Bursa’nın Gemlik Zeytini’ne AB tescili

Türkiye’den Avrupa Birliği’nin (AB) Menşe Adı (PDO) tescilini kazanan son ürün Gemlik Zeytini oldu. AB tanınırlığı Gemlik Zeytini’nin isminin korunmasına, ürünü ve ürünün coğrafi üretim alanı ve geleneksel bilgi birikimiyle bağlantılı benzersiz özelliklerini tanıtmaya yardımcı olacak.
 Küçük ve orta boylardaki “Gemlik Zeytini”, ince kabuğu, kalın eti, küçük ve yuvarlak çekirdeğiyle bordodan koyu kahve ve siyaha kadar değişen renklerde sofralık bir zeytindir. Pürüzsüz, nemli ve yüksek aromalı eti, ete sıkıca yapışan kabuğu, yuvarlak meyve şekli, küçük çekirdeği, sert dokusu, yüksek meyvemsi aroması, düşük acılık ve asitli tadı ile Türkiye’de yetiştirilen diğer zeytinlerden farklıdır. Eti, çekirdeğinden kolayca ayrılır. İnce kabuğu ete sımsıkı yapıştığı için yenilirken ağızdaki kabuk hissedilmez. Gemlik Zeytini yüksek yağ oranına sahiptir.
 AB Türkiye Delegasyonu Başkanı, Büyükelçi Nikolaus Meyer–Landrut, “Tüketiciler coğrafi işaret logosunu gördüklerinde orijinal bir ürün aldıklarını anlarlar. AB tarafından tescil edilme, ürünlerin ve üreticilerinin Türkiye’nin ötesinde daha geniş bir şekilde tanınmasını sağlar. Dolayısıyla bu tescil Gemlik Zeytini’ni, üreticisini ve tüketicisini koruyacak; zeytinin Türkiye ve Avrupa’da bilinirliğini artıracaktır.”
 Bursa’nın Gemlik ve Mudanya ilçeleri eski çağlardan beri zeytincilik ve işleme konusunda bir üne sahip. Osmanlı İmparatorluğu döneminde bu sofralık siyah zeytinin mükemmel tadı ve kalitesi nedeniyle Gemlik ve Mudanya ilçelerinin yanı sıra İznik ve Orhangazi’de donanma ve saray için zeytin üretiliyordu.
İşlenme yöntemi ile de ünlü bu zeytinden salamura elde etmek için kullanılan tekniğin adı ise “Gemlik usulü işlem.” Osmozun daha hızlı gerçekleştiği bu yöntemle zeytin, havuzlarda ağır taşlar altında baskı uygulanarak su ve deniz tuzu ile ve hiçbir katkı maddesi kullanılmadan fermente ediliyor. Böylece yumuşamanın önüne geçiliyor ve zeytinin dokusu sertleşiyor. “Gemlik usulü işleme”ye ek olarak zeytin, önce tuzlanıp “sele” adındaki suyunun tamamına yakını dışarı atıldıktan sonra paketlenen “Sele” usulü ile de işleniyor.
 Gemlik Ticaret Borsası Başkanı Yönetim Kurulu Başkanı Özder Çakır, Gemlik Zeytini’nin Bursa’nın AB coğrafi işaretini alan ilk ürünü olduğunu ve bunun da kendilerini çok gururlandırdığını söylüyor.
 “Türkiye’nin her yerinde zeytin yetişiyor ama sofralık zeytin kategorisinde bizim zeytinimizin üzerine yok. Bizim zeytinimiz çok kaliteli. AB coğrafi işaretiyle işte bu kaliteyi öne çıkarmış ve zeytinimizi de taklitlerinden korumuş olacağız. Avrupa’da da yeni pazarlar bulacağız,” diyor başvuru sürecini yürütücüsü Özden Çakır.
 Başvuru sürecinin yürütücülerinden bir diğer isim de Uludağ Üniversitesi Tarım Ekonomisi Bölümü’nden Prof. Dr. Sertaç Dokuzlu.
“Gemlik Zeytini çok iyi bir sofralık zeytindir. Etlidir ve yağ oranı çok yüksektir ki sofralık zeytinlerde bu kadar yağ oranına pek rastlanmaz. Kimyasal madde kullanılmadan doğal yöntemlerle işlenmesi de sağlık açısından avantajdır. AB coğrafi işareti tüm bu özelliklere sahip Gemlik Zeytini ve üreticilerine yurt dışında yeni pazar olanakları yaratabilir. Zeytinyağı zeytinciliğinin ön planda olduğu Avrupa pazarında ve dünyada siyah sofralık Gemlik Zeytini’nin rekabet gücünü arttırabilir. AB ülkelerindeki tüketicilerin coğrafi işaretlerle ilgili farkındalıkları satış fiyatındaki potansiyel bir artışı da beraberinde getirebilir. Coğrafi işaretler tüketicilere özel bir kalite ve orijin garantisi veriyor, bu da tüketici güvenini artırıyor,” diye konuşuyor.
Gelişmeden heyecan duyan bir diğer üretici ise Gemlik Engürücük köyünde yaşayan Tamer Doğru.
“Bizim zeytinimiz gerçekten çok lezzetli, aroması farklı bir. Zaten Gemlik Zeytini’nin Türkiye’de bir marka değeri var, ama AB coğrafi işaretiyle Avrupa’da da tanınırlığı ve ürünlerimize talep de artacak. Türkiye’de üretilen zeytinlerin sadece yüzde 25’i Gemlik Zeytini olmasına rağmen her zeytin ‘Gemlik Zeytini’ diye satılıyor. AB coğrafi işareti hem üreticiyi hem de tüketiciyi koruyacak. Tabi tüketicinin daha bilinçli olması ve coğrafi işaret logosunu gördüğü ürünleri alması gerek,” diyor.
Coğrafi işareti almak için AB’ye Gemlik Ticaret Borsası başvuruda bulunmuştu.
Daha önce AB’nin PDO ve PGI (korumalı coğrafi işaret) statülerini Türkiye’den alan gıda maddeleri şöyle: Antep Baklavası / Gaziantep Baklavası, Aydın Kestanesi, Aydın İnciri, Bayramiç Beyazı, Malatya Kayısısı, Milas Zeytinyağı, Taşköprü Sarımsağı, Giresun Tombul Fındığı, Antakya Künefesi, Suruç Narı ve Çağlayancerit Cevizi.