Tüm Dünyada hızla yayılan tesbih çekme alışkanlığı ve kolleksiyonu Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Kültür-Sanat Komisyonu tarafından, “Bir çekirdek tanesinden bir sanat mucizesine: Tespih” isimli sergi ile Kayseri’de açıldı. Sergi sonrasında ise tesbih paneli gerçekleştirildi.
Sabancı Kültür Merkezi’nde açılan sergide, akik, kuka, kehribar, mercan, abanoz, turkuaz, fil dişi, deve kemiğinden yapılmış tespihler ilgi çekti. 20 yılı aşkın süredir tespih yapan Ömer Üçgül’e ait 424 tespih sergileniyor. Tespih ustası Üçgül, uzun yıllardır zevkle tespih yaptığını, 2 yıldır da sadece sergiye yönelik çalışmalar yürüttüğünü söyledi.
Eserlerine kıymet biçemediğini ve ticari amaçla yapmadığın ifade eden Üçgül, “Tespihin kültürümüzde çok önemli bir yeri var. Türkiye’de tespih alanında bu çapta açılan üçüncü sergi. İlk sergiyi 1960’lı yıllarda Ekmeleddin İhsanoğlu açmış. Koleksiyonerler geldi sergiyi ziyaret etti, çok beğendiler” diye konuştu.
“Din ve Kültürlerde Tespih” paneli
Serginin ardından “Din ve Kültürlerde Tespih” konulu panel düzenlendi.
Burada konuşan ERÜ Rektörü Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur, dünyada tespih üzerine Yunanistan ve ABD’de müze bulunduğunu belirtti.
Türk kültüründe de tespihin önemli yer tuttuğunu dile getiren Keleştemur, “Hapishanelerden ibadethanelere kadar her yerde tespih çekilir. Aslında tespih çekmenin ritüelleri de var. Üniversite olarak bilimsel çalışmalar kadar kültürümüzü ilgilendiren konulara da yer vermeye çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
Hacettepe Üniversitesi Türk Halkbilimi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Şirin Yılmaz Özkarslı da tespihin akademik alanda ele alınmasının memnuniyet verici olduğunu ifade etti.
Tespih çekmenin, “sükunet, sakinlik, Allah’ı anmak, yaklaşmak, Allah’tan dilemek” gibi farklı anlamlara geldiğini belirten Şirin, şunları kaydetti:
“Dedelerimiz, ninelerimiz tespihi yanlarından ayırmazmış. Sünnet olan çocuğa tespih babasından geçermiş, baba kıymet verdiği tespihini oğluna verirmiş. Günümüzde hala kıymetini koruyor. Sadece bizde değil başka kültürlerde de tespihe önem veriliyor. Zaten Uzak Doğu’dan Budizmle yayıldığı biliniyor. Budistler 108’lik tespihlerini çekerek Buda’yı zikrediyor. Tespihten fal bakanlar olduğu gibi bir işinin gerçekleşmesi için tespihten adak adayanlar da var. Özellikle Adana’nın köylerinde çocukları oyalamak için kullanılıyor.”
Panel, diğer konuşmacıların sunumlarıyla devam etti. –
