden inşasında kullanılacak ürüne dönüşmesini de memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.