AYVA ‘YI YEMEDEN ÖNCE İBN-İ SİNAYI DİNLEYİN(KÖŞE YAZISI)

Dr. Gülten Erdem Ünlü – Ahmet Almaz

Nobel ödüllü Artemisia Annu’dan Pilput Artemisa’yı geliştiren Dr. Gülten Erdem Ünlü ve Ahmet Almaz Tıbbın kurucusu İbn-i Sina’nın  El-Kanun Fi’t Tıb (Tıbbın Kanunları) eserinde yer alan “Ayva” yı yazdı.
Genel Nitelikleri: Bilinen bir drogdur. Eğer dal ve yapraklarının külleri yıkanırsa, tutya  (sürme) gibi olur. Kıvamlı meyve özü değişmeden uzun süre kalır. Bu ekşimsi, buruk yapısından kaynaklanmaktadır. Elma özü böyle değildir. Rutubet ve soğuk sıvı ihtiva ettiğinden çok çabuk bozulur.
Özel Nitelikleri: Közlenmiş ve kül bastı yapılmış ayva çok faydalıdır. Ayvanın külbastısı şöyle yapılır. Ayvanın sap kısmından tutulup ayrılarak, içindeki çekirdekleri çıkarılır. İçinin boşluğu balla doldurulur, delik sıvanıp kapatılır ve (meyve) sıcak kül içine gömülür.
Yapısı: Birinci derecenin sonunda soğuk ve ikinci derecenin başında kurudur.
Etkileri: Büzücü ve kuvvetlendiricidir. Çiçeği bile büzücü etki gösterir. Yağı da aynı şekilde büzücüdür. Ayvanın kendisi, daha az kabız etki gösterir. Çekirdekleri yumuşatıcı etki gösterir; hıltları bağırsaklara inmesini engeller.
Süslenme: Terlemeyi keser ve onun yağı, soğuktan oluşan çatlamalarına iyi gelir.
Şişler: Onun yağı, kaşıntıya (nemle, uyuz) iyi gelir.
Cerahat ve Yaralar: Onun yağı, kötü yaralara faydalıdır.
Hareket Organları: Çok yendiğinde, sinirsel ağrı yapar.
Göz Organları: Yangılı göz şişleri üzerine külbastı yapılmış ayva tatbik edilirse, iyi gelir.

Solunum ve Göğüs Organları: Nefes darlığı ve astıma iyi gelir; ağızdan gelen kanı engeller. Boğaz sertleşmesine yararlıdır; akciğer bronşlarını yumuşatır ve onun salgısını düzene sokar (bronşların salgısını düzenler), onları rutubetlendirir.
Beslenme Organları: Kusmaya, sarhoşluğa (humar) iyi gelir; susuzluğu giderir ve fazla salgı yapan mideyi kuvvetlendirir. Pişmiş ayva ve şurubu veya usaresi şaraptan sonra alınırsa, sarhoşluğu (humar) engeller ve ondan şarapla alınırsa, düşen (azalan) arzuyu (iştiha) takviye eder. Mideyi güçlendirir ve balgami kusmaları engeller.
Dışarı Atan Organlar: İdrar söktürür; fakat bu etkinin aracı olmadan olamayacağı söylenir. Çünkü ayvanın kabız etkisi vardır. balla pişirilen ayva, kuvvetli idrar söktürücüdür. Ancak ayvanın bağırsaklarda kabız etkisi görülmez. Ayva, kulunç ve kolik (mags) yapar. Dizanteri için yararlıdır. Regl kanamasını tutar. Usaresi veya yağı, penis ucundan uretraya damlatılacak (verilecek) olursa, idrar yanmalarını (sistit) giderir. Onun yağı, böbrekler ve mesaneye yararlı olur. Eğer yemek üzerine yenirse, boşaltımı kolaylaştırır; hatta çok yenirse, yiyeceklerin hazmedilmeden dışarı atılmasına sebep olur. Pişmiş ayva, makad ve rahime haricen lavman şeklinde uygulanır.