Ekonomik veriler..(Köşe yazısı 22.06.2018 Kayseri Star Haber Gazetesi)
DAVUT GÜLEÇ
GAZETECİ
davutgulec@hotmail.com
Artık seçime saatler kaldı. Herkesin önceliği ‘geçim.’
Halen yapılan seçim konuşmalarında en çok süreyi ekonomi alıyor. Herkes birbirini eleştiriyor, seçim sonrası için ‘ben bunu yapacağım’ diyor.
Ben iyisi mi Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü’nden aldığım üç önemli son verileri sizlerle paylaşarak, ekonominin durumunu daha iyi değerlendirmenize yardımcı olayım.
Tüketici Güven Endeksi
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Haziran ayında bir önceki aya göre %0,6 oranında arttı; Mayıs ayında 69,9 olan endeks Haziran ayında 70,3 oldu.
Hanenin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre %0,1 oranında artarak Haziran ayında 89,1 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin artmasından kaynaklandı.
Genel ekonomik durum beklentisi endeksi Mayıs ayında 90,8 iken, Haziran ayında %1,4 oranında artarak 92,1 değerine yükseldi. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin bir önceki aya göre artmasından kaynaklandı.
İşsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre %3,4 oranında artarak Haziran ayında 75,4 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısında düşüş bekleyenlerin artmasından kaynaklandı.
Tasarruf etme ihtimali endeksi Mayıs ayında 26,8 iken, Haziran ayında %8,2 oranında azalarak 24,6 oldu. Bu azalış, gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali olduğunu düşünen tüketicilerin bir önceki aya göre azalmasından kaynaklandı.
Satınalma Gücü Paritesi
Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünün göstergesidir. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi, 100’den büyük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “pahalı”, 100’den küçük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “ucuz” olarak ifade edilmektedir.
Türkiye’nin 2017 yılı sonuçlarına göre tüketim mal ve hizmetlerine ilişkin fiyat düzeyi endeksi 53 oldu. Bu değer, 28 Avrupa Birliği (AB) ülkesi genelinde 100 Euro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin, Türkiye’de 53 Euro karşılığı Türk Lirası ile satın alınabileceğini gösterdi.
Karşılaştırmalarda, 28 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 5 aday ülke (Türkiye, Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk) ve 1 potansiyel aday ülke (Bosna-Hersek) kapsandı.
Ülkeler itibariyle karşılaştırıldığında 37 ülke arasında tüketim mal ve hizmetlerine ilişkin fiyat düzeyi endeksi en yüksek ülke 166 ile İzlanda, en düşük ülke ise 47 ile Makedonya oldu.
Türkiye’nin tüketim mal ve hizmetleri grubuna ilişkin fiyat düzeyi endeksi alt gruplar itibarıyla incelendiğinde, kişisel ulaşım araçları endeksi 105 oldu ve bu gruba ait fiyat düzeyinin AB ülkelerinin ortalamasının %5 üzerinde olduğu görüldü.
Diğer alt gruplar bazında ise; tüketici elektroniği endeksi 89 oldu ve bu grupta Türkiye’nin fiyat düzeyinin diğer alt gruplara nispeten yüksek olduğu görüldü. Buna karşılık lokanta ve oteller endeksi 63 oldu ve bu grupta fiyat düzeyinin diğer alt gruplara göre düşük olduğu gözlendi. Giyim grubunda ise Türkiye, 54 endeks değeri ile karşılaştırmalarda yer alan 37 ülke arasında en düşük endekse sahip ülke oldu.
Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi
Ülke sınırları içinde üretimi yapılarak yurt dışına ihraç edilen malların üretici fiyatlarındaki değişimi ölçen yurt dışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE), 2018 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %6,40, bir önceki yılın Aralık ayına göre %15,51, bir önceki yılın aynı ayına göre %30,65 ve on iki aylık ortalamalara göre %21,65 artış gösterdi.
Sanayinin iki sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %7,43 artış, imalat sanayi sektöründe ise %6,38 artış olarak gerçekleşti.
Bir önceki aya göre en fazla artış; %18,62 ile kok ve rafine petrol ürünleri, %10,01 ile diğer ulaşım araçları, %9,23 ile bilgisayarlar ile elektronik ve optik ürünleri sektöründe gerçekleşti.
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2018 yılı Mayıs ayında en fazla aylık ve en fazla yıllık artış enerji mallarında gerçekleşti.
