Davut GÜLEÇ O Bir Dünya Markası, Kayseri Modeli
DÜNYA MASTERLAR KIŞ OYUNLARI’NDA MİLLİ SPORCU NAZ ARICI RAKİPLERİNE FARK ATARAK BİRİNCİ OLDU
4 senede bir düzenlenen, dünyanın en büyük spor organizasyonu olan Dünya Masterlar Kış Oyunları’na 2024’te İtalya ev sahipliği yaptı. 30 yaş üstü master sporcular için yapılan yarışma, 4 senede bir düzenlenmekte ve masterlar olimpiyatları olarak tabir edilmekte. Yarışmaya dünyanın her tarafından toplamda 3000’in üzerinde sporcu katıldı. Yarışma’da 11 branş, İtalya’nın Lombardia bölgesinde 8 ayrı şehirde yapıldı. Yarışmalar 10 gün boyunca devam etti.
Artistik Buz Pateni, Bormio kentinde; Curling, Madesimo kentinde; Buz Hokeyi, Chiavenna kentinde; Biathlon, Vermiglio kentinde ;Cross country, Vermiglio kentinde; Kayakla Atlama, Pelizzano kentinde; Alp disiplini, Aprica kentinde; Kayakla Oryantiring, Vermiglio kentinde; Kayaklı Koşu, Ponte Di Legno – Tonale kentinde; Short Track, Bormio kentinde; Sürat Pateni, Chiesa In Valmalenco kentinde; Ski Mountaineering, Ponte Di Legno – Tonale ve Aprica kentlerinde düzenlendi.
Yarışmada artistik buz pateni milli sporcumuz Naz Arıcı, Altın Bayanlar kategorisinde rakiplerine fark atarak birinci olmuştur. Arıcı, şu ana kadar artistik buz pateninde ülkemize gelen en büyük başarılardan biri olan bu başarıyı Atatük’e ve onun açtığı yolda gösterdiği hedefe durmadan yürüyen Türk Kadını’na armağan etti.
Aslen elektrik-elektronik mühendisi olan Arıcı’nın şu ana kadar Uluslararası Yetişkinler Artistik Buz Pateni Yarışması’nda almış olduğu 5 dünya şampiyonluğu ve 7 Türkiye Şampiyonluğu bulunmakta.
HPV AŞISI İLE RAHİM AĞZI KANSERİNDEN KORUNMAK MÜMKÜN!
Rahim ağzı kanseri taraması ve aşısının uygulandığı ülkelerde son 30 yılda rahim ağzı kanseri görülme sıklığı yüzde 50, ölüm oranlarının ise yüzde 75 azaldığı görülüyor. Tarama ve aşılama programlarına sahip olmayan ülkelerde ise rahim ağzı kanseri önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor.
Kadınlarda en sık görülen kanser tiplerinden biri olan rahim ağzı kanserinin, aşısı olduğu için önlenebilen tek kanser türü olduğunu belirten Türkiye İş Bankası grup şirketlerinden Bayındır Söğütözü Hastanesi ve Bayındır Kavaklıdere Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Turgut Var, rahim ağzı kanseri ve aşısı hakkında bilgi verdi.
Yüksek riskli HPV’nin kalıcı enfeksiyonu rahim ağzı kanserine sebep oluyor. Rahim ağzı kanserinden korunmak HPV’ye yakalanmadan önlem almak hayati önem taşıyor. 9 yaşından itibaren uygulanabilen HPV aşısı, rahim ağzı kanserine karşı koruyor.
RAHİM AĞZI KANSERİNİN EN ÖNEMLİ RİSK FAKTÖRÜ HPV ENFEKSİYONU
Rahim ağzı kanserinde başlıca sorumlunun HPV olduğunu belirten Bayındır Söğütözü Hastanesi ve Bayındır Kavaklıdere Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Turgut Var, “200 civarında saptanan HPV tiplerinden yaklaşık 40 tanesi kanserojen etkili oluyor. 16,18,31,33,42,45,52,58 yüksek riskli HPV tipleridir. Tip 16 ve 18, tüm rahim ağzı kanserlerinin yüzde 80’inden sorumlu oluyor. HPV seksüel yol ile geçiyor ve kondom kullanımı önleyici olmuyor. Rahim ağzı kanseri ve öncül formları seksüel yaşamı olmayanlarda yok denecek kadar az. HPV riski, cinsel partner sayısı ile artıyor. Ayrıca, sigara kullanımında kanserojen etki 2-4 misli artıyor. HPV enfeksiyonu, çoklu cinsel partner, erken yaşta cinsel aktivite, sigara kullanımı, erken yaşta doğum ve çoklu doğum sayısı, cinsel yolla geçen hastalıkların tekrarları, kötü hijyen ve bağışıklık sisteminin baskılanması gibi faktörler rahim ağzı kanseri riskini artırmaktaktadır.” diye konuştu.
RAHİM AĞZI KANSERİ TARAMASI PAP SMEAR VE HPV TESTİ İLE YAPILIYOR
Rahim ağzı kanserinin; transformasyon zonunun (rahim ağzı hücrelerinin kanser olma olasılığı daha yüksek olan alanı) yüksek riskli HPV enfeksiyonu, HPV enfeksiyonunun devamlılığı, epitel hücrelerinde viral enfeksiyon devamlılığı ile prekanserojen (kanserleşme riski olan lezyon) gelişim, bazal membran tutulumu ve kanser gelişimi olmak üzere dört aşamada ortaya çıktığını söyleyen Prof. Dr. Turgut Var, “Rahim ağzı kanser taraması Pap smear olarak adlandırdığımız rahim ağzı sürüntüsü ve yüksek riskli HPV tespiti ile yapılıyor. CIN, rahim ağzının prekanseröz bir durumu olarak biliniyor. CIN I, CIN II – III Düşük ve yüksek dereceli olabiliyor. Tarama testlerindeki anormalliklerin takibi kolposkopi ve gerektiğinde rahim ağzı biyopsisi ile yapılıyor. Amaç CIN’ın kansere dönüşebilecek sürecini önlemek, diğer yandan da spontane gerileyebilecek lezyonların agresif tedavileri ile oluşabilecek etkilerini engellemek.” dedi.
HPV AŞISI 9 YAŞINDAN İTİBAREN YAPILABİLİYOR
Prof. Dr. Turgut Var, HPV aşısı ile ilgili “Rutin HPV aşılama 9 yaşından itibaren yapılabiliyor. 15 yaşına kadar iki doz aşılama yeterli oluyor. 15-26 yaş aralığında, daha önce aşılanmamış veya aşılarını tamamlamamış kişilerde üçüncü doz gerekiyor. Yaklaşıma bireysel zeminde karar veriliyor. Daha öncesinde cinsel aktivitesi olmayanlarda veya yeni seksüel partner beraberliğinde aşılama tavsiye ediliyor. Aşılamada kesin bir yaş sınırı olmasa da yaş ilerledikçe koruma oranları düşüyor. Aşılama serisinin tercihen aynı formasyonla tamamlanması gerekiyor. Ancak ilk kullanılan formasyon bilinmiyorsa veya artık mevcut değilse diğer formasyon ile seriyi tamamlamak mümkün olabiliyor. Aşılama takvimi yaşa bağlı planlanıyor.Genital siğiller, HPV pozitifliği , abnormal rahim ağzı sürüntüsü mevcudiyeti aşılamayı engellemiyor. Aşıların koruyucu etkileri olup, tedavi edici etkileri bulunmuyor.” ifadelerinde bulundu.
TEDAVİ YÖNTEMİ TÜMÖRÜN DURUMUNA GÖRE BELİRLENİYOR
Rahim ağzı kanserinin dört evresi olduğunu ve klinik evrelemenin önem taşıdığını aktaran Prof. Dr. Turgut Var, sözlerine şöyle devam etti: “Erken evredeki hastalarda konizasyon (teşhis veya tedavi amaçlı rahim ağzından anormal doku örneğini çıkarmak için yapılan operasyon), histerektomi (ameliyat ile rahmin vücuttan tamamen çıkarılması), radikal histerektomi (rahmin tamamen çıkarılmasına ek olarak bu bölgeye yakın vajen dokusunun, destek dokuların ve bazen fallopi tüpü, yumurtalıklar ve o bölgedeki lenf düğümlerinin de çıkarılması), radyoterapi veya kemoterapi uygulanıyor. Tedavi yöntemi tümörün durumuna göre belirleniyor.”
Çocukların zihinsel ve duygusal becerileri sesli tiyatroyla gelişiyorÇocuklar için sesli tiyatro platformu Tikutu, usta sanatçıların ses verdiği eserlerle, çocukların hayal gücünü, duygusal, zihinsel ve dil becerilerini geliştiriyor. Tikutu’nun kurucusu ve tiyatro sanatçısı Kemal Kocatürk, her hikayede sözlü iletişimin ve hikaye konularına ilişkin bilgilerin örnekleriyle karşılaşan çocukların, bilgi dünyalarının geliştikçe duygu ve düşüncelerini daha iyi ifade edebildiklerini söylüyor. Çocukların hayal gücünü zenginleştiren sesli tiyatro platformu Tikutu’da, iki ila sekiz yaş ve üstü gruba özel dünya edebiyatının klasikten moderne geniş skalasından uyarlanan eserlerin yanı sıra sıfırdan yazılmış sesli tiyatro eserleri yer alıyor. Çocukların ilgisini çekecek şekilde özenle seçilip Pedagog İnci Vural’ın desteğiyle yaş gruplarına ayrılan eserler, çocukların duygusal, zihinsel, dil becerilerinin gelişimine katkıda bulunuyor. Tikutu’nun kurucusu ve tiyatro sanatçısı Kemal Kocatürk, sesli tiyatro formatının çocukların duygusal ve zihinsel gelişimine nasıl katkıda bulunduğunu şu sözlerle anlatıyor: “İnsan yaşamının en kısa dönemlerinden biri olan çocukluk evresi neredeyse tüm alışkanlıkların kazanıldığı önemli bir dönemdir. Tikutu’nun çocukluğun değerini gözeterek hazırlanmış eserleri, kitapların açtığı hayal gücü kapılarından içeri sızan tiyatronun sihirli değneği empati yapma becerisini çocuklara kazandırmayı hedefliyor. Her hikayede sözlü iletişimin ve hikaye konularına ilişkin bilgilerin örnekleriyle karşılaşan çocuklar, bilgi dünyaları geliştikçe duygu ve düşüncelerini daha iyi ifade edebilirler. Tikutu’nun sesli tiyatro eserleri çocukların kendilerini iyi ifade etmeleri kadar dinleme alışkanlığı edinmelerine de yardımcı olur.” Tikutu eserlerinin çağın getirisi olan görsel kirliliğin aksine, yalnızca dinleme ve hayal etme üstüne kurgulandığını belirten Kemal Kocatürk, “Teatral anlatı doğrudan hayal gücünü tetikler. Anlatılanları hayal etme şansı olan çocuklar, onlara sunulan hazır görsellerle değil, her dinlediklerinde baştan ve yeniden kurabilecekleri kendi hayal dünyalarında özgürce gezintiye çıkabilirler. Tikutu’nun sesli tiyatro eserleri onlara bu yolculukta bir harita olarak eşlik eder” diyor. İşitsel yolla ulaşabilen hikâyelerin çocuk gelişimi için çok önemliPedagog İnci Vural ise sesli tiyatronun önemini şu sözlerle anlatıyor: “Görsel olan şey son derece somuttur; beyin bu malzemeyi çok fazla işlemek zorunda kalmaz. İşitsel dünya ise farklı bir şeydir. İnsanı soyut düşünmeye yönlendirir. Kişi, duyduklarını zihninde canlandırır, kendi hayatından süzdükleriyle üstüne bir şeyler katar. Tüm bunlar soyut düşünme, hayal kurma ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmeye katkı sağlar. Çağımızda çocukların geliştirmeleri gereken özelliklerin en başında esnek düşünebilme, görünenin ardındakini görebilme ve hayal kurma yetenekleri geliyor. Bu nedenle çocuklara işitsel yolla ulaşabilen hikâyelerin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Tıpkı eskiden var olan Radyo Tiyatrosu gibi. Çocuklar Tikutu’da evrensel değerlerin vurgulandığı pek çok klasik hikâyenin yanı sıra, eşitlikçi yeni hikâyeleri de dinleyebiliyor.” Tiyatro empati yeteneğini geliştirirTiyatronun empatiyi ve başkalarını anlama yeteneğini geliştirmek için harika bir yol olduğunu sözlerine ekleyen Kocatürk, “Çocuk tiyatrosu öğrenme aşamasındaki dostlarımıza erişmeleri gereken birçok bilginin yanı sıra sosyal hayatı, duyguları, sorun ve çözümleri anlayacakları bir deneyim sunar: Kahramanın yerine geçme. Bu durum tanıklık ettikleri hikayenin kahramanlarıyla empati yapmalarını sağlar. Tikutu hem tiyatronun hem de edebiyatın güçlerini birleştirerek her yaş grubuna uygun özdeşlik kurabilecekleri eserleri çocukların beğenisine sunuyor. Kahramanın başından geçenleri dinleyen çocuklar, maceralarla, sorularla, kahramanın yaşadığı pek çok olayla güvenli bir ortam içinde karşılaşır” ifadelerini kullanıyor. Dijital dünyada güvenli zamanlar sunuyorTikutu’nun her şeyden önce çocuklar için güvenli bir ortam oluşturmayı ilke edindiğini dile getiren Kocatürk, “Sosyal yaşamda deneyimlediği yahut karşılaşmak üzere olduğu sorunlara karşı kahramanların yaşadıkları macera ve olaylar üstünden alternatif çözüm yolları geliştirmelerine yardımcı olur. Bu sayede çocukların problem çözme becerilerinin gelişmesi hedeflenir. Dinleme, anlama ve empati yapma becerileri gelişen çocukların kelime dağarcıkları artarken duygularını tanıyıp ifade etmeleri kolaylaşır. Çocuklar Tikutu eserlerinde hayatın içinden, güncel olay ve konulara tanıklık ederken kahramanların başından geçenler kadar kahramanların duygu dünyasını da dinleme fırsatı bulurlar” diyor.Birçok değerli tiyatro sanatçısı ses veriyorTikutu’da Alper Kul, Aslı Omağ, Ayşe Köksal, Bennu Yıldırımlar, Berna Laçin, Bora Seçkin, Ceyda Düvenci, Demet Akbağ, Deniz Çakır, Hakan Gerçek, Hazal Kalfa, İrem Arslan, İsmail Yıldız, Kumsal Gizem, Kutay Şahin, Levent Üzümcü, Meltem Cumbul, Nihan Omuz, Nilgün Atılgan, Oktay Kaynarca, Oya Başar, Oya Küçümen, Oya Prosçiler, Ozan Demir, Ozan Sevin, Özlem Abacı, Özlem Zeynep Dinsel, Pelin Budak, Sevinç Erbulak, Sumru Yavrucuk, Şebnem Ünaldı, Tilbe Saran, Uğur Taşdemir ve Yasemin Yalçın birçok değerli tiyatro sanatçısının sesleriyle zenginleştirdiği öyküler yer alıyor.
